Литература [1] Орир Дж. Физика / Пер с англ. М: Мир, 1981. С288. [2]

 

● Физико–математические науки

  

 

№4 2016 Вестник КазНИТУ  

                              

566 

вытекающее  из  решения  стационарного  уравнения  Шредингера  применительно  аппроксимируемой 

потенциальной яме одномерной прямоугольной формы.  

   

 

 

 

 

 

ЛИТЕРАТУРА 

[1]

 

Орир Дж. Физика / Пер с англ. М: Мир, 1981. Т2. С288. 

[2]

 

Акоста В и др. Основы современной физики. /Пер с англ. В.В. Толмачева, В.Ф. Трифонова; Под ред. 

А.Н. Матвеева - М.: Просвещение, 1981. -495 с.  

[3]

 

Кушпанов М.С., Мустафина Г.К., Дуаметұлы Б. Приближенная модель водородоподобных систем. // 

Вестник КазНТУ, 2015. №5. С. 501-503 

[4]

 

БегимовТ.Б.,  КушпановМ.С.,  СарсембаеваБ.Д.  Образование  новой  постоянной  видоизмененного 

закона смещения теплового излучения из фундаментальных констант.// Вестник КазНТУ, 2015. №4. С. 118-120. 

 

Бегимов Т.Б., Кушпанов М.С., Сарсембаева Б.Д. 

Бірқатар физикалық тұрақтылардың маңызды тұрақтылар арқылы өрнектелуі 

Түйіндеме.  Бұл  жұмыста  Планк  және  Ридберг  тұрақтыларын  белгілі  атомдық  маңызды  тұрақтылар 

байланысы  арқылы  өрнектеуге  болатыны  көрсетілген.  Алынған  нәтижелер  қарастырып  отырған  жағдайларда 

өтетін процестердің кванттық табиғатын көрсету салдары болып табылады.  

Негізгі сөздер:  Планк тұрақтысы, Ридберг тұрақтысы, Шредингер теңдеуі,  потенциалдық шұңқыр, Бор 

радиусы. 

 

Begimov T.B., Kushpanov M.S., Sarsembaeva B.D. 

Expression of some physical constants through the fundamental constants 

Summary. The given work shows that Planks and Rydberg’s constants are expressed  through the combination 

of  known  fundamental  atomic  constants.  The  obtained  results  are  the  consequence  quantum  nature  manifestation  of 

processes, which take place in considered cases.  

Key words: Plank`s constant, Ridberg`s constant, Schrödinger equation, potential well, Bohr`s radius. 

 

 

 

ӘОЖ 821.512.122:78.071.1

 

 

Г. И. Салғараева, Г. Н. Кенишбаева 

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті 

Алматы, Қазақстан Республикасы 

5678702@mail.ru 

 

АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ 

 

Аңдатпа.  Қазіргі  кезде  егемен  елімізде  білім  берудің  жаңа  жүйесі  жасалып,  әлемдік  білім  беру 

кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл оқу-тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр. Себебі, 

білім беру парадигмасы өзгерді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жаңаша қарым-қатынас пайда 

болуда.  Келер  ұрпаққа  қоғам  талабына  сай  тәрбие  мен  білім  беруде  мұғалімдердің  жаңаша  педагогикалық 

әдістерді меңгеруі маңызды мәселелердің бірі. Ғылым мен техниканың жедел дамыған, ақпараттық мәліметтер 

ағыны  күшейген  заманда  ақыл-ой  мүмкіндігін  қалыптастырып,  адамның  қабілетін  дамыту  білім  беру 

мекемелерінің  басты  міндеті  болып  отыр.  Ол  бүгінгі  білім  беру  кеңістігіндегі  ауадай  қажет  жаңару 

оқытушының қажымас ізденімпаздығы мен шығармашылық жемісімен келмек. Сондықтан да әрбір оқушының 

қабілетіне  қарай  білім  беруді,  оны  дербестікке,  ізденімпаздыққа,  шығармашылыққа  тәрбиелеуді  жүзеге 

асыратын  жаңартылған  педагогикалық  технологияны  меңгеруге  үлкен  бетбұрыс  жасалуы  қажет.  Өйткені 

мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқу үрдісін ұйымдастыру жаңа педагогикалық технологияны ендіруді 

міндеттейді. Білім беру саласы қызметкерлерінің алдына қойылып отырған міндеттердің бірі  – оқытудың әдіс 

тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру және қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды меңгеру. Осы орайда 

мақалада ақпараттық технологияларды қолданудың педагогикалық әдістері қарастырылды.  

Тірек  сөздер:  оқыту  процесі,  педагогикалық  әдістер,  ақпараттық  технологиялар,  білім  беру,  оқыту 

тәсілдері. 

 

Ақпараттық  технологияның  келешек  ұрпақтың  жан-жақты  білім  алуына,  іскер  әрі  талантты, 

шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін 

тигізер пайдасы мол. Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті 

 

● Физика–математика ғ ылымдары 

 

Қ азҰ ТЗУ хабаршысы №4 2016  

 

567 

күшейте түсуде. Елбасы Н.Ә. Назарбаев Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына 

кіру  стратегиясы  атты  жолдауында:  «  Білім  беру  реформасы  –  Қазақстанның  бәсекеге  нақтылы 

қабілеттілігін  қамтамасыз  етуге  мүмкіндік  беретін  аса  маңызды  құралдарының  бірі»[1],-деп  атап 

көрсетті.  ХХІ  ғасыр  –  бұл  ақпараттық  қоғам  дәуірі,  технологиялық  мәдениет  дәуірі,  айналадағы 

дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір. Білім беру үрдісін 

ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаны 

бағыттап  оқыту  мақсаттарын  жүзеге  асыра  отырып,  оқу-тәрбие  үрдісінің  барлық  деңгейлерінің 

тиімділігі  мен  сапасын  жоғарлатуды  көздейді  [2;95].   Біріккен  ұлттар  ұйымының  шешімімен  «ХХІ 

ғасыр  –ақпараттандыру  ғасыры»  деп  аталады.  Қазақстан  Республикасы  да  ғылыми-техникалық 

прогрестің негізгі белгісі – қоғамды ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне енді. 

  Әрине,  білім  беру  саласында  ақпараттық  технологияларды  қолдлану  заман  талабы  болып 

тұрғанымен,  бүгінгі  күні  осы  ақпараттық  технологияны  қалай  қолданамыз,  оны  жүзеге  асыру 

барысында  қандай  ұстанымдарды  басшылыққа  аламыз  деген  сауал  да  жоқ  емес.  Осы  орайда, 

ақпараттық технологияларды қолданудың педагогикалық әдістерін зерделеу маңызы туындап отыр.  

Әдіс  –  оқу-тәрбие  жұмыстарының  алдында  тұрған  міндеттерді  дұрыс  орындау  үшін  мұғалім 

мен оқушылардың бірлесіп жұмыс істеу үшін қолданатын тәсілдері[3;86]. Әдіс арқылы мақсатқа жету 

үшін  істелетін  жұмыстар  ретке  келтіріледі.  Оқыту  әдістері  танымға  қызығушылық  туғызып, 

оқушының  ақыл-ойын  дамытады,  ізденуге,  жаңа  білімді  түсінуге  ықпал  етеді.  Оқытуда  ең  басты 

нәрсе – оқушылардың танымдық жұмыстары. Оқыту әдістері ең анық фактілерді білуді қамтамасыз 

етеді, теория мен тәжірибенің арасын жақындатады. 

Әдістер  белгілі  бір  негіз  бойынша  топтарға  бөлінеді.XIX  ғасырдың  20-30  жылдарында 

Б.Е.Райков, 

К.П.Ягодовский 

түсіндіру, 

тәжірибелік, 

зерттеу, 

зертханалық 

әдістерін 

жетілдірді.Оқушылар сөзден, кітаптан, көрнекіліктен, тәжірибелік жұмыстардан білім алады. Осыны 

ескеріп  20-30  жылдарда  Н.М.Верзилин,  Е.Я.  Голант  сөздік,  тәжірибелік,  көрнекілік  әдістерін 

ұсынады.  М.А.Данилов  (1899-1973),  Б.П.Есипов  (1899-1967)  дидактикалық  мақсатқа  жету  үшін 

қолданылатын  әдістерді  топтастырды.  Олар:  білім  алу,  іскерлік  және  дағдыларды  қалыптастыру, 

білімді  қолдану,  шығармашылық  іс-әрекет,  бекіту,  білім,  іскерлік  дағдыларды  тексеру.  Аталған 

авторлардың  пікірлері  бойынша  оқыту  әдісі  –  дидактикалық  мақсатқа  жету  үшін  оқушылардың  іс-

әрекетін  реттеп,  ұйымдастыру  тәсілдері.  Бұл  саралауда  әдістер  оқытудың  алдында  тұрған 

міндеттермен  сәйкестендірілген.И.Я.Лернер, М.Н.Скаткин  оқыту  әдістерін оқушылардың  танымдық 

жұмыстарының  түріне  қарай  топтастырған.  Эвристикалық  әдіс  арқылы  ақыл-ой  жұмысы  күшейеді, 

оқушы білімді өзінің танымдық іс-әрекеті арқылы алады. Бұл әдіс бастауыш мектептерге де таралған. 

Бірақ  сабақты  тұрақты  түрде  мәселелік,  эвристикалық,  зерттеу  әдістерімен  өткізу  мүмкін 

болабермейді. 

Ю.К.  Бабанский  оқу-танымдық  іс-әрекетті  ынталандыру  әдістерін  топтады.  Ол  іс-әрекет  3 

бөліктен: ұйымдастыру, ынталандыру, бақылаудан тұратынын атап көрсетіп, әдістерді оқу-танымдық 

іс-әрекетті ұйымдастыру, ынталандыру, бақылау әдістері деп бөледі. 

М.И.Махмутов оқыту әдісіне сәйкес келетін оқу әдістерін іріктеген. Оқыту әдістері: а) ақпарат 

беру әдісі, ә) түсіндіру әдісі, б) ынталандыру әдісі, в) тәжірибелік әдіс. 

Бинарлық  әдістер  бір-бірімен  тығыз  байланысты  оқыту  мен  оқудың  тәсілдерін  (хабарлау, 

міндеттер  қою,  мұғалімнің  тапсырма  беруі, оқушылардың  тыңдауы,  жаттығулар  орындауы, есептер 

шығаруы,  мәтінді  оқуы,  т.б.)  қолдануды  талап  етеді.  Мысалы,  мұғалім  оқушыларға  фактілер  мен 

ережелерді  хабарлайды,  заттарды  көрсетеді,  фактілердің  мәнін  түсіндіреді,  оларға  сұрақтар  қояды. 

Егер  оны  тәсілдердің  арасында  түсіндіру  тәсілдері,  дәлірек  айтсақ  фактілерді  талдау,  салыстыру, 

хабарлау,  т.б  басым  болса,  онда  оқыту  әдісін  түсіндірмелі  деп  атауға  болады.  Егер  негізгі  тәсіл  - 

ақпараттарды,  фактілерді  ұсынумен  шектелсе,  (мысалы:  мұғалім  оқушыларға  ережелерді  жаттауды 

ұсынады,  бірақ  ереженің  мәнін  түсіндірмей,  оны  жаттау  тәсілін  айтады),  онда  оқыту  әдісі 

ақпараттық-  хабарлау,  немесе  оны  жай  ғана  хабарлама  әдісі  деп  атайды.  Осыған  сәйкес  бірінші 

жағдайда  оқушылар  заттарды  бақылап,  фактілерді  есінде  сақтайды,  мұғалімнің  түсіндіргенін 

тындайды  және  ой  елегінен  өткізеді,  ақпараттық  сұрақтарға  жауап  іздейді.  Бұл  жерде  оқу  әдісі 

репродуктивтік,  дәлірек  айтсақ  жаңа  ережені  оқушылар  дайын  күйінде  меңгереді  (оқушылар 

фактілерді  талдап,  ережелер  шығармайды).  Егер  оқыту  әдісі  хабарлау  әдісі  болса,  оқудың  негізгі 

тәсілі  жаттау,  оқушылардың  үлгі  бойынша  жұмыс  істеуі.  Мұндай  оқу  әдісін  шартты  түрде 

орындаушылық деп атаймыз. 

 

● Физико–математические науки

  

 

№4 2016 Вестник КазНИТУ  

                              

568 

Тәсіл – оқыту әдісінің элементі. Жоспарды хабарлау, оқушылардың зейінін сабаққа аудару, 

оқушылардың мұғалім көрсеткен іс-қимылдарды қайталауы, ақыл-ой жұмыстары тәсілге жатады[4]. 

Тәсіл оқу материалын түсінуге үлес қосады. 

Оқыту тәсілдерінің түрлері: 

• ой, зейін, ес, қабылдау, қиялды жақсарту тәсілдері; 

• мәселелі жағдаят тудыруға көмектесетін тәсілдер; 

• оқушылардың сезімдеріне әсер ететін тәсілдер; 

• жеке оқушылар арасындағы қарым-қатынасты басқарутәсілдері. 

Сонымен тәсілдер оқыту әдістерінің құрамына кіреді, әдістіңжүзеге асуына көмектеседі. 

Жоғарыда айтылған оқыту тәсілдерін ақпараттық технологиялар көмегімен жүзеге асыруды 

келесі суретте көрсетілген  кестеге негіздеуге болады (Сурет 1): 

 

 

1-сурет. Оқыту тәсілдерін ақпараттық технологиялар көмегімен жүзеге асыру 

 

Қысқаша психологиялық-педагогикалық сөздік «әдіс» — мақсатқа қол жеткізетін жол, тәсіл, 

белгілі жолмен тәртіпке салынған іс-әрекет [5]»- деген анықтама береді. Осыған орай бүгінгі күні 

оқыту әдісі деп: 



 

оқушыларға білім беру және оларды дамыту мақсатында мұғалім мен оқушылардың 

бірлесіп жасайтын қызметі мен қарым-қатынасының тәсіл-амалдары ; 



 

оқытушы мен оқушылардың жұмыс істеу әдісі; 



 

мұғалім мен оқушылардың бірлесе жасайтын әрекеті; 



 

мұғалім мен оқушылардың өзара әрекетінің барысында білім алу жолдары; 



 

мұғалім мен оқушылардың өзара әрекетінің негізінде білім, тәрбие және таным процесін 

жетілдіру. 

«Әдіске» қатысты анықтамаларда бәріне ортақ пікір: «белгілі бір мақсатты көздеген мұғалім 

мен оқушылар арасындағы өзара қарым-қатынас және іс-әрекет». 

Мұғалімнің  басты  мақсаты-оқушыға  қажетті  білім  берумен  шектелмей  алған  білімін  керек 

уақытында қолдана білуге үйрету. Осы мақсатта оқушыға дайын ақпаратты бермей, оны өз бетімен 

жұмыс  істеуге,  ізденуге  үйрету  қажет.  Ол  үшін  әр  ұстаз  оқытуда  білім  берудің  озық  тәсілдерін 

қолдануы  керек.  Осы  орайда  ақпараттық  технологияларды  орта,  кәсіптік,  жоғары  мектептегі  сабақ 

өткізу барысында қолдану өте маңызды

. 

 

 

ӘДЕБИЕТТЕР 

[1]  Қазақстанның  әлемдегі  бәсекеге  барынша  қабілетті  50  елдің  қатарына  кіру  стратегиясы  (Қазақстан 

Республикасының  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  Парламент  палаталарының  бірлескен  отырысында  сөйлеген 

сөзі, 2006 жылдың 18 қаңтары); 

[2]  С.Т.Мұхаметжанова,  Ж.Ә.Жартынова.  Интерактивті  жабдықтармен  жұмыс  жасаудың  әдіс-тәсілдері. 

Алматы, 2008ж.-95-б. 

[3] Бөрібаев Б, Балапанов Е. Жаңа ақпараттық технологиялар. – Алматы,2001ж.–86-б. 

[4] Г.Қ.Нұрғалиева.Педагогиканық логикалық-құрылымдық курсы.Алматы,1996ж -68-б. 

[5] Педагогикалық – психологиялық сөздік (екінші басылым)- Алматы: «Арыс» баспасы, 2011 ж. 

Салгараева Г.И., Кенишбаева Г.Н. 

 

● Физика–математика ғ ылымдары 

 

Қ азҰ ТЗУ хабаршысы №4 2016  

 

569 

Педагогические методы применением информационных технологий 

Резюме.  В  настоящее  время  много  внимания  уделяется  информационным  образовательным 

технологиям.В  педагогической  интерпретации  и  в  самом  общем  смысле  информационные  технологии 

подразумевают  нововведения  в  педагогической  системе,  улучшающие  течение  и  результаты  учебно-

воспитательного  процесса.  В  соответствии  с  этим,  в  статье  рассматривается  педагогические  методы 

использования информационных технологии. 

 

Salgaraeva G.I., Kenishbayeva G.N. 

Pedagogical methods using information technology 

Summary. Today, to be pedagogically competent expert impossible without studying the  whole vast arsenal of 

educational  technology.  Currently,  much  attention  is  paid  to  information  educational  technologies.  In  teaching  and 

interpretation  in  the  general  sense,  information  technology  imply  innovation  in  teaching  system  for  improving  the 

results  of  the  educational  process.  In  accordance  with  this,  the  article  examines  the  pedagogical  use  of  information 

technology. 

 

 

 

УДК 004.94 

 

М. Н. Калимолдаев

1

, Г. А. Амирханова

1

 

1

 Институт информационных и вычислительных технологий КН МОН РК, Казахстан, г. Алматы 

gulshat.aa@gmail.com

 

 

РАЗРАБОТКА ПРОГРАММНОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ ДЛЯ ЭКОНОМИЧЕСКОЙ МОДЕЛИ 

Р.ЛУКАСА 

 

Аннотация.    В  статье  рассмотрен  процесс  создания  программного  обеспечения  для  экономической 

модели Р.Лукаса. Проведен анализ существующих языков программирования, платформ и их выбор в качестве 

средств  разработки  современного  программного  обеспечения  для  моделирования  экономических  процессов.  

Построен  алгоритм  и  программа  с  использованием  традиционных  и  современных  методов  разработки 

программного  обеспечения.  В  качестве  подхода  к  разработке  выбрано  прототипирование,  позволяющее 

получить в короткие сроки продукт, доступный для тестирования и совершенствования. Показана схема работы 

программы,  описаны  ее  основные  функции. Рассматриваемое  программное  обеспечение  позволяет  выполнять 

расчеты в полуавтоматическом режиме с контролем вводимых данных. Используя данную программу, можно 

значительно  сократить  время  на  анализ  экономики  конкретной  отрасли  для  обеспечения  ее  оптимального 

развития.  

Ключевые слова.  Разработка программного обеспечения, метод разработки, модель Лукаса, разработка 

прототипа, компьютерное моделирование, жизненный цикл программного обеспечения. 

 

 1. Введение. В современный период развития экономики страны большое внимание уделяется 

проблемам  эффективности  принимаемых  решений.  Прогнозирование  и  планирование  на  основе 

построенных  эконометрических  моделей  являются  важнейшим  инструментом  государственного 

регулирования  экономики,  грамотно  используя  который  можно  достичь  значительных  успехов  в 

управлении как отдельных регионов, так и всей страны в целом. Работы, направленные на развитие 

теории  эконометрического  прогнозирования,  а  также  на  автоматизацию  задач  построения 

эконометрических моделей и их применение в экономической практике является актуальной.  

Модель  Р.Лукаса  эндогенного  экономического  роста,  учитывающая  фактор  накопления 

человеческого капитала, описывается следующей производственной функцией: 

 

,

1

)

(







a

h

whL

K

A

Y





 

 

где h- человеческий капитал, L - численность рабочей силы, wL - это объем неквалифицированного 

рабочего труда, а whL – это объем труда  в единицах эффективности, 



- эластичность выпуска Y по 

отношению к среднему для всей экономики уровню человеческого капитала. 

 

В работе  [1] М.Н. Калимолдаевым и Г.А. Амирхановой была рассмотрена задача экономики, 

характеризующаяся  в  каждый  момент  времени 

t

  набором  переменных

,

,

,

,

,

,

I

L

K

C

Y

X

  где 

X

- 

интенсивность  валового  продукта; 

Y

-  интенсивность  конечного  продукта; 

C

-  непроизводственное