Г. Э. Шталь Микробиология ғылымының морфологиялық кезеңінің дамуы мына ғалымның атымен байланысты



Дата07.11.2022
өлшемі76,59 Kb.
#47948

Газ бөлiнiп шығатын барлық процестер үшін "ашу"-деген терминдi алғашқы пайдаланған ғалым:
Р. Кох
А. ван Левенгук
Т. Шванн
А.Л. Лавуазье
Г.Э.Шталь


Микробиология ғылымының морфологиялық кезеңінің дамуы мына ғалымның атымен байланысты:
Р. Кох
А. ван-Левенгук
Л. Пастер
А. Басси
С.Н. Виноградский


Л.Пастердiң еңбектері теориялық ашылулардың мына саласына жатады:
ашу
тыныс алу
тіршіліктің өздiгiнен пайда болу мүмкін емес
фотосинтез
ашу, тыныс алу, фотосинтез


Медициналық микробиологияның дамуына алғашқы негіз жасаған ғалым:
С.Н. Виноградский
Ж.Л. Бюффон
Ф. Кютцинг
Л. Пастер
А.Л. Лавуазье


Медициналық микробиологияның негiзiн салушы:
М.Я. Шлейден
Т.Шванн
С.Н. Виноградский
А. ван Левенгук
И.И.Мечников

Топырақ микробиологиясының дамуына үлес қосқан ғалым:
С.Н. Виноградский
Ф. Леффлер
А. ван Левенгук
Л. Пастер
П. Эрлих


XIX ғасырдың аяғындағы микробиологияның даму бағыты:
жалпы;
медициналық;
топырақты;
биохимиялық;
жалпы; медициналық; топырақты; биохимиялық


Жалпы микробиологияның дамуында үлес қоқан ғалым:
С.Н. Виноградский;
М. Бейеринк;
Л.Пастер;
С.Н. Виноградский; М. Бейеринк;
М. Бейеринк; Л.Пастер;


элективті культуралар әдісін алғаш жасап, қолданған ғалым:
Т. Шлезенг;
С.Н. Виноградский;
М.С. Воронин;
А. Мюнц
А. Мюнц; М.С. Воронин;


Топырақ түзілудің микробиологиялық табиғаты теориясын құрастырған ғалым:
П.А. Костычев
Г. Гельригель
Г.Вильварт
А. Мюнц
Т. Шлезенг


Вирусология ғылымының негізін салушы:
М. Бейеринк
Л. Пастер
Д.И. Ивановский
П.А. Костычев
М.С. Воронин


Д.И.Ивановский темекі теңбілі вирусын ашқан жыл:
1930ж
1932ж
1910ж
1927ж
1922ж


Микробиология дамуының биохимиялық кезеңі:
ΧVIII ғасыр
ΧIΧ ғасыр
ΧΧ ғасыр
ΧVII ғасыр
ΧV ғасыр


Микроорганизмдердің физиологиялық топтарына алғаш рет салыстырмалы биохимиялық зерттеулерді жүргізген микробиолог:
А. Клюйвев
К. Ван Ниль;
М. Бейеринк;
А. Клюйвев; К. Ван Ниль;
А. Клюйвев; К. Ван Ниль; М. Бейеринк;


Тiршiлiктiң биохимиялық заты осыған негізделген:
конструктивтiк механизмдердiң бiрлiгiне;
энергетикалық механизмдердiң бiрлiгiне;
генетикалық механизмдердiң бiрлiгiне;
энергетикалық механизмдердiң бiрлiгiне; генетикалық механизмдердiң бiрлiгiне;
механизмдердiң конструктивтiк бiрлiгiне; энергетикалық механизмдердiң бiрлiгiне; генетикалық механизмдердiң бiрлiгiне;


Микроәлемдi ашқан зеттеушi ғалым:
А. Ван Левенгук;
С.Н. Виноградский;
Л.Пастер;
Р. Кох;
Г. Гельригель.


ХХ ғасырдың басында бастау алған микробиологияның жаңа ғылыми бағыты:
вирусология;
микология;
техникалық;
микроорганизмдер генетикасы;
вирусология; микология; техникалық; микроорганизмдер генетикасы


Микробиологиядағы экологиялық бағыттың негiзiн салушы:
Т. Шлезенг;
С.Н. Виноградский;
М. Бейеринк;
Т. Шлезенг; С.Н. Виноградский;
С.Н. Виноградский; М. Бейеринк;


Барлық микроорганизмдердi Protista бөлiмiне бiрiктiрудi ұсынған ғалым:
А. Клюйвер;
Э.Геккель;
А.ван Левенчук;
Р. Стейнер;
С.Н. Виноградский.


Жоғарғы протистарға жатпайтын микроорганизмдер:
қарапайымдылар;
микроскопиялық балдырлар;
зең саңырауқұлақтары;
ашытқы саңырауқұлақтар;
бактериялар


Төменгi протистарға жататын микроорганизмдер:
бактериялар
көк-жасыл балдырлар
ашытқы саңырауқұлақтар
бактериялар; көк-жасыл балдырлар
бактериялар; көк-жасыл балдырлар; ашытқы саңырауқұлақтар


Барлық жасушалы ағзатүрлерін прокариот және эукариот деп бөлу үшін үлес қосқан ғалымдар:
А. Мюнц
Р. Стейнер
К.ван Ниль
А. Мюнц; Р. Стейнер
Р. Стейнер; К.ван Ниль


Прокариоттың эукариоттан айырмашылығы:
екiншiлік қуыстары бар;
органеллалар өзiнiң мембранасы арқылы цитоплазмадан оқшауланған;
ядроның мембранасы бар;
рибосомалар 80S;
бiр ғана iшкi қуысы болады;


Ультрақұрылымы жағынан эукариотты жасушаның прокариотты жасушадан айырмашылығы:
цитоплазмалық органоидтары болмайды;
рибосомалар 70 S
ДНҚ нуклеотидте және плазмидте шоғырланған;
бiр ғана iшкi қуысы болады;
ядроның мембранасы бар;


Прокариотты және эукариотты жасушалар бiр-бiрiне ұқсамайды, барлық прокариотты ағзаларды арнайы Proharyatae патшалығына топтастыруды ұсынған ғалым:
Р. Мерей
Р.Виттэкер
А.ван Левенчук
Т. Шлезенг
С.Н.Виноградский


Микроорганизмдерді өлшеу үшін қолданылатын бірлік:
Да;
нм;
мкм;
мм
см.


Морфологиясы жағынан кокктарға жататын бактериялар:
вибрион;
спируллина;
сарцина;
спирохета;
бациллус


Цилиндр пiшiндi бактериялық жасуша ... жатады:
кокктәрiздiлерге
спиральтәрiздiлерге
таяқшатәрiздiлерге
жiпшетәрiздiлерге
сақинатәрiздiлерге


Жасуша қабырғасының құрылысына қарай эубактериялар бөлiнедi:
грам-оңға;
грам-терiске;
археобактерияға;
грам-оңға; грам-терiске;
грам-терiске; археобактерияға


Грам-оң және грам -терiс эубактериялардың құрылысындағы айырмашылықтары:
химиялық құрамы;
ультрақұрылымы;
химиялық құрамы; ультрақұрылымы;
айырмашылықтары жоқ;
бiлiнбейтiн айырмашылық;


Грам-оң бактерияның жасуша қабырғасы ерекшеленеді:
пептидогликанның қалыңдығы 40-90 %
липополисахаридтер бар
липопротеиндер бар
тейхой қышқылдары болмайды
пептидогликан болмайды


Грам-терiс бактерияның қабырғасы ерекшеленеді:
тек сыртқы мембранасы ғана бар
пептидогликаның 1 - 10% мөлшерде болуы
техой қышқылдарыны болуы
липопротеин және липополисахаридтердiң болмауы;
пептидогликан болмайды
Жасуша қабырғасы жоқ эубактерия:
микобактерия;
микоплазма;
миксобактерия;
археобактерия;
цианобактерия;


Жасуша қабырғасы ерекше құрылымды эубактериялар:
миксобактерияларда;
флексибактерияларда;
экстримальдi-термофильдi бактерияларда;
галофильдi бактерияларда;
көрсетiлген бактериялар топтары.


Прокариоттардың жасуша қабырғасының қызметі:
қорғаныс;
сыртқы пiшiнiн ұстап тұрады;
заттарды тасымалдау мен өткiзу;
қорғаныс; сыртқы пiшiнiн ұстап тұрады; заттарды тасымалдау мен өткiзу;
гидролитикалық;


Капсула - ол ...
шырынды зат;
клетка қабырғасымен байланысты сақтайды;
аморфты құрылымнан тұрады;
осмореттеушi қызмет атқарады;
шырынды зат; клетка қабырғасымен байланысты сақтайды; аморфты құрылымнан тұрады; осмореттеушi қызметтi атқарады;


Макро-, микро капсулалары өлшенеді:
0,2 мкм-ден үлкен;
0,2 мкм-ден кем;
0,2 мкм-ден үлкен; 0,2 мкм-ден кем;
2 мкм;
1-5 мкм;


Шырышты қабықшаның капсуладан айырмашылығы:
шырынды зат; клетка қабырғасымен байланысты сақтайды; аморфты құрылымнан тұрады;
осмореттеушi қызметтi атқарады;жасушадан қиын бөлiнедi;
аморфты құрылыссыз түрде болады; жасушадан оңай бөлiнедi;
жасушадан бөлiнбейдi;
құрылысы өте жұқа болады;


Кейбiр эубактериялар топтардың қабық құрылысы және маңызы:
құрылысы өте жұқа болады; метаболизмі тотықсызданған металлар қоспаларының тотығуымен байланысты
бiр қабаттан тұрады;
құрылысы қалың болады;
құрылысы бірдей бірнеше қабатан тұрады;
өте жұқа құрылымды; бiрнеше қалың қабаттардан құралған;


Бактерия жасушадағы шырышты қабықшаларының қызметі:
қоректік зат қоры; айналасындағы жасушалармен байланысты қамтамасыздандырады;
коньюгацияны қамтамасыздандырады;
биополимерлердi синтездеуге қатысады;
АТФ синтездеуде өте маңызы бар;
құрылысы өте жұқа болады; метаболизмі тотықсызданған металлар қоспаларының тотығуымен байланысты


Прокариоттар талшықтарының қызметі:
қозғалыс;
су астындағы заттарға жабысу;
коньюгация;
биополимерлердi синтездеуге қатысады;
АТФ синтездеуде өте маңызы бар;


Талшықтардың қозғалуы:
сағат тілі қозғалысымен бірдей;
сағат тілі қозғалысына қарсы; 10 - 20 айн/сек жиiлiкпен;
жасушаның айналуы 8 - 10 айн/мин жылдамдықпен;
сағат тілі қозғалысымен бірдей; 10 - 20 айн/сек жиiлiкпен; жасушаның айналуы 8 - 10 айн/мин жылдамдықпен;
сағат тілі қозғалысына қарсы; 40 - 60 айн/сек жиiлiкпен; жасушаның айналуы 12 - 14 айн/мин жылдамдықпен;


Талшықтардың жасуша сыртында орналасуы мен олардың санына қарай бактериялардың келесі топтары ажыратылады:
Монополярлы монотрих, стафилококк;
Биполярлы политрих, бацилла;
Перитрих; дитрих;
Униполярлы дитрих, вибрион;
Сарцина; спирилла;


Талшықтың бөлімдері:
спиральданған жiп (фибрилла);
iлгек (крюк), спиральданған жiп (фибрилла), бас, акросома;
ЦПМ мен жасуша қабырғасында бекінген базальдi дене, iлгек (крюк);
iлгек (крюк), спиральданған жiп (фибрилла), акросома;
ЦПМ мен жасуша қабырғасында бекінген базальдi дене, iлгек (крюк), спиральданған жiп (фибрилла);


Талшықтың қызметін қамтамасыз ететін қуат түрі:
трансмембрандық электрохимиялық градиент;
жылу қуаты;
АТФ;
химиялық энергия;
АДФ;


Прокариоттардағы ЦПМ (цитоплазмалық мембрананың) қызметі:
заттарды талдап өткізу;
жасуша энергиясының айналымына қатысады;
тосқауылдық қызмет атқарады;
хромосомалардың репликациясына қатысады;
заттарды талдап өткізу; жасуша энергиясының айналымына қатысады; тосқауылдық қызмет атқарады; хромосомалардың репликациясына қатысады;


Прокариоттардың заттарды жасушаның ішіне тасымалдау және оның зат алмасу өнімдерін сыртқа бөліп шығаруды қамтамасыз ететін тасымалдау жүйелері:
пассивтi диффузия;
жеңiлдетiлген диффузия;
белсенді транспортт;
химиялық модификацияланған молекула;
пассивтi диффузия; жеңiлдетiлген диффузия; белсенді транспортт; химиялық модификацияланған молекула;


Прокариот жасушаларында мезосоманың қызметі:
фотосинтезге қатысады;
жасушалық энергетикалық метаболизміне қатысады
хромосома репликациясына;
заттарды талдап өткізу; жасуша энергиясының айналымына қатысады; тосқауылдық қызмет атқарады;
жасушалық энергетикалық метаболизміне қатысады; хромосома репликациясына қатысады; жасушаның бөлiнуiнде көлденең бөлетін тақтайшасын қалыптастыру үшін ықпал етеді.


Прокариотты хлоросома дегеніміз ... :
фотосинтездеуші эубактериялардың цитоплазмаішілік мембраналар;
жеке құрылымдар;
жасуша қабырғасының бөлiмi;
цитоплазманың жеке бөліктері ;
жасушаның бөлiнуiнде көлденең бөлетін тақтайшасы


Хлоросома қатысатын энергетикалық процесс:
аэробты тыныс алу;
ашу;
фотосинтез;
анаэробты тыныс алу;
аэробты тыныс алу; ашу;
Прокариоттың барлық генетикалық ақпараты осында шоғырланған:
бiр хромосомада;
бiрнеше ДНҚ молекулаларында;
плазмидасында;
транспозонада;
бірнеше хромосомаларда;
Прокариоттардың көпшілігінде хромосоманың молекулалық массасы:
1 - 3 х 109 Да (дальтон) тең
6,5 х 109 Да (дальтон) тең
7,8 х 109 Да (дальтон) тең
5,6 х 109 Да (дальтон) тең
4,9 х 1010 Да (дальтон) тең
Жасушада хромосоманың көптеген көшірмесі пайда болатын жағдай:
сыртқы факторлардың әсерiнен; химиялық реагенттерден;
ауыр металдардың тұздарынан; фотосинтез кезінде;
антибиотиктерден; аэробты тыныс алғанда;
анаэробты тыныс алғанда;
ашығанда;
Көптеген прокариоттардың ДНҚ құрамында гистондар жоқ болып шықты. ДНҚ-дағы заряд осы арқылы бейтраптанады:
фосфаттар топтары;
полиаминдер; ДНҚ кешені;
магний иондары; фосфаттар топтары;
негiзгi ақуыз бен ДНҚ кешені;
полиаминдер; магний иондары;
Соңғы кезде гистондар мен гистонтәрізді ақуыздар табылған бактериялар:
архебактериялар; прохлорофиттер;
цианобактериялар; гелиобактерилар;
прохлорофиттер;
цианобактериялар; архебактериялар;
гелиобактерилар; прохлорофиттер;
Прокариоттар ДНҚ-да Г-Ц бөлiгi өзгеру шамасы:
50 - 70 %;
23 -75 %;
37 - 65 %;
60 - 75 %;
50 - 70 %; 37 - 65 %; 60 - 75 %;


Бактериялық хромосоманың репликациясын жүзеге асыратын механизм:
консервативтiк;
тура;
жартылай консервативтiк;
аралық;
консервативтiк; аралық;


Прокариоттардың көпшілігіне тән жасушаның бөліну түрі:
қөлденен сызап пайда болу арқылы бөлiну;
көлденен біркелкі бинарлы бөліну;
бүршiктену;
көптеп бөліну;
тең емес бөлiну.


Прокариотты жасушаларға бинарлы бөлінуден басқа тән бөліну түрі:
қөлденен сызап пайда болу арқылы бөлiну; тең емес бөлiну.
бүршiктену; тура бөлiну.
көптеп бөліну; тең емес бөлiну.
тура бөлiну.
қөлденен сызап пайда болу арқылы бөлiну; бүршiктену; көптеп бөліну;


Прокариоттардың iшкi цитоплазмалық бейiмделгiштiк қосылыстары:
магнитосомалар; митохондриялар;
газды вакуольдер; хлоропласттар; ядролар;
аэросомалар; ядролар
карбоксисомалар;
магнитосомалар; газды вакуольдер; аэросомалар;


Прокариотты хлоросомаларда орналасқан пигменттер:
бактериохлорофиллдер;
хлорофилл «а»;
фикобилиндер;
хлорофилл «в»;
хлорофилл «а»; фикобилиндер


Прокариотты ағзаларда фикобилисомалардың атқаратын қызметі:
хромосома репликациясына қатысады;
құрамында суда еритiн пигмент фикобилипротеин бар; зат алмасу өнімдерін сыртқа бөліп шығарады;
заттарды тасымалдауды жүзеге асырады;
фотосинтез процесiне қатысады; үлы заттарды бейтараптандырады;
құрамында суда еритiн пигмент фикобилипротеин бар; фотосинтез процесiне қатысады;


Фикобилисомалары бар прокариотты ағзалар:
бациллалар;
клостридиялар;
цианобактериялар;
нокардиоформдалар;
цитофагтар.


Жасушасында карбоксисомалар кездесетін прокариотты ағзалар:
фототрофты бактериялар;
хемометотрофты бактериялар;
клостридиялар;
фототрофты бактериялар; хемометотрофты бактериялар;
цианобактериялар.


Прокариоттарда карбоксисомалардың атқаратын қызметі:
тыныс алу процесiне қатысады;
РДФ-да СО2 бекінуін катализдейдi;
жасушаның бөлiнуiн тездетедi;
заттардың тасымалдануын реттейді;
жасушаның өсуiн және дамуын реттейдi.


Прокариот жасушаларына тән қор заттары:
полисахаридтер; полипептидтер; полифосфаттар;
полифосфаттар; гликоген; хитин;
липидтер; гликоген; хитин;
полипептидтер; гликоген; хитин;
полисахаридтер; гликоген; хитин;
Эубактериялардың осы күй тыныштық түрiне жататын формасы болып табылады:
эндоспора; экзоспора; циста;
экзоспора; вегетативті жасуша;
циста; генеративті жасуша;
бактероид; гамета;
бүршік; вегетативті жасуша; генеративті жасуша;


Қолайсыз жағдайда гетероциста, аникета, баеоциста, гормогония түзетін эубактериялар тобы:
жасыл бактериялар;
күлгiн бактериялар;
клостридиялар;
цианобактериялар;
түйнектi бактериялар.


Спора түзілу мен бірге өтетін белсенді процесс:
жасушаның бөлiнуi;
липидтiң синтезi;
ақуыз биосинтезi;
жасуша қабырғасының қалыптасуы;
жасушаның бөлiнуi; липидтiң синтезi;


Сыртқы ортаның қолайсыз жағдайлардың әсерiне спораның төзiмдiлiгi осыған байланысты:
цистеиннiң көп мөлшерде болуы; рибосомалардың аз мөлшелерде болуы;
гидрофобты аминқышқылдарының көп мөлшерде болуы; рибосомалардың аз мөлшелерде болуы;
нуклеин қышқылдарының көп мөлшерде болуы;
цистеиннiң көп мөлшерде болуы; гидрофобты аминқышқылдарының көп мөлшерде болуы;
цистеиннiң көп мөлшерде болуы; нуклеин қышқылдарының көп мөлшерде болуы;


Эндоспоралардың түзiлуiнде белгiлi бiр процесс өтеді, ол ... :
дипиколин қышқылының жиналуы; судың көп мөлшерде жиналуы.
кальций ионыдарының жиналуы; судың көп мөлшерде жиналуы.
магний; марганец, калий иондарының көп мөлшерде жиналуы;
оларда дипиколин қышқылының жиналуы; кальций ионының жиналуы; магний; марганец, калий иондарының көп мөлшерде болуы;
судың көп мөлшерде жиналуы.


Спора жабындарының құрамына кіретін биополимерлер:
ақуыздар;
майлар;
гликолипидтер;
көмiрсулар;
ақуыздар; майлар; гликолипидтер;


Өну кезіндегі спораның кезеңдері:
активациялық; репликациялық;
инициациялық; конъюгациялық;
өсу; өну; суды жинау;
өну;
инициациялық; активациялық; өсу;


Эндоспораның өнуiнде активтi түрде басшылық ететін заттар:
ақуыздар;
бейорганикалық қоспалар;
көмiрсулар;
кейбiр аминқышқылдары;
бейорганикалық қоспалар; кейбiр аминқышқылдары;


Жасуша метобализмі жинақталатын бағыттары әр түрлі, екі толассыз реакциялар:
фотосинтез; фототыныс алу;
анаболизм; катаболизм;
аминдену; дезаминдену;
нитрификация; денитрификация
репликация; конъюгация;


Микроорганизмдердiң өсуi және дамуына қажет қоректік зат:
су; микро-, макро-, ультрамикроэлементтер;
анаболизм;
катаболизм;
нуклеин қышқылдар;
су, нуклеин қышқылдар;


Микроорганизмдердi өсiруге қажетті қоректік орта:
пиримидиндер;
аминқышқылдары;
пуриндер;
дәрумендер;
пиримидиндер; аминқышқылдары; пуриндер; дәрумендер;


Микроорганизмдердi өсiруге қажетті қоректік орта:
күрделi орта;
қатты орта;
сұйық орта;
элективтi орта;
күрделi орта; қатты орта; сұйық орта; элективтi орта;


Молекулярлық оттегiне қатынасы бойынша ағзалар келесі топтарға бөлінеді:
облигатты аэробтар;
облигатты анаэробтар;
микроаэрофильдi;
аэротолерантты;
облигатты аэробтар; облигатты анаэробтар; микроаэрофильдi; аэротолерантты;


Орта құрамында О2 бар болса да жоқ болса да өсуге қабiлеттi микробтар тобы:
микроаэрофилді;
аэротолерантты;
факультативтiк аэробтар;
факультативтiк анаэробтар;
микроаэрофилдi; аэротолерантты;


Микроаэрофильдер -бұл аэробты бактериялар, сондықтан қажет етедi:
оттектi;
жоғарғы парциальды қысымға 0,20 бар төзе алмайды;
олардың өсу және дамуы үшiн 0,01 - 0,03 бар қажет;
оттектi; олардың өсуi және дамуы үшiн 0,01 - 0,03 бар;
олардың өсуi және дамуы үшiн 0,09 - 1,5 бар қажет.


Аэротолерантты бактериялар мұқтаж етеді:
оттегiн, энергия алу үшiн;
оттегiнiң жоғарғы парциальдi қысымына төзе алмайды.
О2 пайдаланып энергия түзеді;
Ашу және дем алу процестерiнiң көмегiмен энергияны алады;
О2 қатысуымен өседi, бiрақ пайдалануға қабiлетсiз; ашу процесiнiң көмегiмен энергияны алады;


Температураға байланысты бактериялар мынадай топқа бөлiнедi:
мезофилдер; психрофилдер; термофилдер;
экстремалды-термофилдер; облигатты аэробтар;
мезофилдер; облигатты анаэробтар;
психрофилдер; факультативті аэробтар;
термофильдер; факультативті анаэробтар;


Мезофилді бактериялар үшiн температуралық оптимум келесі шектеулерде жатады:
20о С - 40о С;
42оС - 50о С;
50о С - 57о С;
45о С - 60оС;
0 - 5оС.


Темофилдi бактериялар осы температуралық жағдайларда өсуге қабiлеттi (минимум):
850 С;
400 С жоғары
Жоғарғы шек 700 С;
400 С жоғары; шамамен 700 С;
200 С - 350 С


Облигатты психрофилдердің өсу және даму үшiн температуралық оптимум осы шектеулерде жатады:
20о С;
25о С;
- 2 о С;
10 о С;
35 о С.


Экстремалды-термофилды ағзалардың даму белсенділігі келесі температуралық шамасында жатады:
500С;
700С - 1050С;
550С - 600С;
600С - 650С;
460С - 550С;


Микроорганизмдердiң өсуі мен дамуына әсер ететін жағдайлар:
рН - ортасы; фотопериодизм; гуттация
ылғалдылық; настия;
осмостық қысым; геотропизм;
минералдық қысым; яровизация; осморегуляция;
рН - ортасы; ылғалдылық; осмостық қысым; минералдық қысым;


Сутегiнiң доноры ретiнде органикалық қосылыстарды қолданатын ағзалар:
хемотрофтар;
литотрофтар;
органотрофтар;
фототрофтар;
хемотрофтар; литотрофтар; фототрофтар;


Литотрофты ағзалар пайдалануға қабiлеттi:
органикалық қосылыстарды;
электрондардың бейорганикалық донорларын;
аралас заттарды;
әртүрлi газдарды;
аралас заттарды; әртүрлi газдарды;


Күлгiн бактерияларды, жасыл өсiмдiктердi, цианобактерияларды қоректену түріне қарай осы топқа жатқызады:
фотолитоавтотрофтар;
хемолитоавтотрофтар;
фотоорганогетеротрофтар;
хемоорганогетеротрофтар;
хемолитогетеротрофтар.


Кейбiр күлгiн бактериялар үшiн күн сәулесі - энергия көзi болып табылады, органикалық қосылыстар - электрондардың доноры, ал СО2 - көмiртегiнiң қоры болып қызмет етедi. Мұндай прокариот ағзалардың қоректену түрі келесі:
фотоорганоавтотрофия;
фотоорганогетеротрофия;
хемоорганогетеротрофия;
хемоорганоавтотрофия;
фотолитоавтотрофия;


Метан түзушi археобактериялар үшін, сутектi бактериялар үшін энерия көзi - тотығу-тотықсыздану реакциялары, электрондардың доноры - органикалық қосылыстар, көмiртегi қоры - СО2 болып табылады. Бұл ағзаларға тән қоректену түрі:
фотоорганоавтотрофия;
хемолитогетеротрофия;
хемоорганоавтотрофия;
фотолитоавтотрофия;
фотолитогетеротрофия


Прокариоттардың қөп түрлері энергия көзi ретінде тотығу-тотықсыздану реакцияларын пайдаланады, көміртегі қоры мен электрондардың доноры ретінде органикалық қосылыстар қызмет етедi. Бұл азаларға тән қоректену түрі:
хемолитоавтотрофия
фотолитоавтотрофия;
хемоорганогетеротрофия
хемолитоавтотрофия
фотолитогетеротрофия


Күлгiн бактериялар, кейбiр жасыл балдырлар, галобактериялар және кейбiр цианобактериялар үшін энергия көзi - күн сәулесі, электрондардың доноры мен көмiртегi көзi ретінде органикалық қосылыстар қызмет атқарады. Бұл ағзаларға тән қоректену түрі:
фотолитоавтотрофия;
хемоорганогетеротрофия;
хемолитоавтотрофия;
фотоорганогетеротрофия;
фотолитогетеротрофия


Факультативтi метилотроф, құмырсқа қышқыл тотықтырғыштар үшiн энергия көзiне тотығу-тотықсыздандыру реакциясы, электрондарға - органикалық қосылыстар, көмiртегi көзiне - СО2 қызмет етедi. Бұл азалар үшiн тән қоректік орта:
фотолитогетеротрофия
фотоорганоавтотрофия
хемолитоавтрофия
фотолитоавтрофия
хемолитогетеротрофия.


Нитрифициридтерде, тионды және сутектi бактерияларда, ацилофильдi темiр бактерияларда энергия көзi болып тотығу-тотықсыздану реакциясы табылады, электрондардың доноры- бейорганикалық қосылыстар, көмiртегi көзi болып -СО:
хемолитоавтотрофия
фотолитоавтотрфия
фотоорганогетеротроффия
хемоорганогетеротрофия
фотоорганоавтотрофия


Химиялық энергияның тасымалдау процесіндегі орталық орны АТФ жүйесі екені белгілі. АТФ түзілуіне көмектесетін реакция түрі:
субстратты фосфорилдеу
мембрантєуелдi фосфорилдеу
субстратты фотофосфорилдеу
мембрантєуелдi фотофосфорилдеу
субстратты фосфорилдеу; мембранатәуелдi фосфорилдеу; субстратты фотофосфорилдеу;


"Жасушаның энергетикалық валютасы" жататын энергия формасы:
НАД(Ф)Н
ФАДН
АТФ
ЦТФ
НАД(Ф)Н; ФАДН; ЦТФ


Екінші, универсалды жасушалық энергияға жататын энергия көзі:
НАДхН2
электрохимиялық мембраналық потенциал
ФАД Н2
НАДФ х Н2
НАДФ х Н2; НАДхН2;


Екiншi, универсальдi энергия түрiн ашқан ғалым:
П.Митчелл;
С.Н.Виноградский;
А.Н.Бах;
М.Бейеринк;
В.В.Докучаев.


Өткен ғасырдың 60-шы жылдары П.Митчелл жазып шығарған теория:
тотығу;
энергетиканың хемиосмотикалық теориясы;
тотықсыздану;
жаңа химиялық байланыстардың түзiлуi;
тотығу; тотықсыздану;


П.Митчельдiң хемиосмотикалық теориясына сүйене отырып, болған энергия ЭТЦ - жұмысы нәтижесiнде мынадай түрде жинақталады:
АТФ;
НАД х Н;
сутегi ионының трансмембрандық градиентiмен;
ФАД х Н2;
АТФ; ФАД х Н2;
Сутек ионының трансмембрандық градиентiн жүйеге асыратын комплекс:
протонды АТФ -синтетазды;
симпорта;
унипорта;
антипорта;
жеңiлдетiлген диффузия


Энергияның екi формасы жасушаға не үшiн қажет:
трансмембарндық протонды градиент энергиясы iшкi клетка аралық тасымалдау үшiн қолайлы энгергия;
трансмембрандық протонды градиент түрiндегi энергия мен мембранадағы локализденген процесс қамтамасыз етедi ;
цитоплазмаға өтетiн АТФ реакцияға қатысады;
АТФ мембранаға қатысты процестердiң өтуi үшiн энергияның қайнар көзi қызметiн атқарады
барлық жауабы дұрыс.


Бактерияның ортада өсуiнде бiрiншiден энергияның жұмсалуына байланысты:
клеткада жүретiн заттардың биосинтез процесiмен;
негiзгi клеткалық макромолекуланың түзiлуiнде АТФ жұмсалады;
өсуiмен тiкелей байланысты емес процеске энергия жұмсалады;
концентрациондық градиенттi ұстауда энергия жұмсалады;
өсуiмен тiкелей байланысты емес процеске энергия жұмсалады; концентрациондық градиенттi ұстауда энергия жұмсалады;


Ағзаның өмiр тiршiлiгiн ұстап тұраты нэнергиялық процестер:
клеткалық материалды жанартуда;
осмостық жұмыста;
клеткалық қозғалғыштығы;
заттарды тасымалдау;
клеткалық материалды жанартуда; осмостық жұмыста; клеткалық қозғалғыштығы; заттарды тасымалдау;
Прокариотты организмдердi консервiлеу энергиясы проблемасын шешуге болатын жол:
синтез жолымен тотықсызданған жоғарғы молекула;
гранулада тығыз орналасқан қоректiк зат синтезi;
қоректiк заттарда ақуыз қабықшасы болады;
қоректiк зат осмостық активтiк емес жағдайда болады;
барлық жауабы дұрыс.


Прокариотты ағзаларда тасымалдау жүйесi:
алғашқы;
екiншi;
үшiншi;
алғашқы; екiншi;
екiншi; үшiншi;


Алғашқы тасымалдаушы жүйеге жататын процестер:
АТФ -азамен катализденетiн АТФ гидролизi;
бактериородопсин "түйiннiң" тотығу -тотықсыздануы қатысуымен Н+ трансмембрандық тасымалы
заттарды тасымалдау;
АТФ синетзi;
АТФ -азамен катализденетiн АТФ гидролизi; бактериородопсин "түйiннiң" тотығу -тотықсыздануы қатысуымен Н+ трансмембрандық тасымалы


Екiншi тасымалдаушы жүйемен байланысты процесс:
трансмембрандық градиент Н+ энергиясы заттарды тасымалдауда қоздырушы күш қызметiнде;
АТФ гидролизi;
АТФ синтезi;
полимерлер биосинтезi ;
АТФ гидролизi; АТФ синтезi; полимерлер биосинтезi


Екiншi тасымалдаушы жүйенің топтары:
унипорт;
антипорт;
диффузия;
симпорт;
унипорт; антипорт; диффузия;


Заттардың молекулаларын тасымалдауда басқа заттың молекуласын қарсы тасымалдау немесе үйлесiмдi тасымалдауды асырмайтын тасымалдау аталады:
антипорт
симорт
унипорт
пассивтi тасымал
активтi тасымал


Молекулалық затты тасымалдауда Н+ пен бiрге сол бағытта және бір тасымалдаушы ақуыздың көмегімен жүзеге асыратын механизм:
унипорт
симпорт
антипорт
жеңiлдетiлген диффузия
пассивтi диффузия


Молекулалық затты тасымалдауда Н+ пен бiрге қарама -қарсы бағытта жүзеге асыратын механизм :
унипорт
симорт
антипорт
жеңiлдетiлген диффузия
пассивтi диффузия


Прокариоттарда затттардың өтуi симпорт және унипорт механизмi кеңiнен таралған, олардың сiңiрiлуiне көптеген қажеттi қосылыстар қызмет етедi:
органикалық;
бейорганикалық;
минералдi;
биосинтетикалық;
барлық жауабы дұрыс.


Прокариотағы организмдердiң өмiр тiршiлiгiн реттеп жүзеге асыратын деңгей:
транскрипциялы;
трансляцициялы;
метаболиттi;
коведенттiк;
барлық жауабы дұрыс.


Ферменттердiң активтiлiгiн реттейтiн фактор:
физикалық;
химиялық;
ферменттердiң химиялық модификациясы;
реттеушi;
физикалық; химиялық; ферменттердiң химиялық модификациясы; реттеушi;


Активтiлiк механизмiн дәлме-дәл, тура реттейтiн ферменттер:
аллостериялық
индуцибельдi
конститутивтi
аралық
индуцибельдi; конститутивтi; аралық


Өсiп жатқан жасушада осы ферменттің синтезi бір жылдамдықпен және қалыпты концентрациясында болады:
аралық
индуцибельдi
конститутивтi
аллостериалық
аралық; индуцибельдi


Қоректiк заттар құрамына байланысты саны күрт өзгеретiн ферменттер:
аллостериялық
индуцибельдi
конститутивтi
аллостериялық ; конститутивтi
аралық


Ферменттің синтезi соңғы өніммен тұншығу құбылысы:
соңғы өнімнің репрессиясы
синтездің индукциясы
катаболиттiк репрессия
метаболитикалық жолдардың реттелуi
синтездің индукциясы; катаболиттiк репрессия; метаболитикалық жолдардың реттелуi


Ферментердiң катаболитикалық жолының активтiлiгiн реттеушi негiзгi механизмге жатады:
ферментiң синтездік индукциясы
катаболиттiк репрессия
соңғы өнімнің репрессиясы
ферментiң синтездік индукциясы; катаболиттiк репрессия
катаболиттiк репрессия; соңғы өнімнің репрессиясы


Соңғы өнімнің репрессиясы механизмiн анықтауда үлкен үлес қосқан ғалым:
Ф. Жакоб
Ж. Моно
А. Мюнц
Г. Бухнер
Ф. Жакоб; Ж. Моно


Микробиологияда объектiнiң аталуына биноминальдi номенклатураны пайдалануды ұсынған ғалым:
К. Линней
Ф. Кон
М. Адамсон
Д.Х.Берги
М. Адамсон; Д.Х.Берги


М.Адамсон классификациясының негізінде жатқан принцип:
зерттелетiн объектiнi сипаттауда максимальдi белгiлер пайдаланды
ұқсас белгiлердiң негiзiне ұқсас дәрежелер белгiленедi
барлық белгiлер бiрдей бағаланып есептеледi
коэффициенттер ұқсастығының маңызы және 1 ден 0 дейiнгi диапазонда өзгередi
барлық жауабы дұрыс


Нөмерлiк таксономияның пайдалылығы:
туыстардың ұқсас дәрежесiн бағалауда
түрлердiң ұқсас дәрежесiн бағалауда
штаммалардың ұқсас дәрежесiн бағалауда
туыстардың ұқсас дәрежесiн бағалауда; түрлердiң ұқсас дәрежесiн бағалауда;
кластар мен тұқымдастарды бағалауда


Прокариотты организмдердiң идентификациясын жылдамдату мақсатын шешу жолы:
Бергидiң бактериялар анықтамасы
номерлiк классификация
филогенетикалық классификация
Ф. Кон ұсынған классификация
номерлiк классификация; филогенетикалық классификация; Ф. Кон ұсынған классификация


Бергидiң бактерия анықтамасының алғашқы баспасы жарыққа шыққан жыл:
1920ж
1939 ж
1915ж
1901ж
1905ж


Бергидiң бактерия анықтамасының 9-шы баспасында Prokaryotae патшалығының көрсетілген өкілдер саны:
20
30
33
17
28


Прокариоттардың табиғи жүйесін құру үшін ғылыми даму бағытты:
гендiк инженерия
молекулярлық биология
химиялық технология
цитология
вирусология


Жасуша эволюциясының схемасына сәйкес жалпы гипотетикалық ата тектен бастама алатын түпкiлiктi ажыратылатын бұтақтар:
архебактериялар
эубактериялар
эукариоттар
цианобактериялар
архебактериялар; эубактериялар; эукариоттар


Штамм -...
түрдің әр түрлілігі;
бiр түрдiң бактериялы түрi;
әр түрлi тiршiлiк ортасынан шыққан бiр түрдiң бактериялы түрi;
Штаммалар арасындағы айырмашылық бiр түр iшiнен шықпайды
барлық жауабы дұрыс


Клон -...
бiр клеткадан шыққан культура;
түрдің әр түрлілігі;
бiр түрдiң бактериялы түрi;
әр түрлi жерлерден шыққан культура;
тiршiлiк ету мекенi.


1-ші топтағы спирохеттердің ерекшеліктері:
Spirochaetales қатарын қосады;
өзiндiк морфологиясы және қозғалу қабiлетi бар;
аномальды циста түзiлуiне бейiм;
оттегiне қатысы әр түрлi;
барлық жауаптар дұрыс.


Спирохеттердiң негiзгi тiршiлiк ету орнын көрсетiңiз:
тұщы су қоймалар;
тұзды көлдер;
жоғары дәрежедегi Н2S-бар орта;
тұщы су қоймасы және теңiз моллюскаларының асқазан-iшек трактi;
тұщы су қоймалар; тұзды көлдер; жоғары дәрежедегi Н2S-бар орта; тұщы су қоймасы және теңiз моллюскаларының асқазан-iшек трактi;


2-ші топқа жататын аэробты қозғалмалы спиральтәрізді немесе иілген грамтеріс прокариоттарға тән емес ерекшеліктер:
қатты жасушалы қабырғасы бар;
талшық көмегiмен қозғалады;
хемоорганогетеротрофтар;
қоректiк затарға қажеттiлiк бойынша ажыратылады;
теңiз моллюскаларының асқазан-iшек трактiнде тіршілік етеді;


Spirillum туысына жататын ағзалар:
сапрофиттер;
паразиттер;
кейбiр патогендер;
сапрофиттер; паразиттер; кейбiр патогендер;
паразиттер; кейбiр патогендер;


Spirillum туыстас өкiлдердiң таралу экологиясы:
тоған, лас су қоймалар;
шiрiген өсiмдiк қалдықтары;
теңiз тұрғындары;
шiрiген жануарлар қалдықтары;
тоған, лас су қоймалар; шiрiген өсiмдiк қалдықтары; теңiз тұрғындары; шiрiген жануарлар қалдықтары;


Bdellovibrio bacteriovorus прокариотты ағзасынга емес ерекшелік:
Bolellovibrio туысына жатады;
басқа бактериялардың жасуша iшiнде паразит түрінде тіршілік ете алады;
жасуша iшiндегi даму циклы 3-5 сағат;
эпидемиялық ауру тудыратын қоздырғыштармен күрес үшiн пайдаланылады;
ауадан молекулярлы азотты топыраққа енгізеді


4-ші тобына, грамм -терiс аэробты таяқшалар мен коккалар, классификацияға сәйкес келесі тұқымдастар жатады:
Pseudomonaceae, Enterobakteriaceae
Azotobacteriaceae, Vibriococcaceae
Risobiaecae, Pacterillaceae
Methylococaceae, Enterobakteriaceae
Pseudomonaceae; Azotobacteriaceae; Risobiaecae; Methylococaceae


Rizobium туысына бiрiктiрiлген бактериялар:
түйнектi бактериялар;
азотфиксирлейтiн еркiн тiршiлiк ететiн бактериялар;
метил түзетiн;
целлюлозаны ыдыратушы;
уробактериялар.


Azotobakter туысына бiрiктiрiлген бактериялар:
еркiн тiршiлiк ететiндер;
молекулалы азотты белсендi фиксирлейтiн;
облигатты анаэробтар;
хемоорганогеторотрофтылар;
еркiн тiршiлiк ететiндер; молекулалы азотты белсендi фиксирлейтiн; облигатты анаэробтар; хемоорганогеторотрофтылар;


Түйнектi бактериялар мен бұршақ тұқымдас өсiмдiктер арасындағы байланыстар:
саттелизм;
антогонизм;
мутализм;
нейтрализм;
паразитизм.


Түйнектi және еркiн тiршiлiк ететiн азотфиксирлейтiн бактерияларда молекулалық азоттың сiңiрiлуi мына фермент көмегімен болады:
гликолизада;
нитрогеназа;
нитратредуктаза;
енолаза;
нитритредуктаза.


Methylococcacae тұқымдасының өкiлдерi үшiн негiзгi қасиет:
азотты фиксациялауға қатысады;
аммонификацияға қатысады;
күкiрттi метаболиздейдi;
көмiртегi және энергия көзi ретiнде газ метанды пайдалану;
әртүрлi өсiмдiктердiң сабақтарында ұлпалық өсiрудi тудыру.


5-шi топ біріктіретін тұқымдас:
Enterobakteriaceae
Vibriococcaceae
Pacterillaceae
Rizobiaceae
Enterobakteriaceae, Vibriococcaceae, Pacterillaceae
Enterobacteriaceae тұқымдасының өкілдері үшін қолайлы жағдайлар:
топырақ;
табиғи тоған су;
өсiмдiктер мен жануарлардың ыдыраған қалдықтары;
адам және көптеген жануарлардың iшектерi;
барлық жауабы дұрыс+


Ішек таяқшаларының болуынан су мен азық-түлік тағамдарының ластану себебі:
су құбырларындағы сулармен суға түседi;
адам және жануарлар iшегiнде болады;
адам iшегiнде негiзгi микрофлора компонентi болып келедi;
азық-түлiкке түседi;
су құбырларындағы сулармен суға түседi; адам iшегiнде негiзгi микрофлора компонентi болып келедi; азық-түлiкке түседi;


Rickettsiales- қатарына жататын бактериялар өкiлдерiнде тән қарым-қатынас:
мутуализм;
паразитизм;
нейтрализм;
мутуализм; паразитизм;
саттелизм.


Риккетсия тудыратын адам ауруы:
бөртпе сүзек;
эпидемиялық сүзек;
эндемикалық сүзек;
«жартасты тау» ауруы;
бөртпе сүзек; эпидемиялық сүзек; эндемикалық сүзек; «жартасты тау» ауруы;
Chlamydiae туысының өкілдеріне тән тіршілік түрі:
еркін қозғалу түрлері
жасуша iшiндегi облигатты паразиттер
симбиотикалық ассоциация
сапрофиттiк
еркiн қозғалу түрлерi; симбиотикалық ассоциация


Хламиндияның " энергетикалық паразит"- деп аталу себебі:
АТФ синтездейді;
жоғары энергетикалық қосылыстардың кейбiреуiн синтездей алмайды;
әр түрлi жануарлар ағзасында паразиттiк тiршiлiк етедi
АТФ және бір қатар жоғары энергетикалық қосылыстарды синтездей алмайды;
клетка цитоплазмасында ғана көбейедi.


Бактериалдық формаларды микоплазма тобына бiрiктiруге мүмкiндiк беретiн белгісі:
клетка қабырқасы жоқ
иесiнiң жасушасында ерекше локальденуге
энергиялық процестiң ерекше активтiлiгi ерекше клетка қабырғасының болуында
арнайы биопоимерлердiң синтездi активтiлiгiне
молекулалық азотты фиксациялау


Клетка қабырғасының жоқтығы микоплазмаға келесі ерекшелік белгісіне жауапты:
көптеген тәсiлдермен энергия алу
"қоқысшы" - қызметiн атқарады
антибиотиктерге сезiмтал емес
пенициллин және ұқсастарымен сезiмтал емес
антибиотиктерге сезiмтал емес; пенициллин және ұқсастарымен сезiмтал емес


Қазiргi уақытта микоплазма өкiлдері кездесетін табиғи жағдай :
топырақта
суларда
тас көмiрде
ыстық қайнар көзде
барлық жауабы дұрыс


Микоплазмалар кездесетін симбиотикалық ассоциация: кездеседi:
бактериялармен;
төменгi сатыдағы саңырауқұлақтармен;
өсiмдiктермен;
адам және жануарлармен;
бактериялармен; төменгi сатыдағы саңырауқұлақтармен; өсiмдiктермен; адам жєне жануарлармен;


Micrococcaeae тұқымдасына бактерияларды біріктіретін лайықты қызмет:
көптеген органикалық заттарды ыдыратады
қоқыстау қызметiн атќарады
адамда, жануарларда, өсiмдiктерде көптеген ауруларды тудырады
көптеген органикалық заттарды ыдыратады; қоқыстау қызметiн атқарады
азотофиксациялауда қатысады


Bacillus туысының бактерияларын ыдыратуға қабілетті полимерлік қосылыс:
полисахаридтер
ақуыздар
майлар
басқа макромолекулалар
барлық жауабы дұрыс


Көптеген бациллердiң негiзгi керек ортасы:
ауа
топырақ
ағын су
тұзды көл
адам мен жануарлардың iшек-қарын трактiсi


Bacillus туысынан жататын патогенді бактериялар:
сiбiр язвасы (күйдiргi) қоздырушылар
тырысқақ қоздырушылар
дифтерия қоздырушылар
газды гангрена қоздырушылар
сiреспе қоздырушылар


Clostridium туысының көптеген өкiлдерi үшiн энергияның негiзгi қайнар көзi:
сiрке қышқылының ашуы
тыныс алу
май қышқылының ашуы
сүт қышқылының ашуы
сiрке қышқылының ашуы; тыныс алу


Clostridium туысының көптеген өкiлдерi - сапрофиттер, топырақтақоректенетiнi белгiлi. Осы туыстың өкiлдерiнің тіршілік ету ортасы:
ауада;
тұзды саңырауқұлақта;
ағын суда;
адам және жануарлардың iшегiнде;
ағын суда; адам және жануарлардың iшегiнде;


Clostridium туысына жататын қауіпті патогенді бактериялар формасы:
сiреспе қоздырушы;
газды гангрена қоздырушы;
ботулизм қоздырушы;
сiреспе қоздырушы; газды гангрена қоздырушы; ботулизм қоздырушы;
оба қоздырушы


Тамырбактериялар туысы өкiлдерiне тән ерекшелiктер:
ашу және тыныс алу есебiнен энергияны алуы;
факультативтiк анаэроб ерекшелiгiмен;
еркiн өмiр сүрушi түрi;
әлсiз түптенушi түрi;
барлық жауабы дұрыс.


Тамырбактериялардың жиі кездесетін патогенді түрі:
дифтерия қоздырушы;
өсiмдiкте ауру тудыратын қоздырушылар;
дифтерия коздырушы; өсiмдiкте ауру тудыратын қоздырушылар;
газды гангрены қоздырушылар;
сiреспе қоздырушылар.


Көптеген микробактериялар сапрофиттер, топырақта қоректенетiндiгi белгiлi. Осы туыс өкiлдерi тасымалдайтын органикалық қосылыстар:
парафиндер;
балауыз;
ақуыз, көмiрсулар;
майлар;
барлық жауабы дұрыс.


Mycobacterium туысына кіретін ауру тудырушы бактериялар:
туберкулез тудырушы;
лепра қозырушы;
туберкулез тудырушы; лепра қозырушы;
iш сүзегiн қоздырушы;
дифтерия қоздырушы.


Классификациялаумен келiсе отырып, Берги бактериялар анықтамасында 20- топты «Аэробты хемолитрофты бактериялар мен оған жақын организмдер" прокариотқа бiрiктiрген:
бейорганикалық қосылыстар тотығу есебiнен ;
молекулалық сутектiң тотығу есебiнен алынатын энергияны;
органикалық энергияның есебiнен алынатын энергияны;
бейорганикалық қосылыстар тотығу есебiнен; молекулалық сутектiң тотығу есебiнен алынатын энергияны;
бейорганикалық қосылыстар тотығу есебiнен ; молекулалық сутектiң тотығу есебiнен алынатын энергияны;


Nitrobacteriaceae тұқымдастары өкiлдерi үшiн энергияның қайнар көзi тотығу процессi болып келедi:
аммонийлық азот;
нитритер;
сульфаттар;
аммонийлық азот; нитритер;
карбонаттар


Бүршiктенетнiн және бұтақтанатын бактерияларға тән ерекшелiктер:
шырышты өсiндiде пайда болу;
клеткалық өсу;
гипотәрiздi құрылыс - бүршiкше қалыптасу;
желiм заттың бөлiнуi;
шырышты өсiндiде пайда болу; клеткалық өсу; гипотәрiздi құрылыс - бүршiкше қалыптасу; желiм заттың бөлiнуi;


Сiлекей қабық түзушi бактериялар сипатталатын ерекшеліктер:
жiптәрiздi бактериялар;
еркiнжүзетiн түрлер;
су астындағы нәрсеге бекитiн;
түтiк iшiнде жасуша көбейедi;
барлық жауабы дұрыс.


Сiлекей қабық-түтiкте түзiлетiн бактериялар кездесетін жерлер:
ағынды суда;
жиналған суда;
суда органикалық заттардың жоғарғы мөлшерде болуы;
органикалық заттардың аз мөлшерде болуы;
ағынды суда; жиналѓан суда; суда органикалық заттардың жоғарғы мөлшерде болуы; органикалық заттардың аз мөлшерде болуы;


Cytophagales қатарын құрайтын өкiлдер үшін энергиялық қайнар көз:
тыныс алу;
ашу;
тыныс алу; ашу;
фотосинтез
тыныс алу; ашу; фотосинтез
Миксобактерияларға тән ерекшелiктер:
қозғалудың тайғанақ түрі;
жемiстi дененiң түзiлуi;
энергияны тыныс алу есебiнен алады;
өлi өсiмдiктер ќалдықтарын активтi ыдыратады;
қозғалудың тайғанақ түрi; жемiстi дененiң түзiлуi; энергияны тыныс алу есебiнен алады; өлi өсiмдiктер қалдықтарын активтi ыдыратады;
топтағы архебактерия қазiргi өкiлдерiмен прокариоттар бөлiнген:
метаногендi бактериялар;
экстремальдi -термофильдi жєне галофильдi;
облигатты термофильдер;
клетка қабырғасыз;
метаногендi бактериялар; экстремальдi -термофильдi және галофильдi; облигатты термофильдер; клетка қабырғасыз;


Архебактерия тобына кiретiн метаногендi бактериялар үшiн негiзгi тєн белгi:
СН- тудыруға қабiлеттi
АТФ синтездеу үшiн жарық энергиясын пайдалану;
S реакциясынан энергия алу
NaCl жоғарғы концентрациясының қажеттiлiгiн байқау;
сульфаттарды HS дейiн тотықсыздандыру


Архебактерия II топшаны құрайтын экстремальдi- термофильдi бактериялар үшiн тән негiзгi белгiлер:
CH4 түзуге қабiлеттi;
АТФ синтездеу үшiн жарық энергиясын пайдалану;
S0 тотықсыздану реакциясынан энергия алу;
NaCl жоғарғы концентрацияның қажеттiлiгiн байқау
сульфаттарды H2S дейiн тотықсыздандыру


Архебактерия құрамындағы галофильдi бактериялар үшiн тєн ерекшелiктерiмен көрiнедi:
NaCl жоғарғы концентрациясын қажет ету;
АТФ синтездеу үшiн күн энергиясын пайдалану;
бактериородопсин пигментiнiң болуы;
NaCl жоғарғы концентрациясын қажет ету; АТФ синтездеу үшiн күн энергиясын пайдалану; бактериородопсин пигментiнiң болуы;
сульфатты H2S дейiн тотықсыздандыру.


Архебактерия V топтасы өкiлдерiн белгiлер жиынтығы сипаттайды:
облигатты термофильдер;
ацидофилдер немесе нейтрофильдер;
аэробтар, факультативтi немесе облигатты анаэробтар;
автотрофтар немесе гетеротрофтар;
барлық жауабы дұрыс.


Кейбiр эубактерия тобындағы ашу процесi анаэробты жағдайда жүзеге асатыны белгiлi:
органикалық заттардың тотығу-тотықсыздану реакциясынан өзгеруi;
энергия алу тєсiлi;
субстратты формалау реакциясында АТФ т‰зiлуi;
ашытылуға қабiлеттi органикалық заттардың кең көлемде қолданылуы;
органикалық заттардың тотығу-тотықсыздану реакциясынан өзгеруi; энергия алу тәсiлi; субстратты формалау реакциясында АТФ түзiлуi; ашытылуға қабiлеттi органикалық заттардың кең көлемде қолданылуы;


Гликолиз процесiн зерттеуге үлкен үлес қосқан зерттеушілер:
Энтнер -Дудоров;
Эмбден - Майергоф –Парнас
Арнон;
Кальвин;
Кребс.


Эубактериялар үшiн негiзгi энергетикалық ресурс гомоферментативтi сүт қышқылы ашу жүйесiне негiзiнен энергетикалық ресурс эубактериялар үшiн қажет етедi:
глюкоза;
целлюлоза;
лактоза;
хитин;
глюкоза; лактоза;


Глюкозаны тасымалдауда гликолиттi жол негiзгi қорегi болып келедi:
ПВК;
С2 Н5ОН;
бутират;
пропионат;
ацетил - Ко А~ SH


Гомоферментативтік сүт қышқылымен ашытуда көмірсулар сүт қышқылына ашығанда қантты ортаға айналу пайызы:
85-90 %
50-60 %
45-50 %
20-35 %
30-40 %


Гомоферментативті сүт қышқылы ашуды жүзеге асыратын бактерия тобы:
Streptococcus;
Pediococus;
Lactobacielus
Clostridium;
Streptococcus; Pediococus; Lactobacielus


Гетероферментативтiк сүт қышқылы ашудың гомоферментативтi ерекше айырмашылықтарын ата:
ПФП тотығу бойынша субстратты ашыту жүредi;
гликолиттiк феремнт жолының кiлтi фруктозодифосфатальдолаза қатыспайды;
ашыту нәтижиесiнде сүт қышқылынан басқа да қосылыстар түзiледi;
ПФП тотығу бойынша субстратты ашыту жүредi; гликолиттiк феремнт жолының кiлтi фруктозодифосфатальдолаза қатыспайды; ашыту нәтижиесiнде сүт қышқылынан басқа да қосылыстар тқзiледi;
Энтерн-Дудоров бойынша субстраттың ашылуы жүредi.


Сүт қышқылды бактериялар кеңінен тарған:
көмiрсу көп болатын жерде;
сүтте және сүт тағғамдарында;
ашыған тағамдарда;
ас қорыту трактiсiнде;
көмiрсу көп болатын жерде; сүтте және сүт тағамдарында; ашыған тағамдарда; ас қорыту трактiсiнде;


Адам өмiрiнде қышқыл сүт микрофлоралардың маңызы:
қышқыл сүт тағамдарды алуда;
көкөнiстердi тұздау және ашытуда;
жемшөп сүрлеуде;
қышќыл сүт тағамдарды алуда; көкөнiстердi тұздау және ашытуда; жемшөп сүрлеуде;
сiрке қышќылын алуда.


Л.Пастер спирттiк ашытуды зерттеуп белгіледі:
оттектегi бос ауада ашыту процесi ингибридтеледi
тыныс алу активтелiнедi
оттектегi бос ауада ашыту процесi ингибридтеледi; тыныс алу активтелiнедi
спирттiњ жинақталуын барлық белгiлi эубактериялар жүзеге асырады
спирттiк ашыту басқада тағамдардың түзiлуiнен жүзеге асады


Егер ашытқы саңырауқұлақтағы ашытушы глюкозаға бисульфит қосса, сондағы негiзгi ашыту қорегi:
этанол
глицерин
сүт қышқылы
ПВК
янтарь қышқылы


Спирттік ашу процесі ашытқы саңырауқұлақтардың жүзеге асыруымен жүретін жолы:
ПФП
Гликолиттiк
Этнер-Дудоров
аралас
ПФП; гликолиттiк


Спирттiк ашуда ацетальдегидтiң этаномға тотықсыздануында үлкен рөл атқаратын фермент:
декарбоксилаза
акорбатальдолаза
алкогольдегидрогенеза
пируватдекарбоксилаза
еполаза
Спирттiк ашу процесiн жүзеге асыруға қабілетті эубактериялар:
Sarcina ventricule;
Erwinia amylovora;
Zymmomanas mobils;
Bacillus subtilis;
Sarcina ventricule; Erwinia amylovora; Zymmomanas mobils;


Пропион қышқылы ашу кезiнде білінетін биохимиялық процесс:
ПВК карбоксилдеу
ПВК декарбоксилдеу
трансаминдеу
деаминдеу
ПВК декарбоксилдеу; трансаминдеу; деаминдеу


1936 жылы глицериндi ашытуда көмiрқышқылы гетеротрофты ассимяляция процесiн ашқан ғалым:
Г. Бухнер;
Х.Вуд - К.Веркман;
Л.А.Иванов;
Г.Кребсом;
С.Н. Виноградский.


Проипион қышқылы бактериялар арасында О2 -ге қатынасы әр түрлi екенi белгiлi. Осы топтағы бактериялардың оттекке төзімділігін қамтамасыз ететін фермент:
супероксидисмутаза
каталаза
пероксидаза
енолаза
супероксидисмутаза; каталаза; пероксидаза+


Пропион қышқылы бактерияларының тiршiлiк ететiн ортасы:
күйiс қайыратын жануарлардың iшiнде;
сүтте;
қатты сырда;
күйiс қайыратын жануарлардың iшiнде; сүтте; қатты сырда;
лас суда.


Пропион қышқыл бактериялары микробиология өнеркәсібінде қолдану мақсаты:
"С" витаминнiң продуцентi
"В" витаминнiң продуцентi
"А" витаминнiң продуцентi
кейбiр амин қышқылдарының процудентi
кейбiр кетоқышқылдардың продуцентi


Май қышқылы ашу процесiн жүзеге асыратын бактериялар:
p. Bacillus
p. Bacterium
p. Clostridium
p. Pseudomonas
p. Cytphaga


Май қышқылы ашу процесiнде ашылған реакциялардың жаңа түрі:
көмірқышқылының гетеротрофты ассимиляцисы;
С2 + С2 түрiне конденсация реакциясы ;
реакция, бутанолдың жинақталуын басқаруға;
реакция, этанолдың жинақталуын басқаруға;
реакция, ацетонның жинақталуын басқаруға.


Май қышқылы ашу процесiнде глюкозалы ашыту жүзеге асырылады:
ПФП;
Энтнер- Дудоров;
гликолититiк;
аралас;
конденсация.


Клостридиямен оттексiз жұмыс iстеуде тіршіліктін түрін алғаш ашқан ғалым:
А.ван Левенчук;
Л. Пастер;
М. Бейринк;
Х.Вуд;
К.Веркман.


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет