ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ЖҰМЫС № 36
ӨТКІЗГІШТІҢ КЕДЕРГІСІН АНЫҚТАУ.
Жұмыстың мақсаты: Эксперимент түрде өткізгіштің кедергісін анықтау.
Құралдар мен жабдықтар: Дененің кедергісін өлшейтін құрал.
КІРІСПЕ
Өткізгіш кедергісін әр түрлі әдістер бойынша анықтауға болады. Осы
әдістердің біреуі Ом заңының қолдануы:
Өлшеудің дәлдігі тек құралдың дәлдігімен ғана анықталмайды, ол схема түріне
тәуелді болады. Осы кезде екі жағдай мүмкін: 1)жалпы вольтметр схемасы (немесе токты дәл өлшеу) және 2)жалпы амперметр схемасы (немесе кернеуді дәл өлшеуі).
Сонда токты дәл өлшеу әдісте кедергіні дәл өлшеу үшін келесі тәуелділікті аламыз:
Формуладан мынау көрінеді, амперметрдің ішкі кедергісі ең аз болса, онда өткізгіштің кедергісін ең дәл өлшеуге болады.Өткізгіштің дәл өлшеу нәтиженің
есептеу формуласы мынау:
(3)
Мұндағы формула керісінше мынаны көрсетеді:вольтметрдің кедергісі ең үлкен болса, онда алынған нәтиже ең дәл болады.
Берілген жұмыстың мақсаты мынада, әр түрлі схемаларын пайдаланып, өлшеуіш құралдардың сипаттамаларын еске алып өткізгіштің кедергісін анықтау.
ЖҰМЫС ОРЫНДАУ ТӘРТІБІ
1.Кейбір каңдай болсын орында және өткізгіш ұзындығы 40см ден аспайтын етіп жылжымалы контактісін орнату керек.
2.Құралдың панелінде( беткі жағында) 1 кнопкасы басылып тұру керек.
3.Жалпы вольтметр схемасымен жұмыс істеу үшін, 2 кнопкасы басылмайтың қалпында тұру керек. Ток пен кернеуді өлшеу керек, ол үшін 3 регулятор көмегімен ток шамасын алу керек.
4. (2) формула бойынша есептеп кедергінің дәл мәнің анықтау керек, амперметр кедергісін 0,15 Ом ге тең деп алу керек. Алынған нәтижелерді кестеге жазу керек.
№
опыта
|
I,A
|
U,B
|
Ra,Oм
|
Rизм,
Ом
|
Rточн,
Ом
|
Rточн,
Ом
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.Өлшеулердің қателіктерін есептеу керек.
6.Жалпы амперметр схемасымен жұмыс істеу үшін, 2 кнопкасы басылып тұру керек. Ток пен кернеуді өлшеу керек, ол үшін 3 регулятор көмегімен ток шамасын алу керек.
7.(3) формула бойынша кедергінің дәл шамасын анықтау керек, вольтметрдің ішкі кедергісін 2500 Ом-ға тең деп алу керек. Алынған нәтижелерін кестеге жазу керек .
№
опыта
|
I,A
|
U,B
|
Rv,Oм
|
Rизм,
Ом
|
Rточн,
Ом
|
Rточн,
Ом
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.Өлшеулердің қателіктерін есептеу керек.
9.Әр түрлі әдістері мен өлшенген мәндерді салыстыру керек.
Бақылау сұрақтары
1. Неліктен вольтметр кедергісі өте үлкен ,ал амперметр кедергісі ең аз болу керек?
2. Өткізгіштің кедергісін өлшеу әдістері қандай?
3. Тізбектегі ток болу үшін қандай жағдайлар қажет?
4. Тұрақты ток заңдарын жазып тұжырымдандар
5. Металл өткізгіштің кедергісінің бар болуын немен түсіндіруге болады
6. Металл өткізгіштің температураға тәуелділігі?
7. Электрөлшеуіш құралдардың қателіктері қай формулалар мен анықталады?
Достарыңызбен бөлісу: |