№1 соөж білім беру саласындағы зерттеулер және іс-әрекеттегі зерттеулер
жүктеу/скачать 42,12 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орындаған: Сыдан Ернұр ҚБ 204 Қабылдаған: Сәлмеке С.А
- Пайдаланылған Әднбиеттер Тізімі
Педагогикалық іс-әрекет субъектісінің құрылымының психофизиологиялық компонентін қарастыру бірден екі қиындыққа тап болады. Біріншісі, атап өткендей В.Д. Небылицын, «жүйке жүйесінің қасиеттері мен қабілеттері немесе тіпті олардың элементтері арасындағы қарым-қатынасқа қатысты кез келген егжей-тегжейлі гипотезаларды құру, шамасы, әлі ертерек; ол үшін жүйке жүйесінің қасиеттерін, қабілеттердің өзі туралы көбірек білу керек. Екінші қиындық сол кезде жеке тұлғаның белгілі бір психофизиологиялық көрсеткіштері мен мінез-құлқы, оның қызметінің сипаты арасындағы эмпирикалық түрде анықталған тәуелділікті байқамау мүмкін еместігінде. Мүмкін, бұл қиындықтарды жеңу адамның жоғары жүйке қызметі түрінің кейбір күрделі психофизиологиялық көрсеткіштері арасындағы ең жалпы байланысты орнатудан тұрады.Оның мінез-құлықтағы, белсенділіктегі ең ықтимал көрінісі. Сонымен қатар, функционалдық-мінез-құлық мәселесі, өйткені оны В.Д. Небылицын операциялық сенімділік жоспарына аударылады. Бұл болжайды, В.Д. Небылицын, белгілі бір уақыт кезеңдерінде де, барған сайын күрделі және өзгеретін ортада да «оңтайлы жұмыс параметрлерін тұрақты сақтау». Педагогикалық іс-әрекет дәл осы көрсеткішпен сипатталатыны анық. Мұғалімнің субъективті құрылымының психофизиологиялық құрамдас бөлігі Педагогтың субъективті іс-әрекетінің сипатына қандай психофизиологиялық көрсеткіштер әсер ете алады деген сұраққа жауапты темпераменттің негізгі қасиеттерінің сипаттамасы негізінде Б.К. Мерлин. Белгілі болғандай, мұндай қасиеттерге мыналар жатады: сезімталдық, реактивтілік, белсенділік, реактивтілік пен белсенділіктің қатынасы, реакция жылдамдығы, пластикалық немесе қаттылық, эмоционалды қозғыштық, экстраверсия немесе интроверсия. Мұндай көрсеткіштер эмоционалдық тұрақтылық немесе невротизм болуы мүмкін; қабылдаудың аналитикалық немесе синтетикалық түрі; когнитивтік стильді анықтайтын өрістік дербестік немесе тәуелділік, және жалпы сипаттамалық болса да, күштілік жағынан мінез-құлықтағы жоғары жүйке әрекеті түрінің көрінісі ретіндегі темперамент түрі – әлсіздік, тепе-теңдік – теңгерімсіздік, жылдамдық, процестерді теңестіру қозу және тежелу. Сонымен бірге біз түсіндіруде б.з.б. Мерлин, жоғары жүйке қызметінің қасиеттері ең алдымен іс-әрекет стиліне, атап айтқанда, мұғалімнің жеке стиліне әсер етеді. Барлық кейінгі әсерлер делдалды. Мұндай функционалдық-мінез-құлық байланыстарын орнатудың заңдылығы К.Юнгтың жалпы интроверсияның, ойлау типінің интроверсиясының тікелей байланысы туралы тұжырымдарымен расталады. Мұғалімнің субъективтік ерекшеліктері. К. Юнг, -«Жеке ол мұғалім ретінде шәкірттерінің ой-өрісін білмегендіктен, оның ықпалы аз. Доктрина өзінің негізі бойынша оны тіпті қызықтырмайды, егер ол үшін теориялық мәселе болмаса. Ол нашар мұғалім, өйткені оқыту барысында ол оқытудың тақырыбын ой елегінен өткізеді, оны ұсынуға қанағаттанбайды». Жоғарыда айтылғандардан туындайтыны, психофизиологиялық компонент жеткілікті түрде зерттелмеген және анықталмағанымен, оны нақты және болашақта одан әрі зерттеу үшін қызықты етіп жазу керек. Жүргізілген зерттеулер негізінде (Н.В. Кузьмина, А.К. Маркова, А.Я. Никонова, Н.А. Аминов, С.К. Кондратьев, Л.М. Митина және т.б.) мұғалімнің тиімділігі және оның субъектісі ретінде оның денсаулық жағдайының жайлылығы деп болжауға болады. , басқа да бірдей оң әсерлермен қамтамасыз етіледі: құрылымға кіретін барлық функциялар үшін интеллектуалды дамудың оңтайлы (жас көрсеткіштері бойынша) деңгейі – мнемо-, логикалық, сенсорлық-перцептивті және назар аудару (Б.Г. Ананьев бойынша); дифференциацияның жоғары қарқыны бар синтетикалық, тұтас, өрістік тәуелсіз когнитивтік стиль (Г.А. Берулава); ойлаудың икемділігі мен конвергенциясы; белсенділік, реакцияның жоғары жылдамдығы, лабильділік, амбиваленттілік; эмоционалдық тұрақтылық, өзін-өзі реттеудің жоғары деңгейі. Бұл көрсеткіштер бейімділік, алғышарттар ретінде әрекет етеді, бірақ олар субъект құрылымының дербес құрамдас бөлігі болып табылады және сонымен қатар адамның кәсіби жарамдылығын анықтау үшін диагностиканың объектісі бола алады. Пайдаланылған Әднбиеттер Тізімі: Намазваева.Ж.И/ Жалпы Психология. 2006Ж. Кузьмина Н.В. Оқытушы және өндірістік оқыту шебері тұлғасының кәсібилігі. Митина Л.М. Мұғалім тұлға және кәсіби тұлға ретінде. 1994 ж. Митина Л.М. Мұғалімнің кәсіби даму психологиясы. 1998 ж. жүктеу/скачать 42,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|