Экономикалық БӨлімі бағдарламалық өнімді құрастыру үшін уақытты есептеу

Бағдарламалық өнімді құрастыру үшін уақытты есептеу (өнім бірлігін өндіруге кетірілген жұмыс уақытының шығындары) адам-сағатпен есептелетін, сегіз кезеңнен тұрады. Бағдарламалық жасақтаманы құрастыру үшін жалпы уақыттың құрылымы бірінші кестеде көрсетілген.

Уақыт адам сағатын сағаттың көмегімен есептеледі, Тпо нақты жұмсалған уақыт бойынша алынады, ал басқа кезеңдердің уақыты Qкомандаларының шартты саны бойынша анықталады.

Qкомандасының шартты саны келесі формула бойынша анықталады:
(1)
_{Q = 1470*1,20 = 1764 команд}
q бұл – коэффициент, міндеттің типіне байланысты командалардың шартты саны есептеледі;

с – коэффициент, бағдарламаның күрделілігін және жаңашылдығын ескереді.

q коэффициентінің мәнін екінші кестеден таңдауға болады.

Бағдарламалық өнімдер жаңашылдық дәрежесі бойынша төрт топтың біріне жатқызылуы мүмкін:

А тобы – принципиалды жаңа міндеттерді әзірлеу ;

Б тобы – біртуар бағдарламаларды әзірлеу;

В тобы– типтік шешімдерді пайдаланумен бағдарламаны әзірлеу;

Г тобы–бір реттік типтік міндет.

Күрделілігі жағынан бағдарламалық өнімдер келесі үш топтың біріне жатқызылуы мүмкін:

1 – оптимизациялау және жүйені модельдеу алгоритмдері;

2 – есептің, есептіліктің және статистиканың міндеттері;

3 – стандартты алгоритмдер.

С коэффициенті і кестеден күрделілік тобы мен жаңашылдық дәрежесінің қиылысында анықталады.

Та=1764/(50*0.8)=44,1(сағат).

Tom=(1764*4.2)/(50*0.8)=185,2 (сағат).

Әрі қарай бағдарламалық өнімді құрастыру үшін жалпы уақытты есептеу жүргізіледі:

Жобалау жұмысын орындау үшін еңбек ақыны анықту үшін, бағдарламаны әзірлеу үшін еңбектің шығынын білу қажет және бұл жұмыстарды орындаған жұмыскерлердің білікті құрамын білу керек.

Қазақстан Республикасының 2017 жылдың 30 қарашасындағы №113-V «2018-2020 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» заңының 8 бабына сәйкес 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап еңбек ақыны минамалды көлемі 42500 мың тегені құрайды. Оның көлемі кәсіпорындар мен мүліктің әр түрлі формалы ұйымдар қызметкерлерінің жалақысын есептеу кезінде негізге алынады, ал басқа болса ҚР қолданыстағы заңнамасымен қарастырылмайды.

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрінің 2016 жылдың 29 қаңтарындағы № 123 «білім және ғылым саласындағы мемлекеттік қызметкерлердің лауазымдық реестрін бекіту туралы» бұйрығына сәйкес бағдарламалаушының лауазымы «С» блогына жатады (әкімшілік ұжым). Орта білікті деңгей мамандары С3 тобына жатады.

Жоғарыда аталған қызметкерлердің жалақысы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылдың 31 желтоқсанындағы №1193 «Қазыналық кәсіпорындар қызметкерлері, мемлекеттік бюджет қаражатының есебінен қамтылатын кәсіпорындар қызметкерлерінің, мемлекеттік қызметкерлердің еңбегін төлеу туралы» Қаулысына сәйкес есептеледі. (әрі қарай Қаулы).

Кәсіпорындар қызметкерлерінің ЛМ сәйкес келетін коэффициентерінің көбейтілуі арқылы анықталады (тарифтік жүктеме), олардың ЛМ есептеу үшін бекітілген (тарифтік жүктеме) мамандық бойынша еңбек өтілі мен функционалды блоктарға алып жатқан лауазымдарына, берілген біліктілік разрядтарына (жұмыскерлер үшін), БДО мөлшеріне, Қаулыда белгіленген 1 тармағының 1 тармақшасымен байланысты. Қазыналық кәсіпорындар қызметкерлері, мемлекеттік бюджет қаражатының есебінен қамтылатын кәсіпорындар қызметкерлерінің, мемлекеттік қызметкерлер үшін базалық лауазымдық жалақының мөлшері 17697 теңгеге тең.

5 кестеде Қаулының 2 Қосымшасына үзінді ұсынылған, лауазымдық еңбек ақыны есептеу үшін коэффициеттерді анықтауға байланысты.

Кесте 5- лауазымдық еңбек ақыны есептеу үшін коэффициенттері

Kt – тарифтік коэффициенті (Кесте5).

Әрі қарай қызметкердің еңбек ақысынан алым-салымдар есептеледі. Қазақстан Республикасының «Салық және басқа да бюджетке төленетін міндетті салымдар туралы» Кодексінің 485 бабы 1 тармақшасына сәйкес (2018 жылдың 01 қаңтарының жағдайына) қызметкердің жалақысы әлеуметтік салық салу объектісі 10 % ставкасы бойынша болып табылады:

Міндетті медициналық сақтандыру (ММС) алымдарының көлемі 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап салық салудың объектісінен 1,5 % құрайды, сонымен қатар арифметикалық ережеге сәйкес тұтас өлшемге дейін дөңгелектеу міндетті:

Алдымен әр компоненттің өзіндік бағасының жылдық шығындары анықталады (Кесте 6), олардың ішіне кіреді:

Амортизациялық алымдар 20 пайыздан 40 пайызға дейін ПЭВ теңгерімдік бағасынан анықталады.

- күштік электр энергиясын кететін шығындар;

- жарықтандыруға жіберілетін электроэнергия шығындары.

Күштік электр энергиясын жіберілетін шығындар келесі формула бойынша анықталады:

Р = 0,5 кВт/сағат.

Енді электр энергиясына кететін жалпы шығындарды анықтаймыз:

Олардың құрамына дисктер, картридждер және принтерге арналған қағаздар және т.б. кіреді. Берілген бағдарламалық өнімді әзірлеген кезде пайдаланатын материалдардың шығындары: жарнаманың бағасы – 3500 теңге.

Жоғарыда аталған компоненттер жиынтықталады, ДК пайдалануы мен мазмұнына кететін жылдық шығындары анықталады (Рсэ):

1. Бағдарламалық өнімді құру бойынша жұмысты орындаушының жалақысы;

2. әлеуметтік салық және әлеуметтік салымдар, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру;

3. амортизациялық ұстап қалулар;

4. ПЭВМ пайдалану мен мазмұнына кететін шығындар, осы бағдарламалық өнімге жататындар.

Енді барлық элементтерді біріктіріп бағдарламалық өнімнің өзіндік бағасын анықтау:

Бағдарламалық өнімнің өзіндік бағасы 280022,3теңгені құрайды.

Жоба өзін құруға жұмсалған соммамен жоба көмегімен жасалған келісімдердің барлығынан алынған пайдатеңелгенде ғана өтеледі. 

Жобаның өтелі мерзімін келесі формула бойынша бағалауға болады:
S_o=Сп.п./(K_d*P), (27)
S_o – өтелу мерзімі, күндер;

Сп.п – бағдарламалық өнімнің өзіндік бағасы;

K_d – келісімдердің жалпы саны; P – пайда.

Жобаның өтелу мерзімінің болжамды есебін өткізейік.

Мысалы:

- жобаға шыққан шығын 280022,3теңге, бағдарламалық өнімнің өзіндік бағасына сәйкес;

- әр келісімнен түсетін болжамды пайда 30 000 теңге.

Сатып алушылардың болжамды саны (келісімдердің) күніне1-2.