Issn 2518-198х индексі 74623 Индекс 74623 Қ ар ағ анд ы уни вер си тетiнiң ÕÀÁÀÐØÛÑÛ


А. Окай, М.К. Жумабеков, Ю.А. Демьянова  Фольклор туралы ғылымдағы «loci communes» мəселелері



Pdf көрінісі
бет39/46
Дата12.10.2022
өлшемі5,53 Mb.
#42591
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   46
 
А. Окай, М.К. Жумабеков, Ю.А. Демьянова 
Фольклор туралы ғылымдағы «loci communes» мəселелері 
Қазіргі фольклортану — бірқатар маңызды мəселелерді өзі шешуші ғылым: өз мəнін терең 
ұғындырады, өзіндік теориясын жасайды, фольклорды зерттеудің əдістемесін дамытады. Аталған 
мəселелердің шеңберінде фольклор шығармаларын көркем мəнерлі жəне құрылымдық-бейнелік 
ұйымдастырудың əр түрлі аспектілерін қамтитын ауыз əдебиетінің поэтикалық стиль саласы маңызды 
негіз болып табылады. Бұл мəселелерді зерттеудің қиындығы — олар ауыз əдебиеті 
шығармашылығын əр түрлі деңгейде қарастыру қажеттілігін туындатады: ділдік (халықтың таным-
түсінігін кеңейту), ауызша (ауызша мəтінге құрылған) жəне функционалды (тəжірибені орындаудың 
мезгілдері). Фольклордың көркем стилінің жеке көріністерінің бірі — loci communes, немесе ерекше 
таралған, өзіндік «жалпы жер», деп аталған атауды біз осы мақаламыздың шеңберінде біздің 
зерттеуіміздің мəні ретінде таңдаймыз, яғни басқа ауқымды мəселелерді шешуге таласпаймыз.
Кілт сөздер: фольклор, «жалпы жер», салт, метакод, анимизм, антроморфизм, символизм
фольклорды зерттеудің əдістемесі. 


A. Okay, M.K. Zhumabekov, Yu.A. Demyanova 
60 
Вестник Карагандинского университета 
А. Окай, М.К. Жумабеков, Ю.А. Демьянова 
К вопросу «loci communes» в науке о фольклоре 
В статье c новой позиции осмыслены современное состояние фольклорной науки, ее основные теоре-
тические положения и методы исследования фольклорного текста. В кругу названных проблем прин-
ципиально важной является область поэтического стиля устного творчества, которая охватывает раз-
личные аспекты структурно-образной организации и художественной выразительности произведений 
фольклора. В рамках настоящей статьи изучено одно из частных проявлений художественного стиля 
фольклора — loci communes, или так называемые «общие места», представляющие собой самый рас-
пространенный поэтический прием мирового фольклора. Авторами рассмотрены «общие места» 
в фольклоре на разных уровнях устно-поэтического творчества: ментальном (как выражение народно-
го сознания), вербальном (как составляющая словесного текста) и функциональном (как прием испол-
нительской практики). 
Ключевые слова: фольклор, «общие места», обряд, метакод, анимизм, антроморфизм, символизм, ме-
тодика исследования фольклора. 
Referenсеs 
1 Radlov, V.V. (1885). Obraztsy narodnoi literatury tiurkskikh plemen: Narechie dikokamennykh kirhizov [Samples of folk lit-
erature of the Turkic tribes: Adverb of wild Kyrgyz]. (Part V, 678 p.). Saint Petersburg. Retrieved from http://ebilim.digrary.com 
/en/view/4619/ [in Russian]. 
2 Vesselovskiy, A.N. (1989). Istoricheskaia poetika [Historical poetics]. Moscow: Vysshaia shkola [in Russian]. 
3 Miller, V.F. (1817). Ocherki russkoi narodnoi slovesnosti: Byliny [Essays on Russian folk literature: Epics], 1, 564. Saint Pe-
tersburg. Retrieved from http://www.rusinst.ru/docs/books/V.F.Miller-Ocherki_russkoi_narodnoi_slovesnosti.pdf [in Russian]. 
4 Speranskiy, M.N. (1919). Bylevaia pesnia i sovremennye ee nositeli [Epic song and its modern carriers]. Russkaia ustnaia 
slovesnost — Russian folk literature, 2, XVII–XVIII. Moscow. Retrieved from http://feb-web.ru/feb/person/person/feb/speransky. 
htm?cmd=2 [in Russian]. 
5 Astakhova, A.M. (1953). Skaziteli [Storytellers]. Russkoe narodnoe poeticheskoe tvorchestvo — Russian folk poetic creativi-
ty, 1, 185–194. Moscow [in Russian]. 
6 Andreev, N.P. (1938). Byliny. Heroicheskii epos [The epic. The heroic epic]. Moscow [in Russian]. 
7 Ukhov, P.D. (1956). Iz nabliudenii nad stilem Sbornika Kirshi Danilova [Observations on the style of the Collection of 
Kirsha Danilov]. Russkii folklor. Materialy i issledovaniia — Russian folklore. Materials and research, 1, 129–154. Moscow 
[in Russian]. 
8 Ukhov, N.D. (1957). Tipicheskie mesta (Loci communes) kak sredstvo pasportizatsii bylin [Typical places (Loci communes) 
as a means of epics passportization]. Russkii folklor. Materialy i issledovaniia — Russian folklore. Materials and research2, 129–
154. Moscow [in Russian]. 
9 Smirnova, N.S. (1967). Kazakhskaia narodnaia poeziia [Kazakh folk poetry]. Alma-Ata: Nauka [in Russian]. 
10 Orlov, A.S. (1945). Kazakhskii heroicheskii epos [Kazakh heroic epic]. Moscow [in Russian]. 
11 Kostyukhin, E.A. (1968). Skazki [Fairy tales]. Istoriia kazakhskoi literatury — The history of Kazakh literature, 1, 211–223. 
Alma-Ata: Nauka [in Russian]. 
12 Zhirmunskiy, V.M. (1974). Tiurkskii heroicheskii epos [Türkic heroic epic]. Leningrad: Nauka [in Russian]. 
13 Anikin, V.P. (1980). Teoriia folklornoi traditsii i ee znachenie dlia istoricheskikh issledovanii bylin [Theory of folklore tradi-
tion and its significance for historical studies of epic]. Moscow: Izdatelstvo Moskovskoho universiteta [in Russian]. 
14 Ybyrayev, Sh. (1983). Epos alemі [Epos alemi]. Аlma-Аta: Gylym [in Kazakh]. 
15 Berdybayev, R. (1982). Kazak eposy [The Kazakh epic]. Almaty: Gylym [in Kazakh]. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   46




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет