Жарық диодтар



Дата31.12.2021
өлшемі0,5 Mb.
#22580

Жарық диодтар

Орындаған: Абдиршеев К. Тексерген: Өмірзақ А.

Жарық диодтар –құрылымы, жұмысы мен қосылу схемасы Дио́д (көне грекше: δις[1] — екі және -од[2] шекті) — екі электродты, электр тогының бағытына байланысты әр-түрлі өтімділігі бар электронды аспап (прибор). Жарық диод (англ. light-emitting diode, LED) – бұл жартылай өткізгішті аспап бір р-п өтуден тұрады, электр энергиясын жарық энергиясына тікелей түрлендіреді. Жарық диодтар ақпаратты визуальды көрсететін құрылғыларда, сондай-ақ оптоэлектронды құрылғыларда жарықсәулелену элменті ретінде қолданылады.


Жарық диодтар

Шартты белгіленуі: Жарық диодтардың жұмыс әрекеті тура ток кезінде электрондар мен кемтіктердің рекомбинация шақыруымен, кейбір жартылай өткізгіштердегі р-п өтуде жарықтың сәулеленуіне негізделген.


Жарық диодтар

2.5 сурет. Жарық диодтар –құрылымы, жұмысы мен қосылу схемасы


Жарық диодтар

Жарық диод екі қабатты құрылымға ие (сурет). Тура кернеуде және сыртқы кернеу берілмегенде, р-п өту кезінде процесс кәдімгі жартылай өткізгішті диодтікі сияқты, бірақ жарық диодында негізгі рөлде рекомбинация процесі болады. Рекомбинация р-п өту аймағында жүреді.


Электрондар мен кемтіктердің максималды әрекеті (кездесуі) кристалды тордың кемшілігінен болады. Мұндай кемшіліктер арнайы енгізілген қоспадан, қосымшалардан және т.б. болуы мүмкін, оларды рекомбинация орталығы деп атайды. Теріс зарядталған электрондар мен оң зарядталған кемтіктер кездескенде кемшілікте олардың зарядтары толтырылады және заряд тасушылар жоғалады, сондықтан рекомбинация кезінде энергия бөлінеді. Энергия жылу түрінде бөліну мүмкін немесе квантты жарық – фатондар. Егер ковалентті байланыстың бұзылу процесінен атомдық кристалл торында энергияның шығыны талап етілсе, онда рекомбинация процесі жылудың және сәулелі энергияның бөлінуімен жүреді. Жарықтанудың тиімділігі үшін көрінетін аймақтың спектріне жартылай өткізгіштің жапқыш қабаттың қалыңдығы екі электрон-вольттан көп болуы керек екені белгілі.


Жарық диодтар

Жарық диодтар бір жарық өрісімен (индикаторлар, артық жүкпен, жарық көзімен) немесе кремния (п-текті жартылай өткізгіш), акцепторлы қоспа ретінде бор (р-тектіжартылай өткіш алу үшін) енгізеді. Майыспайтын байланысқа сымды шықпалар қосады.


Жарық диодтар

2.6 сурет. Жарық диодтар –құрылымы, жұмысы мен қосылу схемасы мен ШГБ


Жарықдиодты шамдар Жарықдиодты шамдар жарық диодтарының негізінде жасалады. Олар көше бойын, өндіріс орнын, тұрмыстық жарықтандыру жүйелерінде қолданылады. Бұл шамдар ең экологиялық таза шамдар болып табылады. Олардың құрамында сынап болмағандықтан, адам денсаулығына қауіпсіз. Жарықдиодты шамдардың қыздыру шамдарынан бірден бір артықшылығы ол үнемділік және ұзақ мерзімді , яғни 30’000 ден 50’000 сағат қызмет ету. Ал кемшілігіне оның қымбаттылығын атай аламыз.


Жарық диодтар

Көбіне жарнамалық тақталарда, көшені жарықтандыруда, өнеркәсіпте және эвакуациялық белгілерде, кинотеатр құрылғыларында қолданылады.


Жарық диодтар

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет