| Бақытжан Бейсәліұлы Қаратаев Қазақ Автономиялы Советтік Социалистік Республикасының құрылуына белсенді қатысты. 1919-1920 жылдарда Қырғыз (Қазақ) өлкесін басқару жөніндегі әскери-революциялық комитеттің мүшесі болды, оған 1919 жылғы 24 июльде РСФСР Халық Комиссарлары Советінің Председателі Ленин қол қойған 7374 номерлі мандат куә. 1907 жылы-ақ Орал обылысынан Екінші Думаға (патша парламентіне) депутат болып сайланған Бақытжан Қаратаев Петербургте сөз сөйлеп, ұсақ халықтарға патша үкіметінің жасап отырған зорлық-зомбылығын, атап айтқанда, жер мәселесі жөнінде еңбекші қазақ халқына жасалып отырған қысымдарын ашық айтып, батыл наразылық білдірді. В.И.Ленин “Орыс социал-демократиясының бірінші орыс ревалюциясыдағы аграрлық программасы” деген еңбегінде қырғыз-қайсақ халқының өкілі ретінде төңкерісшіл-демократ Қазақтың бұл сөзінің ұнағаны жайлы пікір білдірген. 1917-1919 жылдарда Бақытжан Бисәліұлы Орал обылысының еңбекшілері мен алдыңғы қатарлы интеллигенциясының Оралдағы ақ гвардияшыларға, ақ казактар мен алашордашыларға қарсы революциялық қарулы күресіне белсене қатысты.
Аты аңызға айналған 25-Чапаев дивизиясының құрамында Ақтөбе және Орал майдандарында гвардияшылармен, алашордашылармен шайқасқан Қазақтың дербес атты әскер бригадасын жасақтаушылардың бірі және осы бригаданың саяси комиссары болды. 1918 жылы Оралдың ақ гвардияшыл “әскери үкіметі” Б.Қаратаевты тұтқынға алып, түрмеде он бір ай ұстайды, ақыры ақ гвардияшылар трибуналы оны ату жазасына бұйырады. Бұл үкім 25-Чапаев дивизиясының 1919 жылдың бас кезінде Орал қаласына тосын шабуыл жасап, ақ гвардияшыларды қаладан қуып шығуы нәтижесінде ғана іске аспай қалды”. Осы бірі тарихи дерекпен көмкерілген Қаратаев оқиғасы “Ақ Жайықтың” үшінші кітабында толық беріледі. Оның ату жазасына бұйырған үкімі іске аспай түрмеден босанып, шығып өз отрядына қосылып׃
“Тар кезең өтті! Азаттық қақпасы жаңа ашылды. Бұйыққан, тұншыққан ел, міне қара қапастан жарық дүниеге шықты. Алайда нағыз теңдік жарығы енді ғана басталды,-деген сөзімен роман да, трилогия да қорытындыланып, аяқталады”.
Ал,
Достарыңызбен бөлісу: |
