Географиялық координаттар дегеніміз не. Картадан ендік пен бойлықты табу керек пе? Гномон көмегімен бойлықты анықтау Координаттар
жүктеу/скачать 96,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Географиялық координаттар
- Жазық тікбұрышты координаттар
|
Географиялық координаттар дегеніміз не. Картадан ендік пен бойлықты табу керек пе? Гномон көмегімен бойлықты анықтау Координаттарнүктенің беттегі немесе кеңістіктегі орнын анықтайтын бұрыштық және сызықтық шамалар (сандар) деп аталады. Топографияда жер бетіндегі нүктелердің орнын жердегі тікелей өлшеулердің нәтижелері бойынша да, карталарды пайдалану арқылы да ең қарапайым және бірмәнді анықтауға мүмкіндік беретін осындай координаталық жүйелер қолданылады. Бұл жүйелерге географиялық, жазық тікбұрышты, полярлық және биполярлық координаттар жатады. Географиялық координаттар– бұрыштық шамалар: ендік (j) және бойлық (L), олар координаталар басына қатысты жер бетіндегі объектінің орнын анықтайды – бастапқы (Гринвич) меридианның қиылысу нүктесі. экватор. Картада географиялық тор карта жақтауының барлық жағында масштабпен көрсетіледі. Жақтаудың батыс және шығыс жақтары меридиандар, ал солтүстік және оңтүстік жақтары параллель болып табылады. Карта парағының бұрыштарында жақтау жақтарының қиылысу нүктелерінің географиялық координаталарына қол қойылады. Географиялық координаттар жүйесінде жер бетіндегі кез келген нүктенің координаталар басына қатысты орны бұрыштық өлшеммен анықталады. Бастапқыда біздің елде және көптеген басқа мемлекеттерде бастапқы (Гринвич) меридианның экватормен қиылысу нүктесі қабылданған. Демек, біздің бүкіл планетамыз үшін бірдей болғандықтан, географиялық координаттар жүйесі бір-бірінен айтарлықтай қашықтықта орналасқан объектілердің салыстырмалы орнын анықтау мәселелерін шешуге ыңғайлы. Сондықтан әскери істерде бұл жүйе негізінен алыс қашықтықтағы жауынгерлік қаруларды, мысалы, баллистикалық зымырандар, авиация және т.б. пайдалануға байланысты есептерді жүргізу үшін қолданылады. Жазық тікбұрышты координаттар– координаттардың қабылданған басына қатысты объектінің жазықтықтағы орнын анықтайтын сызықтық шамалар – екі өзара перпендикуляр түзудің (координаталық осьтер Х және У) қиылысуы. Топографияда әрбір 6 градустық аймақтың тікбұрышты координаталар жүйесі бар. Х осі зонаның осьтік меридианы, У осі экватор, ал осьтік меридианның экватормен қиылысу нүктесі координаталар басы болып табылады. Жазық тікбұрышты координаталар жүйесі зоналық болып табылады; ол Гаусс проекциясында карталарда бейнеленген кезде жер беті бөлінген әрбір алты градустық белдеу үшін белгіленеді және осы проекциядағы жазықтықтағы (картадағы) жер бетіндегі нүктелердің кескіндерінің орнын көрсетуге арналған. Зонадағы координаталар басы - осьтік меридианның экватормен қиылысу нүктесі, оған қатысты аймақтың барлық басқа нүктелерінің орны сызықтық өлшемде анықталады. Зона координаталарының басы және оның координаталық осьтері жер бетінде қатаң анықталған позицияны алады. Сондықтан әрбір аймақтың жазық төртбұрышты координаталар жүйесі барлық басқа зоналардың координаталар жүйесімен де, географиялық координаталар жүйесімен де байланысты. Нүктелердің орнын анықтау үшін сызықтық шамаларды пайдалану жазық тікбұрышты координаттар жүйесін жерде жұмыс істегенде де, картада да есептеулер жүргізуге өте ыңғайлы етеді. Сондықтан бұл жүйе әскерлерде ең кең қолдануды табады. Тікбұрышты координаттар жер бедері пункттерінің, олардың ұрыс құрамаларының және нысаналарының орналасуын көрсетеді, олардың көмегімен бір координаталық аймақ шегінде немесе екі аймақтың іргелес учаскелеріндегі объектілердің өзара орналасуын анықтайды. жүктеу/скачать 96,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|