«АҚылдың ТҮбі қҰт болар»
жүктеу/скачать 17,16 Mb. Pdf көрінісі
|
| «АҚЫЛДЫҢ ТҮБІ ҚҰТ БОЛАР» www.anatili.kz e-mail: anatili_gazetі@mail.ru www.twitter.com/anatilikz www.facebook.com/anatilikaz №36 (1294) 10 – 16 қыркүйек 2015 жыл
Сөзi жоғалған жұрттың өзi де жоғалады 1 9 9 0 ж ы л ғ ы н а у р ы з д ы ң 2 2 - с i н е н б а с т а п ш ы ғ а д ы нышты згелерге жеткізгенше шы- дам таппай асығу... Қандай асыл жүрек! Осындай жүректер к п болса ғой, шіркін! Неге екенін қайдам, бүгінде мін- шілдігіміз, сыншылдығымыз ба- сымдау ма, қалай... Бұл қасиет те керек шығар. Бірақ оның да ретті жері бар болса керек. мірде ең қаже ті тату-тәтті тірлік емес пе? Бір- бірімізге мейірім-шапағатымызды т гіп, қамқор к ңілде болмасақ адамдығымыз, адамгершілігіміз қайсы? Республикаға танымал басылым- дардың бірінен қазақтың қазіргі б е л г і л і а қ ы н д а р ы н ы ң б і р і м е н жүргізілген сұхбатты оқығаным бар. ңгіме арасында сұхбат беруші ж ү р е к ж а р д ы с ы р ы н а қ т а р ы п : «Сенесіз бе, сенбейсіз бе, менің жер басып жүргенімді к ре алмай- тындар да бар екен» дейді. Жүректі дір еткізетін ауыр с з. Бұл азамат- ты жақсы білемін. леңдерінің шоқтығы биік. мірге лең деп келген нәзік жүректі замандасымыз. «Елім, жерім, қазағым» деп жыр т гіп жүрген айтулы ақын. Ол әлгі с зді ж нсіз айтып отырған жоқ. Бұл қиналған жүректің с зі. Қ а т а л б о л ы п б а р а ж а т қ а н секілдіміз. « кпеге қисақ та, лімге қимай тынымыз» әдірә қалып бара жатқандай. Осыны айтып алып, «Қой, күпірлік етпейік» дейміз ішімізден. «Жақсыны айтайық, жақсы с зді қағаз бетіне түсірейік» деп зімізге тоқтау салған боламыз. Несін айтасыз, әлі күнге Абайдың с - зіне құлақ аспайтынымыз қинайды. «Біріңді қазақ бірің дос, к рмесең істің бәрі бос» демеп пе еді пір тұтар данаг йіміз. Осы с з әр қазақтың жүрегінде берік орнығуы тиіс қой. Ұрпақтан-ұрпаққа үзілмей жалғаса бергені ж н. Сол кезде ғана мықты Жақсылықты бөлісе білеміз бе? ұлт, мықты халық болатынымыз анық. . . . К ш е б о й ы н д а а л а у л а ғ а н гүл шоғын алып бара жатқандарға сүйсіне қараймын. Ол әлдекімнің қуанышын б лісуге бара жатыр. Мүмкін, туған күнімен құттықтар. лде, зіне таныс жанның жетіс- тік-табысын б лісуге бара жатыр ма екен? Қалай дегенмен де, шоқ гүлді жайдан-жай алып бара жатқан жоқ. Жадыраңқы жүзі де бір жақсы- лықтың нышанын білдіреді. згенің қуанышын зіміздікіндей сезініп, сол жақсылыққа шын пейі- лімізбен бірге ортақтасып жатсақ, қанекей! Осылай жасасақ, осы- лай етсек мір сұлуланған үстіне сұлуланып, маңайымыз нұр-шуаққа к міліп тұрар еді-ау. Сол кезде мірге деген құштарлығымыз бен сүйіспеншілігіміз одан сайын арта түсетіні күмәнсіз. Ал мір деп отыр- ғанымыз сіз бен біз емес пе?!
БЕТ ҚАТТАЛЫП ЖАТҚАНДА: БАСПАСӨЗ – 2016 ӨШПЕС ДАҢҚ Батыс Қазақстан облысына қарасты Бөкей Ордасы ауданын- да Қазақ хандығының 550 жыл- дығына арналған шара өтті. М а ң ғ ы с т а у о б л ы с ы н ы ң Жаңа өзен қаласының емханасын- да дұрыс тамақтану мектебі – ре- сурс орталығы ашылды. Қарағандыда дәстүрлі ІІ «Жастар әлемі» атты фестивалі өз мәресіне жетті. Павлодарда қазақтың ұлы ойшылы, философ, тарихшы, этно- граф Мәшһүр-Жүсіп Көпейұлының өмірі туралы деректі фильмнің тұсаукесері өтті. Талдықорған қаласының Өтенай ауылдық округіне қарасты Еңбек ауылында күрделі жөндеу жұмыстарынан кейін жаңартылған Мәдениет үйінің салтанатты ашы- луы болды. Қостанай облысы, Таран ауданындағы Тобыл кентінде астық сақтайтын элеватор пайдалануға берілді. Петропавл қала- сында денсаулық фес- тивалі өтті. БІРТҮЙЕР
8 Редакциямызға оқырмандар жиі бас сұғады. Жазған дүниесін әкеледі немесе көкейін мазалаған сауалдарға жауап алғысы келеді... Бұл жолы келген азаматтың аты-жөні – Қуат Мыңтұрғанов. Таныса келе Атыраудағы алыс ауылдардың бірінде тұратынын білдік. Алматыға жеке шаруасымен жолы түсіпті. ЕРЛІК –
ҰРПАҚҚА ҰЛАҒАТ ...Әкемнің қаза тауып, жерленген жері 71 жылдан кейін анықталды. Ұлым Алик, келінім Кларамен бірге Смоленск облыстық Ярцево аудандық әскери комиссариаты арқылы әкемнің жерленген жерін анықтап, туған жерінің бір уыс топырағын салып, бейіт басына құран оқытып қайттық. Ұрпақтарының есінде қалсын деген мақсатпен «Хабар» теле- арнасының телеоператоры және журналисін ала бардық, әкеме қатысты дерек-құжаттарды және суретін «Петрово» деревнясындағы мектеп мұражайына тапсырдық. «Петрово» деревнясының және Ярцево ауданының басшысы Александр Сергеевичке, Юрий Васильевич Панковқа бізді жылы қабылдап, жағдай жасағаны үшін алғыс айттық. Кейін ұрпақтары батыр бабаларын ұлықтап, үлкен ас беріліп, арты ат бәйгесіне ұласты. АҚЫНДАР АЙТЫСЫ 11-бет 12-бет 2-бет Боксшыларымыз ерледі! Сәулетші және сәулет Тамыры терең түркі тарихы ДАНАЛЫҚ МӘЙЕГІ Қазақ елін нығайтуда, қалмақ- жоңғар басқыншыларына қарсы халық-азаттық күресін ұйымдас- тыруда к рсеткен ерлігі мен сіңірген еңбегі үшін, сондай-ақ ақылы мен әділдігі арқасында Т ле би лібекұлы ел алдында үлкен сенімге, беделге ие болған.
Ал ауыз әдебиетінде Т ле негізінде, жеке басының қасиеттерімен, дәлірек айтқанда, әділ билігімен, ділмар ш е ш е н д і г і м е н д ә р і п т е л е д і . С о л сияқты халық аңыздарына қарағанда Т ле заманындағы белгілі батыр- лар мен билердің, тіпті хандардың бірсыпырасына ақылшы болған. Атақты батыр әрі шешен Шақшақұлы Жәнібек Т ле биден ақыл сұрай келіп: –Түзу мылтық, ұшқыр құс, жүйрік ит, мақтаншақ жігіт, ұрыншақ ат жи- дым. Бозбала болып ерлік қылайын ба, үлгі алып билік құрайын ба? Еліңде кәрің болса, жазулы тұрған хатың, жайлаған к ліңнің алдында т бе бол- са, ерттеулі атың деуші еді, ақыл сұрай келдім, – дейді. Сонда Т ле би: « гізді рге салма – қанатың та- лар, наданға к зіңді салма – сағың сынар. Досыңа тірік айтпа – сенімің кетер, дұшпаныңа сырыңды айтпа – түбіңе жетер. Жал-құйрығы қаба деп жабыдан айғыр салма – жаугершілік болғанда, жағдайлап мінер ат ту- мас. Жақыным деп жаманның малы үшін жақсының жағасынан алма – рісің тарылар. Қару жисаң – мылтық жи: жаяу жүрсең – таяқ, қарның ашса – тамақ. Ит жүгіртіп, құс салсаң әуейі боларсың. йел алсаң к ріктіге қызықпа, тектіні ал. Мақтаншақ жігіт жисаң – ұятқа қалдырар. Ұрыншақ ат жаз жарға жығар, қыс қарға жығар. Тұмау түбі құрт болар, тұман түбі жұт болар, ақылдың түбі құт болар. Елге бай құт емес, би – құт. Қабырғадан қар жауса атан мен нарға күш, ел шетіне жау келсе – қабырғалы биге күш. Қарап отырғанша бір нәрсеге жарап отыр, кәсіп болмай нәсіп болмас. Менен ақыл сұрасаң, менің айтарым осы» деген екен. – Газеттеріңіз маған ұнайды. К птің ойындағы маңызды мәселе- лерді к теріп жүрсіздер. Кейде зіме ұнаған тәуір мақала шықса соны жазған автордан бетер қуанамын. Қ у а н ы ш ы м д ы ж а н - ж а ғ ы м д а ғ ы адамдармен б лісуге асығамын. Т і п т і ш ы д а м а й р и з а л ы ғ ы м д ы білдіріп, здеріңе телефон шала- тыным да бар, – дейді ол ағынан жарылып.
Ол бұл с зді шын ниетімен айтып тұр. Мұны жадыраған жүзі де, нұр т гілген жанары да аңғартады. Риза болдық. Сүйсіндік. зің білмейтін, танымайтын жанның жақсылығына жадырау, згенің жетістік-табысына зің жет- кендей марқаю, масаттану... Қандай ғанибет! зің ғана масайрағың келмейді, кеудені кернеген қуа-
«Ана тіліне» жазылыңыз, ағайын! ҚАЗПОШТА Индекс
Мерзімі Алматы
Аймақ/қала Аудан/ауыл Жеке жазылушылар үшін 65367 1 жылға
3083,04 3274,80
3427,68 Мекемелер мен ұйымдар үшін 15367 1 жылға
5991,84 6183,60
6336,48 Қыркүйек айының 20-21 күндері Алматы қаласындағы Республика сарайында «Алтыннан ардақты, аяулы Алма- тым!» атты республикалық ақындар айтысы теді. Қазақ хандығының 550 жылдығы мерекесіне және қала күніне арналған айтысты Алматы қаласының әкімдігі ұйымдастырмақ. «Нұр Отан» партиясының қолдауымен ткелі отырған с з додасында 20 ақын бақ сынайды. С з додасында Айбек Қалиев, Тілеген ділов, Мақсат Ақанов, Иран-Ғайып Күзембаев, Еркебұлан Қайназаров, Мейірбек Сұлтанхан, Жансая Мусина, Мұхтар Ниязов, Нұрмат Мансұров, Марат Ахметов, Бақыт Жағыпарұлы, Талант Арынғали, Ринат Зайытов, Болатбек Оразбаев, Бибігүл Тілеболдинова, Хазірет Бердіхан сынды ақындар қа тысады. Айтысты ақын, ҚР еңбек сіңірген қайраткері Жүрсін Ерман жүргізеді. Аламан айтыстың бас жүлдесі 2 мил лион теңге.
ДӘУІР ДАУЫСЫ 6-7 ЛЫ ДАЛАНЫ ЛЫ О И АСЫ ЛЫ ДАЛАНЫ ЛЫ О И АСЫ
2 №36 (1294) 10 – 16 қыркүйек 2015 жыл
АНА ТІЛІ ДИҚАНДАР ҚОЛДАУДЫ СЕЗІНУІ ТИІС Ауылшаруашылығы ел экономикасының зегі болуы керек. Ал бұл тұрғыда мемлекет тарапынан жасалып жатқан қолдау кешенді болуы шарт. Бұл туралы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Ақмола облысында болған іссапар аясында мәлімдеді. Астықты лкенің биылғы жай-күйімен танысып шыққан Прези- дент үш бірдей облыс әкімі мен тиісті сала басшыларының жұмысын сынға алды. Ақмола – еліміздегі ен даласы егіске бай, астығы мол аймақтың бірі. Сол себепті диқандар күзгі жиын-терімге тыңғылықты кіріскен. Мем- лекет тарапынан жасалып отырған нақты қолдаудың арқасында нім к лемі де се түсуде. Ақмола ңіріне жұмыс сапарымен арнайы ат басын бұрған Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевқа сала басшылары саралап есеп берді, ой-жоспарын ортаға салды. ҚР Ауыл шаруашылығының министрі Асылжан Мамытбеков ғарыш мониторингына сәйкес жалпы еліміз бойынша биыл 17,3 млн тонна астық жиналады деп жоспарланатынын, яғни біз ішкі сұранысты толықтай қамтып, экспорттық әлеуетті арттыратынымызды алға тартты. ңірде ндірілетін жоғары са- палы азық-түлік елорда тұрғындарын толық қамтамасыз етуге бағытталған. «Осы маңызды мақсатқа б лінген қыруар қаржының әр ти- ыны қатаң қадағалануда» деп атап тті келелі кеңеске қатысқан Солтүстік Қазақстан, Ақмола және Қостанай облысының әкімдері. Алайда Нұрсұлтан Назарбаев к рсеткіш к ңіл к ншітпейтінін нақты мысалмен атап тті. Елбасы астықты аймақ азаматтарын ескі дағдыдан арылып, жан-жақты болуға шақырды. «Себебі бәсекелестіктің бәсі қыз ған сындарлы кезеңде саланың тұралап қалуына жол бермеу керек» деді Мемлекет басшысы. Канада тәрізді озық технологияны игер- ген елдердің тәжірибесін меңгеру тиімді бо- латынын ескерткен Елбасы, ұлан-ғайыр жері бар еліміздің бүгінгі к рсеткішін рге тартқан зге елдермен салыстырсақ, нәтиженің әлі мардымсыз екенін де ашып айтты. «Ауыл шаруашылығы экономикамыздың драйвері болуы тиіс. Ол үшін бізге ең әуелі инновация қажет» деді Мемлекет басшысы. Аспан асты еліне барған сапары аясында жа салған келелі келісімдер Қазақстан үшін жаңа мүмкіндіктер ашатынын Нұрсұлтан Назарбаев тағы да атап тті. « здеріне нық се німді болып, тың серпін алуы үшін бүгінде Үкі мет тарапынан жасалып жатқан қолдауды диқандар барынша сезінуі керек» деген Елба- сы дағдарыс бірнеше жылға созылуы мүмкін
А А пта айшықтары пта айшықтары А А
пта айшықтары зірлеген Нұрлан ҚҰМАР 8 (727) 394-41-30 ПАРЛАМЕНТ ЕЛБАСЫ ПАРТИЯ
БӘРЕКЕЛДІ! БАСҚОСУ
Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы П а р л а м е н т і Сенатының Т рағасы Қасым-Жомарт Тоқаев- тың т рағалығымен палата бюросының кезекті отырысы тті. Конституциялық заңнама, сот жүйесі және құқық қорғау органдары комитетінің т рағасы Серік Ақылбай заң жобаларының палата отыры- сына әзірлігі туралы баяндады. Бюро мүшелері Сенаттың 2015 жылға арналған шаралар жоспа- рына згерістерді де бекітті. Түзетулерге сәйкес, бірқатар үкімет сағаттары, Сенат комитеттерінің к шпелі отырыстары, конференциялар, д ңгелек үстелдер мен мемлекеттік органдар басшылығымен кездесулер болмайтын бол- ды. Кейбір шаралар кейінірек уақытқа шегерілді. Палата Т рағасы Қ.Тоқаев Мемлекет басшысы Н. .Назарбаевтың институттық реформаларын қамтамасыз ету ж ніндегі заң жобалары бойынша жұмыстардағы берілген басымдықтарды ескере отырып, депутаттарға жоспарларды нақтылау ұсынылды. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Шығыс Қазақстан облысының әкімі Даниал Ахметовті қабылдады. К е з д е с у д е Д . А х м е т о в Е л б а с ы н а әлеуметтік-экономикалық ахуал, мемлекеттік бағдарламалардың іске асырылу барысы, сондай-ақ ңірдегі аграрлық сектордың да- муы ж нінде баяндады. Қазақстан Президенті әлемдік экономикадағы қиындықтар елдегі ахуалға әсерін тигізіп отырғанын айтты. Мем- лекет басшысы елдің ірі неркәсіптік орталығы болып саналатын Шығыс Қазақстан облысы үшін осы кезеңді жаңа жағдайда айтарлықтай ауыртпалықсыз ткеру маңызды екеніне тоқталды. Шығыс Қазақстан облысының әкімі неркәсіп саласындағы жағдайды баян етті. Елбасы кездесу қорытындысы бойынша бірқатар нақты тапсырма берді. ***
Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Қазатом неркәсіп» ҰАК» АҚ басқармасының т рағасы Асқар Жұмағалиевті қабылдады. Кездесу барысында Қазақстан Президенті экономикалық к рсеткіштерін жақсарту үшін компанияның салалық емес активтерінен арылуы қажеттігін айтты. А.Жұмағалиев Елбасыға ұлттық атом компаниясы «Қазатом неркәсіп» ҰАК» акционерлік қоғамының негізгі мақсаттарын айқындайтын даму стратегиясын бекіткенін баян- дады. «Қазатом неркәсіп» ҰАК» АҚ басқармасының т рағасы ндірісті әртараптандыру мен ядролық отын циклының барлық буынына ену, сондай-ақ тиімділікті арттыру, компанияны, соның ішінде ндіру кәсіпорындарын трансформациялауды жүргізу даму стратегиясының негізгі басымдықтарына жататынын айтты. А.Жұмағалиев стратегияны жүзеге асыру «Қазатом неркәсіп» ҰАК» АҚ-ның құнын арттырып, оның әлемдік уран ндірісі нарығындағы к шбасшылық орнын сақтап қалуға мүмкіндік беретініне сенім білдірді. Кездесу қорытындысы бойын ша Нұрсұлтан Назарбаев бірқатар нақты тапсырма берді.
Бұл шешім аталған екі партияның кезектен тыс съездерінің қорытындылары бойынша қабылданды. Бірлесу туралы бастаманы әуелі патриоттар к терсе, ол кейін ауылдықтар тарапынан қолдау тапты. Съезд делегаттары «Ауыл» халықтық патриоттық партиясының т рағасы етіп ли Бектаевты, оның орынбасарлығына Патриоттар партиясының бұрынғы басшысы Толымбек Ғабділәшімовті сайлады. Отырыста сонымен қатар, «Ауыл» халықтық патриоттық партиясының жарғысы мен бағдарламасы жаңа редакцияда қабылданды.
Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы П р е м ь е р - министрдің орынбасары Бердібек Сапарбаев бұл шара «Қазпошта» басшылығының, министрлік тарабының біздің тарихымызды, қазақ мемлекеттігін барша әлемге паш етуі екендігін тілге тиек етті. Марканың лшемі 52х36 мм, ал парағының лшемі 156х148 мм. Бір парақта 6 марка бар. Пошта маркасының атаулы бағасы 550 теңгені құрайды. Таралымы 5040 дана. Суретін Р.Ахме дин салған. Марка «Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің банкнот фабрикасы» республикалық мемлекеттік кәсіпорнында басып шығарылған.
Іс-шараның басты мақсаты – І.Есенберлиннің «К шпен ділер» трилогиясы арқылы қазақ халқының тарихын к ркем шығарма арқылы танып-білу. Конференцияға Ресей Мемлекеттік кітапханасы Бас директорының орынбасары Владимир Гнездилов, І.Есенберлин атындағы қор ди- ректоры, жазушының баласы Қозы-К рпеш Есенберлин, Ұлттық мемлекеттік кітап палатасы директорының орынбасары және Қазақстанның Баспагерлер, полиграфшылар және кітап тарату- шылар қауымдастығының жобалар бойынша үйлестірушісі Салта- нат Елемесова, І.Есенберлин атындағы әдеби мұражай директоры Ұлбосын Комбатурова, М.В.Ломоносов атындағы ММУ Азия және Африка елдері институтының президенті, профессор Михаил Мейер, белгілі ғалымдар, сарапшылар және Қазақстан мен Ресейдің қоғам қайраткерлері қатысты.
екенін ескертті. Сол себепті де тұрақтандыру қорлары мен Ұлттық компаниялар тиімді әрекет етуі тиіс. Осы орайда Мемлекет бас- шысы тиісті сала басшыларының қызметіне сәттілік тіледі. МЕДИЦИНАЛЫҚ САҚТАНДЫРУ, МИНИСТРЛЕР ЕСЕБІ, «АЗАМАТТАР ҮШІН ҮКІМЕТ» ТУРАЛЫ Еліміздің әрбір азаматына енді міндетті түрде медициналық сақтандыру жасалмақ. Бұл ж нінде осы аптада ткен мәжілісте талқыланып, жаңа заң жобасы қаралды. Оны халық қалаулыларына Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі Тамара Дүйсенова баяндап берді. Мәжілістің леуметтік-мәдени даму комитетінің ұйымдастыруымен «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» Заң жобасы бойынша қорытынды әзірлеу ж ніндегі» Заң жобасының тұсаукесері ткізілді. Таныстырылымға Парламент Мәжілісі Т рағасының орынбасары Дариға Назарбаева қатысты. Құжатқа сай енді еліміздің әрбір азаматы зіне міндетті түрде әлеуметтік медициналық сақтандыру жа- сауы керек. Ол үшін жұмыс беруші қол астындағы қызметкеріне зейнетақымен қоса, осы сақтандыруға жалақысының 5 пайы- зын аударып отыруы тиіс. Егер кімде-кім медициналық жәрдемге мұқтаж болып жатса, қиындықсыз емделе алады. Ал жұмыссыздар мен әлеуметтік жағдайы т мен отбасылар және к пбалалы аналар мен зейнеткерлер үшін сақтандыруды мемлекет зі т лейтін бо- лады. Десе де, Жаңа заң жобасы 2017 жылдан іске аса бастамақ. Қазақстанда енді әкімдерден б лек министрлер және ұлттық жоғары оқу орындарының ректорлары халық алдында есеп беретін болады. Мәжілісте «Ақпаратқа қол жеткізу туралы» Заң жобасын таныстыру барысында осындай мәселе к терілді. Со- нымен бірге құжатта «ашық үкімет порта- лы» жүйесіне ашық мәліметтерді жариялау қарастырылып отыр. Онда республикалық және жергілікті бюджеттің игерілуіне қатысты деректер жазылады. Бұдан б лек мемлекеттік орган жетекшілерінің арнайы блогын ашу к зделген. Нәтижесінде ел алдында ақпараттың ашықтығы 70% болмақ. Қазір бұл к рсеткіш небәрі 40%-дық к рсеткішті к рсетеді. Заң жобасы әзірге жұмыс тобында талқыланып жатыр. Ел тарихында бұрын- соңды болмаған осы жаңа жобаны оның авторларының бірі, Мәжілістің Халықаралық істер, қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің т рағасы Мәулен шімбаев таныстырды. Осыдан былай халық арасында «сәбес», «ГЦВП», «БТИ», тіпті ХҚКО (ЦОН) деп ата- латын ұйымдарды ұмытамыз. Олардың ор- нына мемлекет атынан бұқарамен байланыс жасайтын алпауыт корпорация құрылады. Парламентте «мемлекеттік қызмет к рсету м ә с е л е л е р і » б о й ы н ш а қ о л д а н ы с т а ғ ы ұлттық заңнаманы згертетін жаңа Заң жобасының тұсауы кесілді. Бұл құжат «Аза- маттар үшін үкімет» (Азаматтарға арналған Үкімет) құруды қарастырады. Жобаны халық қалаулыларына таныстырған Инвестициялар және даму вице-министрі С.Сәрсеновтің айтуынша, «Азаматтар үшін үкімет» деген ұғым бұдан былай мемлекеттік қызметтердің бірыңғай провайдері болып табылатын корпорацияның қызметін білдіретін болады.
жүктеу/скачать 17,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|