«АҚылдың ТҮбі қҰт болар»


Белгілі жазушы, ҚР Мәдениет қайраткері, Ақпарат саласының үздігі Толымбек Әбдірайым есімі оқырман



Pdf көрінісі
бет9/11
Дата15.02.2017
өлшемі17,16 Mb.
#4180
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

Белгілі жазушы, ҚР Мәдениет қайраткері, Ақпарат саласының үздігі Толымбек Әбдірайым есімі оқырман 

қауымға жақсы таныс. Ол он бір прозалық жинақтың авторы, бұл шығармалардың алтауы балалар мен 

жасөспірімдерге арналған. 

Бүгінде «Қазақ газеттері» ЖШС-ның Астанадағы өкілі болып қызмет атқаратын қаламгер 60 жастың 

асқарына көтеріліп отыр. Біз әріптесімізді мерейтойымен шын жүректен құттықтай отырып, денсаулық, 

отбасына береке, шығармашылық істе табыстар тілейміз. 

да Семей мен Тоғай теміржол бекеті арасындағы 

елді мекендерді шабан жылжитын, пошта та-

ситын пойызбен аралап, құдайы қонақпын деп 

қона жатып, жарапазан айтатын. Дауысы қандай 

әуезді һәм мұңды!

Өзіне ұсақ балалар үйірсек. Қалтасын-

дағы тәтті-дәмділері мен қант-кәмпитті жалғыз 

талы қалғанша үлестіріп, қара домалақтардың 

қуанғанына риза көңілмен сақ-сақ күліп ра қат-

тана қарап тұратын. Содан соң негізгі жұмысына 

кірісіп, ауызашар дастарқаны жайылған үйдің 

табалдырығын аттайтын.

Үйің-үйің үй екен,

Үйің іші кең екен.

Саба көркі бие екен,

Сандық көркі түйе екен,

Қарағай найза қаптаған,

Басына темір саптаған,

Сабын сырмен сырлатқан,

Ұшы болат қырлатқан,

Жауға білеп сайлатқан,

Белдеуге бедеу байлатқан,

Қайсы жанның үйі екен?

Адыр-адыр таулардан,

Айғыр мініп мен келдім,

Ауыздығы бой бермей,

Сіздің үйге кез келдім.

Бұжыр-бұжыр таулардан,

Бұқа мініп мен келдім.

Мұрындығы бой бермей,

Сіздің үйге кез келдім...

Қара өлең мақамындағы жарапазан 

сөздерін термелете төгіп-төгіп алатын да, ара-

сында арқасы ұстап, шабыттанып тоқтаған 

үйдің адамдарының аты-жөнін қосып өлеңдетіп 

те жіберетін. Ендігі бір мәурітте өзінің бастан 

өткерген тар жол тайғақ кешулі тағдырын 

толғайтын!

– И-й, бейшара-ай!

– Жетім екен-ау!

– Қайтсін енді! – десіп ауызашарға 

жиылған көптің арасындағы көңілдері бос 

кемпірлер мен әйелдер көздеріне жас алыса-

тын да, жанқалталарындағы азды-көпті теңге-

тиындарын өлеңші мейман шалдың алақанына 

қыстыратын.

Келесі сәтте қызды-қыздымен отырып

атақты Шашубай Қошқарбайұлының жалпақ 

елге мағұлым өлеңін аңырататын. «Бұл, өзім 

шығарған ән» дейтін ол еш шімірікпестен.



Баласы Асылбайдың Мәмішбаймын,

Болсам да малға кедей, әнге баймын.

Күніне жүзді беріп, мыңды алсам да,

Қалтамның түбі тесік, байымаймын е-е-е-

е-й! – дейтін қалтасын аударып-төңкеріп. 

Ә у е л е г е н   ә с е м   ә н г е   е л і т к е н   ж ұ р т 

Шашубайдың өлеңін түгендеп қайтсін, ерекше 

ықылас-пейілмен үндемей ұйып тыңдайтын. Енді 

бірде мейман шал:

Ақ қайың жалған-ай,

Кештім сайран-ай.

Халқымның ортасында,

Жүрмін жайнап-ай-й-й! – деп, қайырмасын 

әуелете-асқақтатып көтергенде мейірім тұнған 

көздері боталап, жасаурап кететін.

Бір қызығы, қара шал осы әнді айтып бола 

салысымен орнынан лып түрегеліп жинала бас-

тайтын. Үй иесінің, манадан бері өршіл өлең 

мен әсем әнге еліткен жұрттың отыра тұрыңыз, 

тағы бір ән айтыңыз дегеніне қарамастан кетіп 

отыратын.

Қашан да жалғыз Жаратушыны аузынан 

тастамайтын панасыз қара шал отыз күн оразада 

теміржол бойындағы елді мекендерді аралап, 

сол кездегі ақшаға шаққанда жеңіл машинаның 

ширек құнына пара-пар бір жарым – екі мыңдай 

ақша жинап, сол қаражатын келесі оразаға дейін 

жеткізетін үнемдеп.

Жылдағыдай Рамазан айында әдеттегідей 

ел аралап, жарапазан айтып №22 теміржол 

Әй, Мәміш! Кетпек болсаң зымыра!

Мейман шал орнынан тұра бергенде 

отағасы:

– Отыра тұрыңызшы, – деді жалынғандай.

– Ал отырдым.

– Бәйбішем екеуміз ақылдасып, егер қарсы 

болмасаңыз, сізді біздің үйде алып қалмақшы 

едік.


Мейман шал ебіл-дебіл еңіреп қоя берсін! 

Ерлі-зайыптылар сасып қалды. Бір кезде көзінің 

жасын сүртіп:

– Басы істемейтін, ауысқан шал деп 

ойларсыңдар! Жылағаным, қуанғаннан! 

Түрмеден босағалы бұлайша емен-жарқын 

қарсы алып, оң қабақ танытқан жандарды аз 

ұшыраттым. Оның өзінде жарапазан айтып, 

шай ішкенше ғана. Одан соң қарамды батырып, 

жылдамырақ кеткенімді қалап тұрады.

Мүсіркемеңдер! Қайтесіңдер жынды 

сүрейді! Мен ел адақтап, қаңғып үйренген адам-

мын! Ертең-ақ айнып шыға келесіңдер!

– Кешіріңіз, – деді қожайынның әйелі, –

Кешіріңіз, біз адам танысақ, сіз... есі ауысқан 

кісіге ұқсамайсыз! Құдай үшін қалыңыз! Тұрыңыз 

біздің үйде! Шын ниетіміз. Тым құрығанда 

қыстап шығыңыз!

Қара шал ойланып қалды.

Сонау-сонау ит арқасы қияндағы түрмеден 

босағалы бесінші жыл. Содан бергі тұрағы – вок-

зал. Күндіз көбінесе базар маңында қайыр сұрап, 

күнделікті нанын айырып жүреді де, кеш бата 

үйреншікті орны, баяғыда-а Түрксіб салынған 

жылдары тұрғызылған станция басындағы 

сары үй-вокзалға кеп түнейді. Кейінгі жылдары 

қала ортасындағы бес қабатты кірпіш үйдің 

жертөлесін мекендеп, кәдімгідей үйреніп қалған 

болатын. Бір күні өңкей маскүнем орыстар келді 

де, қорғансыз қара шалды ұрып-соғып, қуып 

жіберді. Қайыра вокзал маңын торуылдаған. 

Биылғы Рамазан айы аяқталған соң, үлкен шаһар 

ғой, Алматыға кететін шығармын деп жүргенінде 

мына ерлі-зайыптылардың үйде тұр деген 

ұсынысына жөпелдемеде қуанып қалғанымен, 

шуақты күндерге күдікпен қарап үйренген 

әдетімен шын ба, өтірік пе деп, ойы он саққа 

пышырап, таразы басына түскенде миының әңкі-

тәңкісі шыққанын қараңыз. «Азды-көпті жинаған 

тиын-тебенімді ұйықтап жатқанымда сыпырып 

алып, ертеңінде әйда жоғал деп артымнан бір 

тепсе ше?! Сорлаған сонда болар?!».

– Сенбей отырсыз-ау, бізге?! – Отағасы мей-

ман шалдың ойын оқығандай.

– Сенбей отырғаным рас.

– Ұнатпасаңыз, несі бар, кетесіз де қаласыз! 

Ешкім зорлап ұстамайды, – деді Айткәрім.

– Жарайды, – деді мейман шал. – Он күн 

байқайын!.. Арғы жағын Алла білер. Келісіп 

алайық! Біріншіден, қол қусырып бос жатпай-

мын. Олай етсем арамтамақ атанам. Қорадағы 

малдарыңды қараймын! Жем-шөбін саламын, 

суғарамын, астын тазалаймын. Екіншіден, ақ 

төсек пен жұмсақ төсеніш керек жоқ! Анау кіре 

берістегі бөлмені қиыңдар. Жаман әдетім – 

күнара бір жарты қызыл арақ ішемін! Өзімнің 

ақшама! Жанжал, төбелес шығарады деп 

күдіктенбеңдер! Келістік пе?!

***

Сүмбіле айы.Күн екінтіге тақаса да ыстық 



қайтпаған. Қара шалдың Айткәрімге еріп шөп 

шабудан келген беті. Келе сала белуарына дейін 

шешініп, есік алдындағы құдықтан су әкеліп 

жуынып алды. Енді терлеп-тепшіп шай ішіп отыр.

Кіре берісте шағын бодамы бар томашадай 

бөлмеге ие болғалы өзін айрықша бақытты 

сезінеді. Айткәрім мал қораға айналдырмақшы 

болғанда, тұрайын деп сұрап алған. Екінші айға 

кетті, өзімен-өзі. Айткәрімнің әйелі Махмуда 

бұл бөлек шыққан соң біраз ыдыс-аяқ, шәугім-

шәйнек берген. Бөлменің бұрышына тақтайдан 

кереует жасап алды.

Көмір тиеген жүк пойызы жылдамдығын 

азайтып, темір дөңгелектері ән сала ысқырып, 

бір кезде салдыр-гүлдір тоқтай қалды. 

Шалбарланған, аяқтарына керзі етіктерін киген 

әйелдер мен ұсақ балалар вагондардың төбесіне 

өрмелеп шығысты да, жып-жылтыр, кесек-ке-

сек көмірлерді жерге лақтыра бастады. Әбден 

көздері үйренгендіктен бе, тепловоз машинисі 

мен көмекшісі назар аударған жоқ.

– Атставит! – деді айқай салған қара шал. 

– Атставит!..

Дауыс шыққан жаққа жалт қараған әйелдер, 

е-е жынды шал ма дегендей көз тастады да 

қойды.


– Әи-й, қатындар! – деді бір кезде Мәміш 

шал. – Тоқтатыңдар ұрлықты!

Қара шалдың айғайын ешкім елер емес!

Жасыл бағдаршам жанып, пойыз орнынан 

қозғалғанда ғана жанұшырып жерге секіріп-

секіріп түсіп жатты.

Қара шал әлі айқайлап тұр:

– Сталин тірі болса ғой, бәріңді тізіп қойып 

атып тастар еді! Бұл ұрлық! Тапа-тал түстегі 

қылмыс!.. Оңбайды-ау, бұл адамдар! Не 

жетпейді, а?!. Ит басына іркіт төгілген заманда!..

***


Күннің соңғы шапағы сөніп, сам жамыраған.

Арқасында тығыз буылған бір құшақ оты-

ны бар қара шал ілбіп келеді. Арагідік тоқтап, 

жүгін жерге түсіріп тыныс алады. Қайта жүреді, 

қайта тоқтайды. Тау бөктеріндегі қалың тоғай 

арасындағы шіріп құлаған ағаштарға күніне 

неше дүркін қатынайды. Есік алдындағы 

тамызық-отыны тау болып үйіліп жатса да, таси 

береді – таси береді. Қыс қатты болса жетпей 

қалады деп ойлайды-ау, сірә!

Жібі түзу жап-жақсы әңгіме айтып отырып, 

аяқ астынан дөйдалаға лағып кететіні болмаса, 

шыншыл, адал екендігіне разъезд тұрғындары 

үйренген. Әсіресе, жас қыздарға көзін жиі тігетін 

Мәміштің ауыштығы ұстай ма, әлде қызығып кете 

ме, оңтайына келгенде тып-тығыз омырауларын 

бас салып, бақыртып-шақыртып жүретіндіктен 

қара шалдан қашық жүреді бойжеткендер.

Тоғызыншы мамыр ол үшін айтулы мереке! 

Разъездегі дүкеннен темекі алуға келген солдат-

тардан сатып алған әскери киімдерін киіп, ары-

бері адымдап, ән айтып, алақайлап мәз болып 

қалады! Өзге уақытта ешкіммен шаруасы жоқ 

момақан, жұп-жуас.

Тағы бір қасиеті – тіршілігіне тас түйін. Отын-

суы мен ішетін тамағын молынан жиып қояды. 

Сұқ саусақтың жуандығындай ұзындығы бірінен-

бірі арта беретін он шақты имек бас ты темір 

құралдары бар. Көбінесе оңтүстік жақтан бос 

қайтқан составтардан көмірдің ұсақ қалдықтарын 

ерінбей-жалықпай тереді. Оны кіре берістегі 

дәліздің бұрышына, бергі жағына тақтай шеге-

леп ұқыпты жинап қойған. Ол қоры да бес-алты 

қыстық. Ал, күзде кәртөп қазу аяқталған соң, 

масақ теріп он шақты қап тасып алады. Сөйтіп, 

қысқа сақадай-сай әзірленген қара шалдың 

мұртын балта шаппайды. Разъездегі бақша егіп, 

жеміс-жидек екпейтін әйелдер қара шалдан ше-

лектеп кәртөп сұрап алып, уақытында қайтармай 

қан қақсатып жүргені.

***

Қара шал кейде ұлдарды жинап алып, әңгіме 



айтады.

Бүгін де сол дағдысымен қияқ мұртын шира-

тып ортада отыр.

– Ата, түрмедегі өміріңізді айтыңызшы? – 

деді қашан да сауал қойғыш Жақсыбай.

– Түрме дейсің бе?! – Мәміш шал біраз уақыт  

үн-түнсіз отырды да: – Түрменің не қызығы 

бар дейсіңдер қарақтарым! Қас дұшпаныма да 

тілемеймін! – деді мұңайып.

– Сонда да айтыңызшы? – дейді жарыса 

жалынған балалар.

– Тергеу біткенше Семейдің түрмесінде 

қойды. Біреуге жұмыс істету үшін өзің де істеуің 

керек. Кешке дейін бөрене көтергеннен менің 

де иығым жара болады, олардың да иықтары 

жара болады! Адам өлмеген соң бәріне көнеді 

екен! Сібір емес пе, қыста апталап боран соғады. 

Шахтаның бастығы басын шайқайды. Ұлты 

латыш, ол да адам емес пе?! Асылбаев, сен 

бостандықта жүрсең үш мәрте батыр атағын 

берер едім дейді. Бас инженеріміз кәріс пе, орыс 

па, ол да жақсы көреді мені.

– Әй-әй, сендер мені алдап, бар шындықты 

біліп алмақсыңдар ғой! Айтуға болмайды! Ко-

сударственный тайны ол! Жұмған аузымызды 

ашпаймыз деп расписка бергенбіз!

Қабағы түсіп, тұнжырай қалған қара шал 

қапелімде көздері шоқтай жайнап, ішек-сілесі 

қатып күлді!

– Түрмедегі орыстың мәтүшке қатындары 

во, мынадай! – деді бас бармағын көрсетіп. – 

Біреуімен әмпей-жәмпей боламын деп, үш тәулік 

карсерге қамалған болатынмын!

– Карсер деген не? – деді Ерман деген қара 

бала.

– Төбеден су тамшылайтын сыз бөлме.



– Сұмдық қой!

– Фашизм!

– Қатыгездік!

– Тура кинодағыдай әңгімелейді екенсіз! – 

десті тым-тырыс тыңдаған ұлдар.

– Мәміш ата, сіздің түрмеге дейін, жас 

кезіңізде әйеліңіз, бала-шағаңыз бар ма еді?!

– Әйелім, егіз қызым болған.

– Олар қайда?

– Ит біліпті. Аманхан айтады, егіз қызым 

мына Көз қаласында, военный городокта орысқа 

тиіпті. Әйелім де сонда, мыж-мыж кемпір бо-

лыпты бейшара-а!

– Бармайсыз ба, жолықпайсыз ба? – деп 

қалды балалардың бірі.

– Әй-әй! Не дейт мына ұл?! Ишь ты какой?! 

Жә, бүгінге осы да жетер! Және менің... менің 

жеке басымда нелерің бар, ә?!

Үлкен кісінің ұтымды уәжіне ешкім жауап 

қайтара алмады.

Қара шал әңгімесін ары жалғады. Бұл жолы 

тұтанып, қайраттанып сөйледі:

– Осының бәрі сайқал саясаттан! Совет 

өкіметінің әділетсіздігінен! Имансыздықтан! 

Әсілі, құдайсыз қоғам көп тұрмайды! Құлайды 

ұзамай! Сендер баласыңдар ғой!.. Тірі болсаңдар 

көресіңдер! Ал мен көре алмаймын!

– Оныңыз қате! – деді Жақсыбай шәңк етіп. 

– Коммунистік партия ешқашан құламайды! Сіз 

өйтіп совет саясатына қарсы шықпаңыз, ата!..

Осы кезде:

– Жанайдар бар ма араларыңда? – деген 

дауыс шықты. Қызық әңгіме үзіліп қалды.

***


– Е-е-ей, балалар! Ана тамашаны қараңдар!

Ұлдар жағы «шойқара» атап кеткен дөңгелек 

көзді, үрлеген қарындай домалаңдаған Нұржан, 

құдды әкесі тойдан оралғандай анадайдан 

айғайлап, аяғы-аяғына тимей жанұшырып 

келеді. Өзі жалаң аяқ, жалаң бас. Айға жуық 

тамшы тамбай аңқасы кеуіп жатқан айдау қара 

жолдың борпылдақ сары топырағы шойекеңнің 

соңында әуе айналып жерге түсер тымырсық 

ауада буылтықтана будақ-будақ көтеріледі-ай.

Түскі шайларын ішіп болысымен түстіктегі 

Көз өзеніне түсіп келуге жиналған бір топ бала 

үдірейісіп, тоқтай-тоқтай қалысқан.

– Осы-ақ жау шаптылап жүреді екен қай 

қашан! – деді топ ішіндегі ересектеу Ерман 

жақтырмаған пішін танытып.

– Оның рас, – деді ұзынтұра шикіл сары 

Жанасыл Ерманның сөзін қостап.

– Мына жүгірісі мен айғайы тегін емес!.. 

– Бесінші сыныпты кілең беске бітірген, бос 



Толымбек ӘБДІРАЙЫМ

11

№36 (1294) 

10 – 16 қыркүйек

2015 жыл


АНА ТІЛІ

Қ

Қ



ұрақ көрпе

ұрақ көрпе

Қ

Қ

ұрақ көрпе



ұрақ көрпе

  зірлеген Нұрлан ҚҰМАР

СІЗ БІЛЕСІЗ БЕ?

Қонақтап күнде қонар су бетіне,

Сүйсінер барлық адам келбетіне.

Тұлғасы су ішінде к рінеді,

Таңырқап қарап тұрсам суретіне.

Адамды алдама, алдатпа, 

Ардагер атаңды ардақта. 

Ананы әлпештеу – адалдық, 

Айырылу, аздыру – арамдық. 

(Ай)

Ангкор-Ват – қазіргі Камбоджада кхмерлер салған 

үндістік храм. 1100 жылдардың басында үндіс құдайы 

Вишнаның құрметіне арнап салынған бұл храм әлемдегі 

ең үлкен діни ғимарат болып табылады. 

С о н ы м е н   қ а т а р   о л   о б с е р в а т о р и я   р е т і н д е 

қолданылады, кейіннен Камбоджа королінің мо-

ласына айналады. Ангкор-Ват кейіннен қаңырап 

қалғанымен, оны 1860 жылдары Анри Мюо есімді 

француз қайта тауып және археологтар қайтадан 

қалпына келтірді.

Теннистен әлемге әйгілі Уимблдон турнирі тұңғыш 

рет 1877 жылы  ткізілді. Алғаш  ткен жарысқа 

әлемнің 23 теннисшісі қатысты. 

Турнирдің тұңғыш жеңімпазы – ағылшын 

Спенсер Гор. Финалда С.Гор   зінің отандасы 

 Уильям Маршалдан басым түсті. 

1884 жылдан бастап Уимблдон турнирінде бой-

жеткендер бақ сынады. Жеңімпаз болып, ағылшын 

теннисшісі Мод Уотсон танылды. Ақтық сында 

ол жерлесі Лиллиан Уотсонды 2:1 (6:8, 6:3, 6:3) 

есебімен жеңді. 

К галда  тетін әлемдік жарыста ең к п жеңімпаз 

атанған үш теннисші бар. Олар – Уильям Решоу 

(Ұлыбритания), Пит Сампрас (АҚШ) және Роджер 

Федерер (Швейцария). 

Уимблдон турнирінің бір ерекшелігі жарысқа 

қатысатын теннисшілердің киімі міндетті түрде ақ 

түсті болуы қажет.  



Орта ғасырлардағы Еу-

ропада мысық мыстан кем-

п і р л е р д і ң   к м е к ш і с і   ж ә н е 

зұлым күштердің бейнесі са-

налды. 

Дәл осы себепті мысық-

тарды тірідей отқа  ртейтін, 

суға батыратын және шіркеу 

мұнарасынан т менге лақ-

тыратын. Орта ғасырлардағы 

мысықтарды жаппай жою 

науқанының кесірінен Еуропада егеуқұйрықтар 

қаптап кетіп, бұл  з кезегінде 30 миллион адамның 

мірін жалмаған оба індетінің таралуына себеп 

болды. 

Дегенмен, Ислам діні де, Православие де 



мысықтарды жек к рген жоқ. Айталық, Исламда 

мысықты ерекше құрметтейді. Аңызға сенсек, дәл 

осы мысық Мұхаммед пайғамбарды шағайын деуге 

шақ қалған жыланның уынан қорғап, сақтап қалған. 

Сонымен қатар жануарлардың арасында мешітке 

және православие шіркеуіне тек мысықты ғана 

кіргізуге рұқсат етілген. 

Ұдайы бір орында, компью-

тер алдында отыра беру салда-

рынан кеңсе қызметкерлерін-

де дене ауырлап, оттегінің 

жетіспеуі, әлсіздік, бұлшық 

еттердің талуы орын алады. 

Сондықтан кеңседе 2-3 

сағат сайын орныңыздан 

тұрып, қолдарыңызды сер-

меп, жаттығулар жасаңыз. 

Сыртқа шығып таза ауа жұтуға 

мүмкіндік болып жатса, тіптен жақсы. Кофе мен 

шылымға әуес болмаңыз, бұларды да шектегеніңіз 

ж н. 

ЖАСЫРДЫМ ЖҰМБАҚ



ҚАЙТАЛАП КӨРІҢІЗ

ЕҢ...ЕҢ...

БІЛГЕНГЕ – МАРЖАН 

ҚЫР-СЫРЫ МОЛ ДҮНИЕ 

АДАМ ҚҰПИЯСЫ  

Гамбургер қай елдің асы? 

Ең үлкен діни ғимарат

Уимблдон турнирінің ерекшелігі 

Мысықтың да пайдасы бар 

Тапжылмай отыру  – зиян

Мұхиттың арғы бетін мекен-

деген жұрттың жанына жақын 

астың бірі – гамбургер. Күніне 

бір дана гамбургер жемесе,  зін 

аш жүрмін деп есептейтін аме-

рикалықтар сүйікті астары ның 

арғы тегі немістерге тиесілі екенін 

білмеген. 

Гамбургер – XIV ғасырда 

Гамбург қаласында ең танымал 

ас болған. Жергілікті қасапшы 

жасаған бұл тағам қарапайым жұрттың қалауына ай-

налады. Бір жолы ұлты неміс азаматы Георг Кнехт 

Америкаға келгенде екі тілім гамбургер ала келеді. 

Іле-шала жұрт ет қосылған осындай нанды жаппай 

пісіріп жей бастайды. Осылайша к п ұзамай гамбургер 

америкалықтардың сүйікті асына айналыпты. 

Ұлттық сәулет өнерінде өзіндік 

орын алған «KAZGOR» жобалау 

академиясы дүниеге келді. Бүгін 

біз сәулет өнерінде өз қолтаңбасын 

қалыптастырған, көптеген белгілі 

ғимараттардың авторы, елімізге 

еңбегі сіңген қайраткер Тоқтар 

Ералиев туралы сөз қозғамақпыз. 

Сәулетшінің бар ғұмыры «KAZGOR» 

жобалау академиясымен тығыз 

байланысты. Себебі осыдан 45 

жыл бұрын оқуын тәмамдаған жас 

сәулетші алғашқы қадамын осы ме-

кемеден бастап, осынау қыр-сыры 

мол сәулет-құрылыс саласына келген 

еді. Бүгіндері ол «KAZGOR» жобалау 

академиясының вице-президенті, 

б а с   с ә у л е т ш і с і ,   Қ а з а қ с т а н н ы ң 

еңбек сіңірген сәулетшісі, Қа-

зақстан Сәулетшілер одағының 

мүшесі, профессор, Халықаралық 

сәулет академиясының академигі, 

Шығыс елдері Халықаралық сәулет 

академиясының академигі. Бізді ең 

әуелі оның сәулетшілік пен құрылыс 

саласына келуіне не әсер еткені 

қызықтырды. Кейіпкеріміз әңгімені 

туған жері мен отбасынан бастады. 

«Расында, адам мамандықты өзі 

таңдамайды. Сол мамандықтың өзі 

адамды таңдайды деген сөз бар. 

Мен 1946 жылы Оңтүстік Қазақстан 

облысы, Арыс ауданы, Ермолов-

к а   а у ы л ы н д а   д ү н и е г е   к е л д і м . 

Әкем майданнан келген соң алған 

жарақаттарынан денсаулығы сыр 

беріп, мен екі жасқа толғанымда 

өмірден өтті. Отбасында төрт бала 

болдық. Мен үйдің кенжесімін. 

Әкем өмірден өткен соң анам бізді 

бағып-қағып тәрбиеледі». Осы-

лайша ол сол дүрбелең кезеңнің 

ыстығы мен суығын қатар көре 

жүріп бой түзеді, азаматтық тұл-

ғасы қалыптасты. Кейіпкеріміздің 

с ә у л е т ш і л і к   ө н е р д і   т а ң д а у ы н а 



ӨНЕР

Әр халықтың өз дүниетанымына, өз болмысына сай, оның 

ұлттық ерекшеліктерін айшықтайтын сәулет өнері ежелден 

болған. Сонымен бірге ол халықтың  рухани дамуы немесе 

құлдырауының да айқын айғағы бола білген. Біздің де ұлттық 

болмысымызды айшықтай білген Тараз, Құлан, Сауран, Отырар, 

Сарайшық, тағы басқа да қалаларымыз болды.  Ал Кеңес дәуірі 

тұсында көптеген қалаларымыз бой көтеріп, сәулет өнерінің 

әртүрлі үлгілері өмірге келе бастады. Осы тұста сәулет өнерінің 

өзімізге тән ұлттық үлгісі  қалыптасты. 

КОНКУРС


МӘДЕНИЕТ

«ҒАСЫРЛАР САЗЫ» 



«Сыңғырлау селолық округі әкімінің аппараты» 

мемлекеттік мекемесі инспектор қызметіне (1 орын) 

ашық конкурс жариялайды

 атты фольклорлы-этнографиялық ансамбльдердің 

ІІ Халықаралық фестиваль-конкурсы өтеді

Алматы қаласы әкімдігі, 

Алматы қаласы мәдениет 

басқармасы және «Алматы 

әуендері» концерттік ұжымы 

2015 жылдың қыркүйектің 23-

26 күндері аралығында Қазақ 

хандығының 550 жылдығына 

арналған «Ғасырлар сазы» атты 

фольклорлы-этнографиялық 

ансамбльдердің ІІ Халықаралық 

дәстүрлі музыка фестиваль-

конкурсын ұйымдастырады.

Б ұ л   м у з ы к а   ф е с т и в а л і н і ң 

мақсаты: халқымыздың дәс-

түрлі музыкалық мұрасын к п-

ш і л і к   қ а у ы м ғ а   н а с и х а т т а у , 

дәстүрлі  нерге бет бұрған  нер 

ие лерін ынталандырып, құрмет 

к рсету, қазақ этно-музыка-

сы классикалық  нер екендігін 

д ә й е к т е у ,   ж а с т а р д ы   с и р е к 

ұшырасатын музыкалық аспаптар-

мен таныстыру арқылы ұлттық ру-

хани құндылықтарды қастерлеуге, 

құрмет тұтуға тәрбиелеу, олар-

ды рухани мәдениеттің нәрімен 

сусындату, қазақтың дәстүрлі 

м у з ы к а с ы   а р қ ы л ы   ә л е м д і к 

р к е н и е т к е   қ о с қ а н   ү л е с і н 

кеңінен насихаттау. Фестивальге 

Қазақстанның барлық облыста-

рынан және түркі тілдес елдердің 

этно-фольклорлық ансамбльдері, 

дәстүрлі әншілер, күйшілер, му-

зыка зерттеушілері шақырылды. 

Қазылар алқасының құрамына 

к рнекті  нер қайраткерлері, 

танымал тұлғалар, белгілі музы-

канттар енгізілді.

Д ә с т ү р л і   н е р    д о д а с ы н д а 

қ а т ы с у ш ы л а р   ф о л ь к л о р л ы -

этно графиялық  ансамбльдердің 

сүйе мелдеуімен  фольклорлық 

күй лер тартып, к не аспаптар-

да жеке шығармалар, ән мен 

тер мелер,  зге жанрдағы (клас-

сикалық, джаз ырғағындағы) шы-

ғар малар  оры  дайды.  Жеңімпаз 

 эт но -фольклорлық  ансамбль-

дерге лауреат атағы беріледі, 

 Ахмет Жұбанов, Болат Сарыбаев 

атындағы және Алматы қаласы 

әкімдігінің арнайы дайындалған 

дип ломдарымен, ақшалай сый-

лықтарымен марапатталады.

Фестиваль Жамбыл атындағы 

Қазақ Мемлекеттік филармония-

сында 23-26 қыркүйек күндері 

теді. Фестивальдің бағдарламасы:

– 23-қыркүйек сағат 10.00-де – 

Баспас з конференциясы.

– 23-қыркүйек сағат 19.00-де 

– Фестивальдің ашылу салтанаты.

– 24-қыркүйек сағат 09.00-

2 0 . 0 0 - д е   –   қ а т ы с у ш ы л а р д ы ң 

к о н   ц е р т т і к   б а ғ д а р л а м а л а р ы . 

25-қыркүйек сағат 19.00-де – Лау-

реат тардың  Гала-концерті.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет