Дво-21 Тыйым сөздердің мағынасы қандай, қалай түсіндіресіз? Тыйым сөздер: «Адамға сыртыңды беріп отырма»



бет1/8
Дата07.04.2023
өлшемі30,01 Kb.
#80426
  1   2   3   4   5   6   7   8

ДВО-21
Тыйым сөздердің мағынасы қандай, қалай түсіндіресіз?
Тыйым сөздер: «Адамға сыртыңды беріп отырма», «Бүйiрiңдi таянба», «Бетiңдi баспа», «Таңдайыңды қақпа», «Табаныңды тартпа», «Екi езуiңдi керме», «Басыңды шайқама», «Бөркіңді теріс қаратып киме», т.б. тиым сөздердің мағынасын түсiндiрiп, айтылған терiс әрекеттi жасамауға дағдыландыру.
Тыйым сөздер: «Жағыңды таянба», «Таяққа сүйенбе», «Жаяу қамшыланба»,«Табалдырықтан аттамай сәлем берме», «Киімді желбегей жамылма», «Төрге қарап жүреңнен отырма», «Ошақтан секірме», «Көк шөптi жұлма», «Шыбықты сындырма», «Ақты аяқ астына төкпе, баспа», «Кемтарларға күлме, келеке етпе» деген тиым сөздердiң мағынасын түсiндiру. «Адамға сыртыңды беріп отырма», «Аяқ-қолыңды жіппен байлама», «Мойныңа жiп салма» т.б. сөздердің мағынасын түсiндiрiп, айтылған терiс әрекеттi жасамауға дағдыландыру.
Тыйым сөздер: «Есiктi қатты серпiп жаппа, асығыс тарсылдатып қақпа», «Табалдырықты басып тұрып сөйлеме», «Босағаны керме», «Үйді айнала жүгірме», «Құрт, майы бардың, рахаты бар», «Ас-атасы нан» қанатты сөздерiнiң, «Дастархан басында кекірме», «Дастарханды қағазбен сүртпе», «Малды құр қол айдама», «Малды ұрма, теппе», «Итке ожаумен ас құйма» деген сөздердiң мағынасын түсiндiру.

Ермаш Ұлбосын
«Бүйiрiңдi таянба»-бүйіріңді таянба деп айтатын себебі, үйінде кісі қайтыс болған жағдайда әйелдер бүйірін таянып жүреді деп естігенмін жаман болады деп ырымдайды.
«Таңдайыңды қақпа» Бұл әдетте оқыстан бір өкінішті жағдайларға кез болғанда таңдайын тақылдатып эмоциясын өкінішін білдірген әдетте балалар ойнап әдет қылып таңдайын тақылдатып жатса бұл таңдайын соғуға
болмайды деген сенім.
Құлмаханбет Назым
Бетіңді баспа
“Бетіңді баспа, жағыңды таянба», дейді қазақ. «Бетті бастым, Қатты састым, Тұра қаштым, жалма-жан», демейтін бе еді Абай? Ұяттан безіп, жасаған арсыздық ісі ашылғанда, не күнәға батып, ол жария түскенде пенде бетін басады. Жақты таяну да, жақсылықтың нышаны емес. Амалы құрып, айласы таусылған адам сол күйге түседі. Бұл арада жақсы ырым – әркімге бақ, теріс ырым – жат дегенді ұқтырады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет