Биология және Биотехнология факультеті

ЖОСПАРЫ:

• МИКРОБЦЕНОЗ- белгілі бір биотопта мекендейтін әртүрлі микроорганизмдердің жиынтығы. Қоршаған орта биотопында және сау адам мен жануарлар денесiнде микробценозы әдетте көптеген түрлерден тұрады.

• Микробценозынын сандык және сапалык кұрамы мекендеген ортаға, көршілес биотоптын миграционды ағынына, микроорганизмдердін өзгергiштiгiне және де түрiшiлiк карым катынастарға байланысты.

• Бұрыннан калыптаскан биотоптар да микробценозынын сандык және сапалык кұрамы калыпты және аутостабилизацияга кабілетті. Жана пайда болған биотоптарда, мысалы мекен ету жағдайлары өзгерген ескі биотоптарда, антимикробтык факторлардын узак әсер етуiнен микробценозы мүшелерiнiң бәсекелестiк ара катынасы кушейеді. Нәтижесiнде микробценозы өзiнiн арнайы, стационарлык және аутостабилизацияға кабiлеттiлiгi жойылады.

ЗАТ АЙНАЛЫМДАҒЫ МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ РӨЛІ:

• Топырак, өсімдік, жануарлар мен микроорганизмдер арасындағы заттардын айналымы биологиялык заттар айналымын курайды, олар Жердегi тiршiлiктi камтамасыз етеді. Өлі денелер микроорганизмдер комегімен минерализацияланып (ыдырап), пайда болатын элементтер кайтадан заттар айналымына оралады.
• Биосфераның кез келген компонентінен органикалық және минералды заттардың қоры жасақталады. Олардын сакталу узактығы козгалыс жылдамдыгы мен мөлшерiне байланысты. Соған орай резервті фонд- баяу қозғалатын заттардын улкен массасы (карашірік, торф, тау жыныстары, т.б.) жане козғалмалы фонд - көлемі бойынша аз алмасу үрдiстерiне оңай түсетiн масса. Корлардын калыптасуы мен олардын колданылуы, ен алдымен микроорганизмдердiн геохимиялык әрекеттерiне байланысты.

• Микроорганизмдер көмегiмен жүретін биогеохимиялык урдiстердi былай жіктейдi:

• Органикалык заттардын бейорганикалык косылыстарга дейiн минерализациялануы;
• Бейорганикалык элементтердiн клетка протоплазмасынын органикалык заттарына айналуы;
• Элементтерді энергия кезi ретiнде колдана отырып, тотыгуы;
• Энергетикалык метаболизммен байланысты болатын тотыксыздану;
• Газ күйдегі элементтердiн (фотосинтез, N, фикациясы, H.S тотыгуы) газ емес элементтерге айналуы мен сiнiрiлуi;
• Геологиялык шегiндiлердiн калыптасуы. Рудалардын (күкіртті, сульфидті, темір, марганецті), эк пен торф жане т.б. түзiлуi
• Ерiмейтiн заттарды ерiтетiн не оларды еріген куйде ұстап тұратын кешендi немесе органикалык хелатогузушi косылыстардын белiнуi;
• Микроб клеткаларына бейорганикалык заттардын Fe, Mn (шегiндiлер) енуi;
• Күкірт, көмiртегi және баска да элементтердiн сульфат тотыктырушы, тионды және метантузушi бактериялармен фракци ялануы.

• Көміртегі айналымы барлык биогеохимиялык циклдердiң iшiндегi ең маныздысы болып табылады.
• Көмiртегi тiрi организмдегі манызды компоненттерге жатады, барлык органикалық құрғақ заттын 50% мөлшері осы көміртегінің үлесіне тиедi.
• Көміртегі айналымында көмірқышқыл газының алатын рөлі зор, ол ауа арқылы топырак пен суқоймаларға келіп түседі

• Бұл айналым аэробты және анаэробты жағдайда журедi. Аэробты жағдайда өсімдіктер мен оксигенді фототузушi бактериялар СО2-нi сiңiрiп, органикалык косылыстарга айналдырады