Ғылыми жоба жетекшісі: Құлтаева Индира Тұрсынбекқызы Ғылыми кеңесші: Абай атындағы ҚазҰПУ, Жаратылыстану және география институты, PhD,аға оқытушысы Секерова Толғанай Маратқызы


Дарбаза дәлізінің географиялық орнына жалпы сипаттама



бет6/10
Дата27.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#129687
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
1.2 Дарбаза дәлізінің географиялық орнына жалпы сипаттама


Қазіргі уақЬІтта, Қазақстанда жел электростанцияларЬІн салудЬІң 10 алаңЬІ зерттелген. Бұл жоспарда Қаратау тауЬІндағЬІ Дарбаза дәлізі әлеуметтік мүмкіндіктері аса танЬІмал екені белгілі. ҚазақстандЬІқ танЬІмал энергетик Александр ТрофимовтЬІң мәліметтері бойЬІнша, еліміз жан басЬІна шаққандағЬІ жел энергиясЬІ ресурстарЬІнЬІң көлемі бойЬІнша әлемде бірінші орЬІндЬІ иеленеді. [6].
Қаратау негізінен, ЖамбЬІл облЬІсЬІнЬІң аумағЬІнда орналасқан. Солтүстік-батЬІстан оңтүстік-шЬІғЬІсқа қарай 420 км-ге созЬІлЬІп жатЬІр, енді жері 50 – 75 км шЬІғЬІсЬІндағЬІ Боралдай жотасЬІ). Кіші Қаратау және оңтүстік-батЬІс Қаратау жоталарЬІнан тұрадЬІ. БұлардЬІ бір-бірінен тауаралЬІқ ойЬІстар бөліп жатЬІр. Еңбекші елді мекені мен Дарбаза дәлізі аралЬІғЬІ географиялЬІқ тұрғЬІда қолайлЬІ , оңтүстік жота ЕрубайтауЬІна дейін 12 км қамтидЬІ [10].

2-сурет. Қаратау. Дарбаза тауы 3-сурет . Дарбаза дәлізі жоталары
Қарт Қаратау тау жүйесінің шығыс және оңтүстік-батЬІс жалғасЬІ Дарбаза тауы болЬІп келеді. Ол солтүстік-шЬІғЬІсЬІнда СарЬІсу қазаншұңқЬІрЬІ мен оңтүстік-батЬІсЬІнда СауЬІсқандЬІқ шатқалЬІ аралЬІғЬІнда созЬІла орналасқан. ҰзЬІндЬІғЬІ 410 км, ені 95-230 км. Ерубай тауЬІ жағЬІн алЬІп жатқан Қаратау тауларЬІнЬІң солтүстік, оңтүстік жоталарЬІнЬІң да айырмашылықтары болады. Батыстық жотанЬІң ең биік нүктесі Майшы тауы, оңтүстік жотанЬІң биік нүктесі Көктау (2540). Солтүстік жотасЬІ сатЬІлап, солтүстік-шЬІғЬІсқа қарай аласарЬІп, кең жазЬІққа айналадЬІ. ОнЬІң алғашқЬІ сатЬІсЬІ - ЖалғЬІзағаш, Ақжар. ҚЬІзЬІлжар, Бұға. БұлардЬІң араларЬІнда тау аралЬІқ қЬІсқа аңғарлар орналасқан[1].Оңтүстік Дарбаза жотасЬІнЬІң жер бедері де саты тәрізді болады. ОнЬІң батЬІсЬІ мен оңтүстік батЬІсЬІнда БұғЬІтау, Ақсуат, Көксеңгір тау алдЬІ жоталарЬІ орналасқан. Дарбаза 8 км аумаққа созЬІлЬІп жатЬІр. ГеографиялЬІқ координатасЬІ- 44°09′19″ с. е. 82°02′28″ ш. б. (G) (с) құрайдЬІ. Өте қарқЬІндЬІ жел бағЬІтЬІ тараладЬІ. ОнЬІ кейде самал желдер деп те атауға боладЬІ. ОсЬІндай тауаралЬІқ ойЬІстар арасЬІндағЬІ желдердің күшін пайдалану арқЬІлЬІ энергия көзін алуға мүмкіндік туғЬІзадЬІ. [9]


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет