Ауыз әдебиетін зерттейтін ғылым? Фольклортану



Дата19.02.2023
өлшемі20,66 Kb.
#69309

  1. Ауыз әдебиетін зерттейтін ғылым?




  1. Фольклортану




  1. Ауызша шығарылып, ауыздан ауызға ауызға таралған туындылыр немесе халық шығармашылығы:

  1. Ауыз әдебиеті




  1. XX ғасырдағы зерттеу еңбектері шыққан қазақ ғалымдары:

  1. М.Әуезов, М.Ғабдуллин


  1. Халық ауыз әдебиетінің бірнеше нұсқада таралуы:

  1. фольклордың көпнұсқалылығы


  1. Ауыз әдебиетінің жазба әдебиетінен айырмашылық саны:

  1. 6


  1. XX ғасырдың басында фольклорды жинау және жариялау экспедициясын бастаған ғалым

  1. Ә.Диваев


  1. XIX , XX ғасырларда батырлар жыры мен діни, ғашықтық дастандар басылып шыққан қалалар:




  1. Қазан


  1. Ауыз әдебиеті пайда болған дәуір:




  1. көне тас дәуірінде


  1. Қазақ ауыз әдебиетінің үлгілерін жинау




  1. XVIII - XIX ғ


  1. Қазақ ауыз әдебиетінде кездесетін дағдылы сөздер




        1. тұрақты ұйқастар




  1. Ауыз әдебиетінің жанрлық құрамы

  1. ертегілер


  1. Қазақтың ауыз әдебиетінің ежелгі үлгілері кездеседі




  1. көне түркі жазуларында




  1. Өсиет-насихатқа құрылған жыр атауы:

  1. Беташар жыры


  1. Қазақ ауыз әдебиеті үлгілері бойынша 1926 жылы А.Байтұрсынов кітап болып бастырып шыққан:

  1. «23 жоқтау»


  1. Тілші-ғалым Т.Арынов жоқтау жырларын жинап бастырып шыққан кітап атауы:




  1. «Боздағым»


  1. Жоқтауға алғаш ғылыми баға беріп, бірнеше үлгісін жазып алған ғалым:




  1. Ш.Уалиханов


  1. Көңіл айтудың мәні:


  1. мұңды адамды жұбату


  1. « Үміт, сенім, тілек бар,

Қуантып, қуат алдырар.
Жылау деген азап бар,
Қуартып отқа жандырар .
Мен қайғыңды қозғағалы келгенім жоқ, қайратыңды қозғағалы келдім»-деген өлең-жыр түрі

  1. «Байдалы бидің Айғаным ханымға көңіл айтуы»


  1. Түркі әдебиетіндегі ең көне жоқтау

  1. «Алып Ер тоңғаны жоқтау»




  1. Бесік жырларының мазмұны мен поэтикалық құрылымына қарай бөлінуі




  1. суырыпсалма


  1. «Шөк» дегенде «бық» деген,

Шешіп үйін жүктеген,
Ойсыл қара баласы» –деген өлең-жыр арнаған төрт түлік



  1. түйе


  1. Жылқы малының егесі мен иесі




  1. Жылқышы ата




  1. Қазақша батаның негізгі құрылымы




  1. өлең түрінде




  1. Батаның түрлері




  1. ақ бата




  1. « ...Алдымен еліңнің жеріңнің қамын ойлаңдар,

Сөзіме терең бойлаңдар
...Биік төбеге шықсаң - көзің ашылады,
Жақсымен жолдас болсаң - көңілің ашылады» - деп ұл-қыздарына бата берген

  1. Райымбек


  1. «Халқымыздың игі салт-дәстүрлері - біздің ең асыл мұрамыз» -деген дана сөздің авторы




  1. Б. Момышұлы


  1. Шендестіру тәсілінде қолданған мақал

  1. «Кісі елінде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол»

«... Олардың қайсысында болсын проза, поэзияға тән ырғақ, үйлесім,саз, интонация- барлығы бар»-деп айтқан ғалым

  1. М.Ғабдуллин




  1. «Талапты бала талпынған құстай» мақал-мәтелінде кездесетін көркемдік тәсіл

  1. теңеу




  1. «Тарыдан тау, тамшыдан көл құралады» мақал-мәтелінде кездесетін көркемдік тәсіл




  1. әсірелеу


  1. Жаңылтпаштың маңыздылығына назар аударған ғалымдар

  1. С.Сейфуллин




  1. Мақал-мәтелдерде ерекше орын алған тілдік заңдылық

  1. Дыбыс үндестігі




  1. «Қамыс құлақ, Тостаған тұяқ, Мінсең қанат, сүті - дәрі, еті – тамақ» –жұмбағының шешуі

  1. жылқыщ




  1. Мәтелге ғана тән белгілер

  1. қорытынды




  1. «Бір жатқан зор кемеңгер қара кісі,

Қимылдар сол кісіден елдің тісі,
Талқандап беті, жүзін тырнасаң да
Бір ауыз «Неге үйттің?» деу емес ісі» - жұмбағының шешуі
А. жер

  1. «Аспаннан күбі түсті, күбінің түбі түсті» - жұмбағының шешуі

  1. күннің күркіреуі




  1. Ертегілердің жанрлық неше түрі бар?




  1. 4


  1. Аңшылық, мал бағу, тылсым күштермен күрес тақырыбына жазылған ертегі.




  1. «Аяз би»





  1. Оқиғасы қиялға, фантазияға құрылған ертегілер қалай аталады?

  1. қиял-ғажайып ертегілер




  1. Төмендегі ертегілердің қайсысы қиял-ғажайып ертегіге жатады?

  1. «Тас болған шаһар»




  1. Кейіпкерлері үй жануарлары, құстар мен аңдар болып келетін ертегілер.

  1. хайуанаттар туралы ертегілер




  1. «Ерте, ерте,ерте екен ...». Бұл сөздер ертегінің қай жерінде кездеседі?

  1. басында




  1. Адамның көңіл - күйін, сезімдерін білдіретін жанр:

  1. Лирика




  1. «Баяндау» дегенді білдіретін халық ауыз әдебиетінің жанры

  1. Эпос




  1. Лирика мен эпикалық тектер элементтерін бірдей қамтитын шығарма:

  1. Лиро-эпостық жырлар немесе ғашықтық жырлар




  1. Лиро-эпостық жырлар немесе ғашықтық жырлардың басты тақырыбы:

  1. екі жас арасындағы ғашықтық, сүйіспеншілік, махаббат, қайғысы мен мұңы


  1. Қазақ халқының төл туындыларына жататын ғашықтық жырлары:

  1. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», «Қыз Жібек», «Айман - Шолпан», «Мақпал қыз»




  1. Шығыс әдебиеті негізінде нәзира дәстүрінде жазылған қиссалар:

  1. «Мұңлық-Зарлық», «Таһир -Зухра»

  2. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»

  3. «Қыз Жібек»

  4. «Айман - Шолпан»

  5. «Мақпал қыз»




  1. Қазан төңкерісіне дейін лиро-эпостық жырларды жинап жариялауда еңбек сіңірген орыс ғалымдары:

  1. В.В.Радлов, И.Н.Березин, Г.Потанин




  1. Лиро-эпостық жырлардың ішіндегі 15 нұсқадан тұратын көне мұралардың бірі, ең көркемі:

  1. «Қыз Жібек» жыры




  1. ЮНЕСКО шешімі бойынша «Қыз Жібек» жырының 500 жылдығы аталып өткен жыл:

  1. 2007 ж




  1. «Қыз Жібек» жырының алғаш қағаз бетіне түсіп, жарияланған уақыты:

  1. XIX ғасыр 1894 жыл




  1. «Қыз Жібек» жырының шыққан уақыты:

  1. XIV – XVI ғасырларда




  1. «Қыз Жібек» жырында келтірілген жер мен су аттары бойынша жырдың «туған жері».

  1. Батыс Қазақстан өңірі




  1. 1934 жылы жазылған қазақ операсы:

  1. «Қыз Жібек» операсы

  1. 1970 жылы түсірілген , әлемнің 43 елінде көрсетілген «Қыз Жібек» фильмінің режиссері:

  1. Сұлтан Қожықов




  1. «Қыз Жібек» жырында 16 көріністен тұратын кейіпкер бейнесі:

  1. Қыз Жібек




  1. «Қыз Жібек» жырының идеялық мазмұны:

  1. әке мен бала арасындағы тартыс, бірін бірі сүйген екі жастың трагедиясы




  1. 2003 жылы .«Қыз Жібек» мен «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырлары енгізілген топтама атауы:

  1. «Еуразия халықтарының эпостары»




  1. Тұңғыш рет .«Қыз Жібек» жырын мазмүнын орысшаға аударған орыс зерттеушісі:

  1. Е.А. Александров




  1. Орыс зерттеушісі Е.А. Александров 1880 жылы «Қыз Жібек» жырын жазып алған ақын:

  1. Мұсабай ақын




  1. 1894 жылы Зайсан өңірінен .«Қыз Жібек» жырын жинап Қазан қаласында бастырған татар мұғалімі:

  1. Ф.Тухватуллин




  1. Жағалбайлы елінде өмір сүрген бай, Төлегеннің әкесі:

  1. Базарбай




  1. Базарбайдың тоғыз ұлының бірдей өлуінің себебі:

  1. елге оба ауруының жайлауы




  1. Төлегеннің өзіне лайықты қалыңдық іздеген кездегі жасы:

  1. 12 жаста


  1. Төлегенге саудагердің оған лайықты қыз бар деп айтқан елі:

А. Ақжайықта, Алты шекті елінде



  1. Төлегенге Жібекті көрсетуге уәде берген Сырлыбай ханның уәзірі:

  1. Қаршыға




  1. «Қыз Жібек» жырында

«Атаңа нәлет ...
Арғыннан шыққан қу екен,
Әккі болған сұм екен», - деп суреттелген бейне:

  1. Бекежан




  1. «Ақ бетінің қызылы

Ақ тауықтың қанындай,
Екі беттің ажары
Жазғы түскен сағымдай,
Білегінің мүсіні
Айбалтаның сабындай»
Осы жыр жолдарындағы көркемдік тәсіл:

  1. Теңеу




  1. «Беті нәзік талып тұр

Тартқан сымнан жіңішке,
Үзіліп кетпей нағып тұр» - деген жыл жолдарындағы қолданған тәсіл:



  1. шендестіру арқылы жасалған әсірелеу




  1. «Қыз Жібек» жырындағы 11 қыздың сипаттамасын бірінен бірі асыра суреттеу тәсілі:

  1. градация немес дамыту




  1. Бекежанның қастандығынан кейін қансырап жатқан Төлеген қоштасқан тірі жан иелері:

  1. Алты қаз бен тұлпар аты




  1. «Мен кеткен соң, дариға

Көкешім деп, Сансызбай
Еркелеп кімге қылар наз?
Сіздер тірі мен өлі
Жатырсың негып демейсің?
Тілсіз мақұлық жануар
Бірге келген жолдасым
Қасыма неге келмейсің?» –деп алты қаз және тұлпарымен қоштасқан кейіпкер:

  1. Төлеген




  1. «Әуелі бас қосқаным -Жағалбайлы

Жылқысын көптігінен баға алмайды.
Өлгені Төлегеннің рас болса,
Құдайым Қыз Жібекті неге алмайды ?» – деген жыр жолдарында қолданылған арнау түрі:

  1. Зарлай арнау

  2. Жарлай арнау

  3. Сұрай арнау

  4. Арнау

  5. Шешендік арнау




  1. М.Әуезов ерекше назар аударған және қазақ әдебиеттану ғылымында тұңғыш жаңа термин ретінде қалыптастырған аңыздар тобы:

  1. күй аңыздары




  1. Күй аңыздарына жатпайтын шығармалар тобы:

А. «Алдар менАлаша хан»



  1. Құрманғазының күйі




  1. «Балбырауын»


  1. Ғашықтар аңызы кейіпкерлері

  1. Қыз Жібек




  1. С.Сейфуллиннің жаңылтпаш туралы пікірі жазылған зерттеу еңбегі:

  1. «Қазақ әдебиеті»




  1. Жаылтпашқа ең алғаш ғылыми анықтама берген ғалым:

  1. А.Байтұрсынов

81. Жаңылтпаштың ең басты міндеті:



  1. Бала тілін жаттықтыру


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет