Арифметическая и геометрическая прогрессии



бет1/2
Дата01.07.2023
өлшемі1,95 Mb.
#103911
  1   2

+ (қосу)

Х (көбейту)

A)

C)

B)

E)

D)

F)

+ (қосу)

Х (көбейту)

2-тапсырма. Тізбектің алдыңғы мүшелеріне тұрақты санды көбейту арқылы пайда болған тізбектің n-ші мүшесінің формуласын жазыңыз.
Геометриялық прогрессия
9.2.3.6 геометриялық прогрессиялардың n-ші мүшесін, алғашқы n мүшелерінің қосындысын есептеу формулаларын, сипаттамалық қасиетін білу және қолдану
Оқу мақсаты:
*q
*q
*q
*q
*q
*q
*q
b2
b1
b3
bn
bn-1
bn+1
Анықтама. Тізбектің әрбір мүшесі алдыңғы мүшесіне бірдей нөлден өзге тұрақты санды көбейткенде пайда болған тізбекті геометриялық прогрессия деп аталады.
Көбейтілетін тұрақты сан геометриялық прогрессияның еселігі деп аталады және q әрпімен белгіленеді.

Ауызша

Арифметикалық прогрессия

1) 1, 3, 5, 7, 9, …

d = 2

2) 5, 8, 11, 14, …

d = 3

3) -1, -2, -3, -4, …

d = -1

4) -2, -4, -6, -8, …

d = - 2

Геометриялық прогрессия

1) 1, 2, 4, 8, …

q = 2

2) 5, 15, 45, 135, …

q = 3

3) 1; 0,1; 0,001;0,0001;

q = 0,1

4) 1, 2/3, 4/9, 8/27, …

q = 2/3


d - айырым
q - еселік
Заңдылықтарды табыңыз.

Арифметикалық Геометриялық прогрессияның анықтамасы

а1,а2,а3,…аn,..

қандай да бір тұрақты d санын қосқанда шығатын сандар тізбегі.

b1,b2,b3,…bn,…

қандай да бір еселікдепаталатынтұрақтысанға () көбейтуденшығатын сандар тізбегі.

  •  

әрбір келесі мүшесі, (екінші мүшесінен бастап )
алдыңғы мүшесіне

а1,а2,а3,…аn,.. b1,b2,b3,…bn,…

а1,а2,а3,…аn,.. b1,b2,b3,…bn,…

сандар тізбегіне

барлық n натурал сандары үшін

an+1= an+ d bn+1= bn* q

теңдігі орындалса

арифметикалық геометриялық

прогрессия деп аталады

Қорытынды

  • d>0
  • арифметикалық прогрессия өспелі

  • d<0
  • арифметикалық прогрессия кемімелі

Прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы

  • b1 және q берілсін
  • b2= b1*q

    b3= b2*q= b1*q*q=b1*q2

    b4=b1*q3

    ……………………………………………..

    bn= b1* qn-1



1) Арифметикалық ортасын табамыз?
2) Геометриялық ортасын қалай табамыз?
Тапсырма 1:
Үндістанды билеуші раджа Схерам заманында бір Сесса есімді данагөй ісіне салақ қарайтын билеушінің сазайын беру үшін шахмат ойынын ойлап табады да, оны раджаға көрсетуге бел байлайды. Ойынның бірнеше айналымынан кейін, оның раджаға ұнағаны соншалық, раджа данагөйге қалағанының бәрін сұрауға рұқсат береді. Анау болса сыпайы ғана: «шахмат тақтасының бірінші торында бір дән, екіншісінде екі, одан кейінгілерінде алдыңғысына қарағанда екі есе артық болатындай күріш сыйлаңыз», - дейді. Раджа данагөйге күріштің қанша дәнін беруі қажет?
Бұл сұраққа жауап беру үшін геометриялық прогрессияның алғашқы n мүшесінің қосындысының формуласын қорытып шығару керек.

(1)

Теңдіктің екі жағынq-ге көбейту керек:
(2)

а1q=а2, а2q=а3, а3q=а4, …, аn-1q=аn,

(2)-теңдіктен (1)-теңдікті шегереміз:
–ді жақша сыртына шығару:

–ді өрнектеңіз,
Мұндағы q

Формуланы қорытып шығарғаннан кейін оқушылар шахмат жайлы есепті шешеді.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет