Күрделі эфирлер



бет1/4
Дата27.03.2023
өлшемі98,96 Kb.
#76442
түріҚұрамы
  1   2   3   4

Дәріс тақырыбы : КҮРДЕЛІ ЭФИРЛЕР


Дәріс мақсаты:
КҮРДЕЛІ ЭФИРЛЕР ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІМЕН ТАНЫСУ.
Түйінді сөздер:
КҮРДЕЛІ ЭФИРЛЕР, ГИДРОЛИЗ, МАЙЛАР, САБЫНДАР

Дәрісте қаралатын негізі сұрақтар

1.Күрделі эфирлер.

2.Күрделі эфирлердің гидролизі.

3. Химиялық қасиеттері. 4. Алыну жолдары.


КҮРДЕЛІ ЭФИРЛЕР
Молекуласының құрамында мынадай
O
//
R − C
\
O − R′
функционалды тобы бар органикалық заттар күрделі эфирлер деп аталады. Мұндағы R, R′ − бірдей немесе әртүрлі алкильді немесе арильді топтар.
Күрделі эфирлердің гидролизі.
Күрделі эфирлердің гидролизі барысында бастапқы эфир мен су және гидролиз өнімдерінің арасынада тепе-теңдік орнайды:
H+
CH3CO2C2H5 + H2O ↔ CH3CO2H + C2H5OH
Себебі, гироксид анионы гидролиз барысында түзілген қышқылмен әрекеттесу арқылы, тұз түзе отырып, қышқылды тепе-теңдік жағдайдан шығарады:
RCO2R′ + H2O ↔ RCO2H + R′OH
RCO2H + OH − → RCO 2 + H2O
Демек, негіз қатысында күрделі эфирлердің гидролиз реакциясы аяғына дейін жүреді:
RCO2R′ + NaOH → RCO2Na + R′OH
+ H2O

Полиэфирлер. Этерификация реакция нәтижесінде полимерлер түзіледі. Мысалы: бензол-1,4-дикарбон (терефталь) қышқылы мен этандиол-1,2 (этиленгликоль) қосылыстары:
H +, Қыздыру
nHO2C ─ C6H4 ─ CO2H + nHOCH2CH2OH →
Терефталь қышқылы Этиленгликоль
→ [─ O2C ─ C6H4 ─ CO2CH2CH2 ─]n + 2nH2O
Терилен
Осы полимер мата өндіру саласында кеңінен колданылатын трилен немесе дакрон деп аталатын полимер
Күрделі эфирлер табиғатта жиі кездеседі . Тірі организмдегі жүретін процесс терде кездеседі , өсімдіктерде жиі кездеседі . Мысалы изопентилацетат алмуртың исінде бар. Тамақ өнеркәсібінде қолданады.
а) О О
СН3 – СН – СН2 – СН2 – ОН +СН3 – С → СН3 – С
│ ОН О–СН2–СН2–СН– СН3
СН3 │
СН3
Изопентанол – 1 уксусная кислота изопентилацетат
3-метилбутанол -1 этановая кислота изоалеевый эфир уксусной
Изоамиловый спирт кислоты
изоамилацетат
О О
б) СН3 – (СН2)2 – С + СН3 – СН2 – ОН → СН3 – СН2 – СН2 – С +Н2О
О – СН2 – СН2
ОН
этилбутаноат.
Этиловый эфир бутановой кислоты (запах абрикос)
(масляной)


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет