5-семинар: Қазіргі кездегі саяси жүйелер Тақырыпша: Қазіргі заманғы саяси жүйелер, оларды салыстыру

5-семинар: Қазіргі кездегі саяси жүйелер Тақырыпша: Қазіргі заманғы саяси жүйелер, оларды салыстыру

Ерланов Хасан

И-13

Саяси жүйе

Саяси жүйе дегеніміз қоғамдағы адамдардың саяси іс-әрекеттерін анықтайтын, бағыттайтын және бақылайтын институттар мен ұйымдар, нормалар мен принциптер жиынтығы.

Саяси жүйе термині саясаттануға XX ғ. 50-60-шы жылдары енгізілді. Бұған дейін билік қатынастарын сипаттау үшін «басқару типі», «басқару жүйесі» сияқты түсініктерді қолданған.

Саяси жүйенің қосалқы жүйелері немесе құрылымы:

• нормативтік: саяси, құқықтық, моралдық нормалар, рәміздер, дәстүрлер;
• институционалдық: мемлекет, партиялар, БАҚ;
• идеологиялық: саяси идеялардың жиынтығы;
• коммуникативтік: саяси билік қатынастары;
• мәдени: құндылықтар жүйесі, дін, діл.

Саяси жүйенің қазіргі кездегі түрлері

https://darakchi.uz/storage/7e/df/3d/194005/IMG_20220822_085838_835.jpg
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc/3721416/pub_60716e05c64ef5217e4aee10_60716e7462e6254e9d5aadce/scale_1200
https://mykaleidoscope.ru/x/uploads/posts/2022-09/1663092708_53-mykaleidoscope-ru-p-federativnaya-respublika-germaniya-dostopr-60.jpg
https://catherineasquithgallery.com/uploads/posts/2021-03/1614846331_123-p-fon-flag-rossii-149.jpg
https://phonoteka.org/uploads/posts/2021-05/1620913561_17-phonoteka_org-p-kitaiskii-flag-fon-25.jpg
АҚШ
Франция
Германия
Ресей
Қытай
Мемлекетттік биліктің үш тармағы – атқарушы билік , заң шығарушы
билік және сот билігі бір-бірінен тәуелсіз, жеке дара, дербес. Сөйте тұра билік тармақтары өзара тепе-теңдік сақтайды. Әр билік тармақтары басқа екі билік тармағының артық мүмкіншілігін доғарып, тежеп тұрады.
Азаматтардың бәрі де заң алдында тең және бәрі де заңды қорғауға тең құқылы.
Президент - ұлт азаттығы және аймақтық бүтiндiктің, Францияның қабылданған халықаралық мiндеттемелерінің сақталуының кепілі. Елдің жоғарғы бас қолбасшысы, халықаралық аренада ел бастап барып, әлемге танытатын да президент болып табылады, сонымен қатар жоғарғы азаматтық және әскери лауазымды адамдарды тағайындайды.
Германия парламенті екі палатадан – Бундесрат(жоғарғы) және Бундестагтан(төменгі) тұрады. Бундесратты жер үкіметі өкілдерінің 68 мүшесі құрайды. Егер федералдық президент болмаған немесе ол өзінің міндетін атқаруды мерзімінен бұрынан тоқтатқан жағдайда мемлекет басшысының міндеті Бундесрат төрағасына көшеді.
Ресей әкімшілік қатынасында республикалардан тұрады, автономды федерацияның субъектілері болып табылған автономды округтер, қала федералды бағыну, облыс, өлке. Әрбір федерациялық бірліктің заң шығару, сот және басқа органдары бар. Жалпыға ортақ Конституция, бірегей азаматтық, ортақ ақша бірлігі және т.б. тағайындалған.
ҚКП басшылығымен Ұлттық Халық Конгрессі Қытайдағы мемлекеттік биліктің жоғарғы органы. ҰХК дербес аймақтар мен муниципалитеттер саласындағы көшбасшылардан тұрады, олар Мемлекеттік кеңес ұсынатын жаңа зан мен саясатты талқылау үшін жыл сайынғы кездесу өткізеді.

Пайдаланған әдебиеттер

• https://stud.kz/referat/show/29825
• https://kopilkaurokov.ru/istoriya/presentacii/k_azirghi_zamandag_y_saiasi_zhuiielier
• Жамбылов Д. Саясаттану. А., 2003, ISBN 9965-11-070-0
• Рахметов Қ. Саясаттану. А., 2005, ISBN 9965-48-540-2

жүктеу/скачать 1,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: