*Жасушалық мембрана биофизикасы*1*22*2
жүктеу/скачать 0,62 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- *Жасушалық мембрана биофизикасы*2*46*4*
*Жасушалық мембрана биофизикасы*1*22*2*#1 *!Мембрана арқылы өтетін ағын немесе мембрана арқылы өтетін заттың белсенді емес тасымалындағы Фик заңы *𝐽 = −(Cinкi + Ccыpm) *𝐽 = 𝐷𝐾 𝑙 *+𝐽 = −P(Cinкi − Ccыpm) *𝐽 = 𝐷𝐾 𝑚 *𝐽 = 𝐷𝐾 #2 *!Мембрана құрылысының қазіргі кездегі моделі *+Сингер және Никольсон моделі #3 *!Липидтік қабатқа ішінара енгізілген ақуыздар *+интегральдық #4 *!Диффузияланатын заттың молекулалары мембрана арқылы басқа молекулалармен кешен түзбей қозғалса, онда диффузия *+қарапайым *фильтрация *осмос #5 *!Егер мембрана арқылы диффузияланатын заттың молекуласы тасымалдаушылармен бірігіп кешен тудырса, бұл диффузия *электроосмос *+жеңілдетілген *қарапайым *фильтрация *осмос #6 *!Биологиялық мембрана құрамына енетін негізгі құраушылар *ДНК *+ақуыздар, липидтер *майлар *глюкоза, фруктоза *АТФ #7 *!Жартылай өткізетін мембрана арқылы аз концентрациялы алабтан жоғары алабқа су молекуласының тасымалдануы *жеңілдетілген диффузия *қарапайым диффузия *қарапайым *фильтрация *+осмос #8 *!Жасуша ішіне заттардың тасымалдану үрдісі *+эндоцитоз *экзоцитоз *жеңілдетілген *бірінші реттік белсенді *екінші реттік белсенді #9 *!Мембрана арқылы тек жеке молекулалар ғана емес, қатты денелер де тасымалданса, бұл тасымал *эндоцитоз *экзоцитоз *+фагоцитоз *пиноцитоз *екінші ретті белсенді тасымал #10 *!Мембрана арқылы тек жеке молекулалар ғана емес, ерітінділер де тасымалданса, бұл тасымал *эндоцитоз *экзоцитоз *фагоцитоз *+пиноцитоз *екінші ретті белсенді тасымал #11 *!Мембрана арқылы иондардың қозғалмалы тасымалдаушысы *+валиномицин *протоны *грамицидин *электрондар *нейтрондар #12 *!Мембрана арқылы иондардың қозғалмайтын тасымалдаушысы *валиномицин *нигерицин *+грамицидин *электрондар *протондар #13 *!Концентрациясы басым бөліктен концентрациясы аз бөлікке өздігінен өту үрдісі *осмос *сүзгілеу *+диффузия *белсенді тасымал *электроосмос #14 *! = 𝐷𝐾 𝑙 , мұндағы Р- коэффициенті *+мембрананың өтімділік коэффициенті *мембрананың тығыздық коэффициенті *мембрананың диффузиялық коэффициенті *мембрананың таралу коэффициенті *мембрананың тұтқырлық коэффициенті #15 *!Валиномицин молекуласы мембрана арқылы. тасымалдайды *K+ және Na+ иондарын *Ca2+ иондарын *Cl- және OH- иондарын *+K+ иондарын *Cl- иондарын #16 *!Мембрана арқылы өтетін зат ағынының тығыздығын анықтайтын Нернст – Планк теңдеуі: *𝐽 = − 𝑑𝜌 𝑑𝑥 *𝐽 = 𝜇𝑅𝑇 𝑑𝐶 𝑑𝑥 *+𝐽 = −𝐷(𝑑𝐶 + 𝑧𝐹𝐶 𝑑𝜑) 𝑑𝑥 𝑅𝑇 𝑑𝑥 *𝜑 = 𝑅𝑇 ln [𝑁2] 𝑧𝐹 [𝑁1] 𝑙 *𝜑 = 𝜑𝑚𝑎𝑥𝑒 #17 *!Биқабатты липид арқылы өтетін қарапайым диффузияға арналған теңдеудің аталуы *Гольдман Ходжкин *Нернст Планк *+Фик *Теорелл *Хаксли – Хаксли #18 Мембрана арқылы өтетін зарядталмаған бөлшектер тасымалының тығыздығын көрсететін формула *𝐽 = −𝑈𝑚 𝑍𝐹𝐶 6𝜑 6𝑥 *+𝐽 = −𝑃(𝐶i − 𝐶𝑜) *𝐽 = −𝐷 𝑑𝐶 − 𝐷 𝑧𝐹𝐶 𝑑𝑦 𝑑𝑥 *𝐽 = −𝐷(𝑑𝐶 𝑑𝑥 *𝐽 = −𝐶(𝑑𝐶 𝑅𝑇 + 𝜑) 𝑙𝑐 𝜑 𝑑𝑥 #19 𝑑𝑥 + ) 𝑙𝑐 *!Грамицидин молекуласы мембрана арқылы. тасымалдайды *K+ және Na+ иондарын *Ca2+ иондарын *Cl- және OH- иондарын * +Na+ иондарын *Cl- иондарын #20 *!Na+, K+ - насосы жасушаға *2Na+, жасушадан 3K+ тасымалдайды *+2K+ , жасушадан 3Na+ тасымалдайды *3K+, жасушадан 2Na+ тасымалдайды *3Na+, жасушадан 2K+ тасымалдайды *3 Na+, жасушадан 3K+ тасымалдайды #21 *!Фиктің диффузия құбылысына арналған теңдеуі *5 = 𝐷𝜌 *+𝐽 = 𝐷 𝑑𝐶 𝑑𝑥 *𝐷 = 1 3 * < 𝜆 >< 𝖯 > 1 𝐷 = − 3 < 𝜆 >< 𝖯 > *𝐹 = 5 𝑑𝑣 𝑆 𝑑𝑥 #22 *!Сингер және Никольсон ұсынған биологиялық мембрана құрылысының моделі *''бутерброд'' *унитарлы *+сұйық-мозаикалы *көмірсулы *екі қабатты *Жасушалық мембрана биофизикасы*2*46*4*#23 *!Биологиялық мембрананың негізгі құрылымы *+екі қабатты липидтер *жасушалы қабаттар *үш қабатты липидтер *төрт қабатты липидтер *жасуша #24 *!Мембрананы құрайтын липид молекулалары амфипатикалық қосынды болып келеді. Қасиеті жағынан *+гидрофильді (бастары), гидрофобты (құйрықша) *ақуыздар, гидрофобты (құйрықша) *ақуыздар, гидрофильді (бастары) *химиялық нейтрал *полярлы емес #25 *!Мембрананың негізгі қасиеттері: *+тұрақтылығы, электроқшаулаушылығы, иілгіштігі *аса жоғары аққыштығы, иілгіштігі иондық сәуленің көздері, аса жоғары аққыштығы *радиацияны шығару қабілеттілігі, тұрақтылығы иондық сәуленің көздері, иілгіштігі #26 *!Мембрананың липидтік биқабаты *полярсыз бастан және полярлы құйрықша *моноқабатты биқабат *холестерин *зарядталған фотондар *+полярлы бастан және полярсыз құйрықшадан #27 *!Мембраналық ақуыздардың функциясы: *+мембрана арқылы гидрофилды заттар тасымалын қамтамасыз етеді *аса аққыштықты жүзеге асырады *пульстік толқынның тасымалын қамтамасыз етеді *электромагниттік толқынның көзі ретінде қызмет етеді *қысымды жоғарылатады #28 *!Биологиялық мембрананың негізгі қызметтері: *+механикалық, матрицалық, барьерлік. *құрылымдық,толқындық, механикалық *толқындық, матрицалық, құрылымдық *оқшаулалық, құрылымдық,механикалық *толқындық, матрицалық, оқшаулық #29 *!Биологиялық мембрананың сұйықтық – мозаикалық моделі: *билипидті қабат *аралақтары ақуыз қабаттарынан тұратын биқабатты липидтер *жоғарғы және төменгі жақтары екі тұтас ақуыздық қабатпен қоршалған билипидтік құрылым *+ақуыздар мен билипидтерден және микрофиламерттерден тұратын құрылым *ақуыз және көміртегінен тұратын липидтік қабат #30 *!Латеральдық диффузия: *молекулалардың бір қабаттан басқа қабатқа орын алмастыруы *молекулалардың биологиялық мембрана арқылы өтуі *+молекулалардың бір мембраналық қабат бойымен орын алмастыруы *белоктық молекулалардың бір липидтік қабаттан басқа қабатқа өтуі *иондардың биқабаттық мембранадан өтуі #31 *!Молекуланың бір липидтік қабаттан басқа липидтік қабатқа өтуі: *+«флип-флоп» *жеңілденген диффузия *белсенді тасымал *латериалдық диффузия *белсенді емес тасымал #32 *!Липосома –бұл *гидрофобты және гидрофильді фазаның бөліну шекарасындағы мономолекулалық қабат *жазық биқабатты липидтік мембрана *+ақуыздарынан ажыратылған билипидті тұйықталған құрылым *судың беткі қабатындағы ақуыздар мен липидтер қабаты *ақуыздар мен липидтерден тұратын тұйықталған құрылым #33 *!Биологиялық мембрана құрамындағы липидтер: *қатты аморфтық күйде болады *қатты кристал күйде болады *сұйық аморфты күйде болады *+сұйық кристалл күйде болады *қатты күйде болады #34 *!Мембрананың липидтік қабатының тұтқырлығы *судың тұтқырлығымен шамалас *+өсімдік майының тұтқырлығымен шамалас *адам қанының тұтқырлығымен шамалас *глицериннің тұтқырлығымен шамалас *ауаның тұтқырлығымен шамалас #35 *!Биологиялық мембрананың негізгі функциялары *+барьерлік, матрицалық. *матрицалық, рецепторлық. *рецепторлық, электроқаушаулық. *рецепторлық, барьерлік, *конвекциялық, электроқшаулық. #36
*катушка индуктивтілігі *омдық кедергі *гидродинамикалық элемент *+жазық конденсатор *термодинамикалық элемент #37 *!Су ерітіндісінде липидтер молекулаларының көлемдік құрылымдарының бірігіп байланысуына әсер ететіндер *электростатикалық күштер *+гидрофобтық өзара әсері *Ван-дер-Ваальс күштері *адсорбциялық күштері *гравитациялық өзара әсер #38 *!Мембрананың беткі бөлігінде орналасқан ақуыздар *+перифериялық *интегральдық *якорлық *трансмембраналық *липосомалар #39 *!Концентрациясы жоғары алабтан аз концентрациялы алабқа концентрация градиенті бойымен заттарды тасымалдауды *белсенді *қарсы әсер *+белсенді емес *антипорт *сүзгілеу #40 *!Белсенді емес тасымалдың түрлері: *қарапайым диффузия, концентрация градиентіне қарсы. *осмос, қысым градиентіне қарсы қозғалыс, фильтрация. *жеңілдетілген диффузия, белсенді тасымал. *+диффузия, осмос, фильтрация, электроосмос *белсенді емес тасымал #41 *!энергия метаболизмінің шығындалуымен өтетін мембранадағы заттың тасымалдануы: *заттың белсенді емес тасымалдануы. *+заттың белсенді тасымалдануы. *заттың диффузиялық тасымалдануы. *заттың жеңілдетілген диффузиялық тасымалдануы. *заттың 2-ші белсенді тасымалдануы. #42 *!Мембранада зат тасымалы үшін АТФ энергиясы пайдаланылса, онда бұл тасымал: *диффузиялық *осмостық *+бірінші реттік белсенді *екінші реттік белсенді *белсенді емес #43 *!Липидтердің полярлы бастары: *+зарядты, гидрофилды; билипидті қабатта сыртқа қарай бағытталған *билипидті, гидрофобты, заряды емес *гидрофобты, зарядты *билипидті қабатта сыртқа қарай бағытталған, гидрофобты *су молекулаларымен байланыспайды, зарядты #44 *!Липидтердің полярлы емес «құйрықшалары» *зарядталған *гидрофильді *+гидрофобты *билипидті қабатта сыртқа қарай бағытталған *су молекуласымен байланысады #45 *!Заттардың тасымалдаушылардың қатысуымен тасымалдануының қарапайым диффузиядан айырмашылығы *үлкен ерігіштігімен *+тасымалдың үлкен жылдамдықпен өтуі *тасымалдың аз жылдамдықпен өтуі *судағы аз ерігіштігімен *липидтегі аз ерігіштігімен #46 *!Мембраналық липидтердің түрлері *+фосфолипидтер, гликолипидтер, стероидтар *көмірсулар, ақуыздар, гликолипидтер *аминқышқылдары, көмірсулар, стероидтар *фосфолипидтер, ақуыздар *нейрондар, аминқышқылдары #47 *!Биомембрананың түрлері *нейронды, жасушалық *+жасушалық, жасушаішілік, базальды *нерв талшықтары, базальды *нейрондар, ақуыздар *холестерин, ақуыздар #48 *!Электрогендік ионды насостың толық жұмыс циклінде K-Na-АТФазасында *жасушадан екі натрий ионының шығуы байқалады *жасушадан үш калий ионының шығуы байқалады *+ жасушадан үш натрий ионының шығуы байқалады *жасушадан бір натрий ионының шығуы байқалады *цитоплазманың екі натрий ионымен қанығуы байқалады #49 *!Электрогендік ионды насостың толық жұмыс циклінде K-Na-АТФазасында *жасушадан үш калий ионының шығуы байқалады *+ цитоплазманың екі калий ионымен қанығуы байқалады *жасушадан бір натрий ионының шығуы байқалады *цитоплазманың үш калий ионымен қанығуы байқалады *жасушадан екі натрий ионының шығуы байқалады #50 *!Электрогендік ионды насостың толық жұмыс циклінде K-Na-АТФазасында АТФ гидролизінің *бес молекуласының тасымалдануы *төрт молекуласының тасымалдануы *үш молекуласының тасымалдануы *екі молекуласының тасымалдануы *+ бір молекуласының тасымалдануы #51 *!Фермент K-Na-АТФазасында эритроциттің плазмалық мембранасында бес толық цикл орындайды сол кезде ... натрий ионы белсенді тасымалданады. *9 *+15 *6 *10 *20 #52 *!Иондардың екінші реттік белсенді тасымалдануының түрлері: *саңылау арқылы тасымалдану және жеңілдетілген диффузия *қарапайым диффузия, саңылау арқылы тасымалдану, симпорт қарапайым диффузия, саңылау арқылы тасымал және жеңілдетілген диффузия *+унипорт, симпорт және антипорт; *қарапайым диффузия және жеңілдетілген диффузия. #53 *!Холестерин мембрананың аққыштығына (қозғалғыштығы) былай әсер етеді: *+оны азайтады *оны тек температура жоғарлағанда ғана азайтады *оны көбейтеді *оны тек температура жоғарлағанда ғана көбейтеді *әсер етпейді #54 *!Биологиялық мембрананың динамикалық қасиеттерін зерттеуде спиндік белгі мен зондтар кеңінен қолданылады. Спиндік зонд дегеніміз *молекула мен молекулалық топтардың мембранамен ковалентті байланысы, молекула мен молекулалық топтардың флуоресценциямен ковалентті байланыс түзуі *молекула мен молекулалық топтардың мембранамен химиялық байланысы *+молекула мен молекулалық топтардың мембрана компоненттерімен ковалентсіз байланыс түзуі *молекула мен молекулалық топтардың, радиобелсенді изотоптардың, мембрана компоненттерімен ковалентсіз байланыс түзуі *молекула мен молекулалық топтардың мембранамен энергетикалық байланысы молекула мен молекулалық топтардың, флуоресценциямен ковалентті байланыс түзуі #55 *!Биологиялық мембрананың динамикалық қасиеттерін зерттеуде спиндік белгі мен зондтар кеңінен қолданылады. Спиндік белгі дегеніміз *молекула мен молекулалық топтардың флуоресценциямен ковалентті байланыс түзуі *молекула мен молекулалық топтардың мембрана компоненттерімен ковалентсіз байланыс түзуі *+молекула мен молекулалық топтардың мембрана компоненттерімен ковалентті байланысы *молекула мен молекулалық топтардың мембранамен химиялық байланысы *молекула мен молекулалық топтардың, радиобелсенді изотоптардың, мембрана компоненттерімен ковалентсіз байланыс түзуі #56 *!Биологиялық мембрананың динамикалық қасиеттерін зерттеуде флуоресцентті белгі мен зондтар қолданылады. Флуоресцентті зонд дегеніміз *молекула мен молекулалық топтар радиобелсенді изотоптардан тұрады,мембрана компоненттерімен қосылып ковалентсіз байланысы *молекула мен молекулалық топтар радиобелсенді изотоптардан тұрады,мембрана компоненттерімен қосылып коваленті байланысы *молекула мен молекулалық топтардың, мембранамен қосылған ковалентсіз байланысы *молекула мен молекулалық топтардың, мембрана компоненттерімен қосылып коваленті байланысы *+молекула мен молекулалық топтардың флуоресценция сияқты, мембрана компоненттерімен қосылып ковалентсіз байланысы #57 *!Биологиялық мембрананың динамикалық қасиеттерін зерттеуде флуоресцентті белгі мен зондтар қолданылады. Флуоресцентті белгі дегеніміз *молекула мен молекулалық топтардың, мембрана компоненттерімен қосылып ковалентсіз байланысы *+ молекула мен молекулалық топтардың флуоресценция сияқты, мембрана компоненттерімен қосылып коваленті байланысы *молекула мен молекулалық топтардың флуоресценция сияқты, мембрана компоненттерімен қосылып ковалентсіз байланысы *молекула мен молекулалық топтар радиобелсенді изотоптардан тұрады,мембрана компоненттерімен қосылып ковалентсіз байланысы *молекула мен молекулалық топтар радиобелсенді изотоптардан тұрады,мембрана компоненттерімен қосылып коваленті байланысы #58 *!Биологиялық мембрананың негізгі молекулалық компоненттері *+ақуыздар, көмірсулар, липидтер. *ферменттер, бос радикалдар, липидтер. *иондар, нуклеин қышқылдары, су. *фибрилдар, глобулдар, микротүтікшелер. *холестерин, фосфолипидтер, көмірсулар. #59 *!Жасуша мембранасы арқылы жүретін оттегі тасымалы *+қарапайым диффузия *жеңілдетілген диффузия *электродиффузия *арнадағы иондық тасымал *индуцирленген иондық тасымал #60 *!Егер мембрана арқылы өтетін диффузия стационар болса, онда концентрация градиенті *артады *кемиді *+тұрақты *нөлге тең *шексіз #61 *!Стационар емес диффузияда заттың концентрациясы кез келген нүктеде *тұрақты *нөлге тең *тек уақытпен анықталады *тек координатамен анықталады *+координатамен және уақытпен анықталады #62 *!Мембрана арқылы иондарды тасымалдаушылардың қозғалысы мына үрдісті қамтамасыз етеді *қарапайым диффузияны *+жеңілдетілген диффузияны *электродиффузияны *арнадағы иондық тасымалды *белсенді тасымалды #63 *!Молекулалар мен иондардың диффузиясы аз концентрация жаққа қарай жүретін, өріс әсерінен орын ауыстыруы *белсенді тасымал *+белсенді емес тасымал *осмос *фильтрация *арна арқылы өтетін диффузия #64 *!Жасуша мембранасындағы белсенді емес тасымалмен қатар молекулалары концентрациясы көп аумаққа қарай тасымалданатын тасымалдың түрі арна арқылы диффузия *осмос *+белсенді тасымал *жеңілдетілген диффузия *тасымалдаушымен жүреитін диффузия #65 *!Мембрананың ішкі жасушасында қызметі әртүрлі субжасушалы бөлшектер түзіледі, олар *лизосомалар, аксоплазма *неврилемма, лизосомалар *+митохондрия, лизосомалар *ЭПС, көмірсулар *эритроциттер #66 *!Гликолипид: *+ жасушалық беттерде теріс электр зарядтарының пайда болуын қамтамасыз етеді *биологиялық мембраналар арқылы иондардың тасымалдануын қамтамасыз етеді *арналардың болуын қамтамасыз етеді *биопотенциалдар арқылы заттарды қамтамасыз етеді *жеңілдетілген диффузияны қамтамасыз етеді #67 *!Бірінші типті ақуыздар *+ электростатистикалық өзара әсерлесуді қамтамасыз етеді *фагоцитозды қамтамасыз етеді *жеңілдетілген диффузияны қамтамасыз етеді *арналардың болуын қамтамасыз етеді *биопотенциалдар арқылы заттарды қамтамасыз етеді #68 *!Екінші типті ақуыздар *+Ван-дер- Ваальс өзара әсерлесуін қамтамасыз етеді *жеңілдетілген диффузияны қамтамасыз етеді *арналардың болуын қамтамасыз етеді *жасушалық беттерде теріс электр зарядтарының пайда болуын қамтамасыз етеді *биопотенциалдар арқылы заттарды қамтамасыз етеді жүктеу/скачать 0,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|