М. Х. Дулати атындағы Тарму-дің Ғылыми кеңесінің шешімімен баспаға ұсынылған
Ерекшеліктері мен көрнекті орындары
жүктеу/скачать 15,4 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Талас ауданы Таласский район
- Каратау
- Округ орталығының атауы
- ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 270 271
- Гидронимдердің қазақша атауы Гидронимдердің орысша атауы Г идронимдер түрі
- ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 272 273
- ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 274 275
- ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 276 277
- ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 278 279 ТАЛАС АУДАНЫ
Ерекшеліктері мен көрнекті орындары Аудан аумағында көптеген тарихи-мəдени мемлекеттік маңызы бар – ежелгі Ақкөл, Бөріқазған, Тəңірқазған мекені орналасқан. Сондай-ақ Қарақожа мешіті (1907 ж.), Əбдолла Ишан мешіті (1900 ж.) Қарақожа мешіті (Кара Ходжа) – Қазақстанның XX ғасыр сəулет ескерткіші болып саналады. Соғушылар белгісіз. Олар 1982 жылы Қазақстан ССР тарихи- мəдени ескерткіштер санатына енгізіліп, мемлекеттік қорғауға алынды. Қалалар, жергілікті маңызы бар сəулет өнерінің ескерткіштері мен архео- ло гия лық нысандар – жеңіс сарбаздарына арналған ескерткіштер, Ноғай Ишан мазары, Ілебай датқа мазары, VI-VIII ғғ. оба қорғандары, Көктөбе, Адасқантөбе, Ақтөбе, Күлтөбе қалашығы бар.
Орталығы – Қаратау қаласы Центр – город Каратау Əкімшілік-аумақтық бірліктер Административно-территориальные единицы р/с Ауылдық (ауыл, кент) округтердің атауы Наименования аульных округов (аулов (аул), кент) Ауылдық округтің бұрынғы атауы Прежнее
наименование округа
Округ атауларының (орталығының) орыс тіліндегі атауы Наименования округов (центров) на русском языке Округ орталығының атауы Наименование центра округа
1 Қаратау қаласы Шолақтау
город Каратау Қаратау қаласы 2 Ақкөл
ауылдық округі
жаңадан құрылған
Аккольский аульный округ – аул Акколь Ақкөл ауылы 3 Аққұм ауылдық округі
Бостандық а/о құрамынан бөлініп шыққан
Аккумский аульный округ – аул Аккум Аққұм ауылы 4 Берікқара ауылдық округі
жаңадан құрылған
Бериккаринский аульный округ – аул Майтобе Майтөбе ауылы 5 Бостандық ауылдық округі
жаңадан құрылған
Бостандыкский аульный округ – аул Бостандык Бостандық ауылы 6
ауылдық округі
жаңадан құрылған
Кенесский аульный округ – аул Больтирик Шешен Бөлтірік шешен ауылы 7 Көктал ауылдық округі
Көктал кенті Кокталский аульный округ – аул Коктал Көктал ауылы 8 Қаратау
ауылдық округі
жаңадан құрылған
Каратауский аульный округ – аул Есейхан Есейхан ауылы 9 Қасқабұлақ ауылдық округі
Қаратау а/о құрамынан бөлініп шыққан
Каскабулакский аульный округ – аул Каскабулак Қасқабұлақ ауылы
ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 270 271 10 Қызылəуіт ауылдық округі
жаңадан құрылған
Кызылауитский аульный округ – аул Кызылауит Қызылəуіт ауылы 11
ауылдық округі
жаңадан құрылған
Ойыкский аульный округ – аул Ойык Ойық ауылы 12 Тамды ауылдық округі
жаңадан құрылған
Тамдинский аульный округ – аул Тамды Тамды ауылы 13 Сəду Шəкіров ауылдық округі
Жданов ауылдық
кеңесі Саду
Шакировский аульный округ – аул Саду Шакиров Сəду Шəкіров ауылы 14
ауылдық округі
жаңадан құрылған
Учаралский аульный округ – аул Ушарал Үшарал ауылы
Аса
Аса өзен
р. Талас, Жуалы, Жамбыл, Сарысу, (Жамб. обл.) жəне Талас обл. (Қырғ. Респ.) ауд -ы. Тоғанөзек Тоганозек өзен
р. Талас, Сарысу ауд. . Көктал Коктал
өзен р.
Талас ауд. Өзек
Озек өзен
р. Талас ауд. Қараөзек Караозек өзен р.
Талас ауд. Желуан
Желуан өзен
р. Талас ауд. Қандым Кандым
өзен р.
Талас ауд. Жолбарысқамал Жолбарыскамал өзен
р. Талас ауд. Қарашат Карашат
өзен р.
Талас ауд. Ақжарсай
Акжарсай өзен
р. Талас ауд. Жiңiшке Тамды
Жинишке Тамды
өзен р.
Талас ауд. Тамды
Тамды өзен
р. Талас ауд. Үлкенсай Улькенсай өзен р.
Талас ауд. Құрсай
Курсай өзен
р. Талас ауд. Сулысай Сулысай
өзен р.
Талас ауд. Қарашасай Карашасай өзен
р. Талас ауд. (Жамб. обл.) Бəйдібек ауд. (Оңт. Қаз. обл.) Үлкен Тамды Улькен Тамды өзен р.
Талас ауд. Жарқора
Жаркора өзен
р. Талас ауд. Қасқабұлақ Каскабулак өзен р.
Талас ауд. Дарбаза
Дарбаза өзен
р. Талас ауд. Үлкен Арбатас Улькен
Арбатас өзен
р. Талас ауд. ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 272 273 Бейсебайтал Бейсебайтал өзен
р. Талас ауд. Сатыбұлақ Сатыбулак өзен р.
Талас ауд. Жалпақсазсай Жалпаксазсай өзен
р. Талас ауд. Ақжар Акжар
өзен р.
Талас ауд. Кiшi Арбатас Киши Арбатас өзен
р. Талас ауд. 1-Арбатас Арбатас 1-й өзен р.
Талас ауд. Ақбастау
Акбастау өзен
р. Талас ауд. Итемген Итемген
өзен р.
Талас ауд. (Жамб. обл.) Бəйдібек ауд. (Оңт. Қаз. обл.). Ортасүңгi Ортасунги өзен
р. Талас, Жуалы ауд. Сүлiмбайсай Сулимбайсай өзен р.
Талас ауд. Таңбалысай Танбалысай өзен
р. Талас ауд. Байыссай Байыссай өзен р.
Талас ауд. Омарсейiтсай Омарсейитсай өзен
р. Талас, Жуалы ауд. Болатбексай Болатбексай өзен р.
Талас, Жуалы ауд. Кiшi Ащы
Киши Ащы өзен
р. Талас, Жуалы ауд. шекарасында Үлкен Ащы Улькен Ащы өзен
р. Талас ауд. Ақкөл Акколь
көл оз.
Талас ауд. Бассүңгі
Бас-Сунгу өзен
р. Талас, Жуалы ауд. Жiңiшкесай Жинишкесай өзен р.
Талас ауд. Амансай
Амансай өзен
р. Талас ауд. (Жамб. обл.) Бəйдібек ауд. (Оңт. Қаз. обл.). Кедейқұмсай Кедейкумсай өзен р.
Талас ауд. (Жамб. обл.) Бəйдібек ауд. (Оңт. Қаз. обл.). Қарасай
Карасай өзен
р. Талас ауд. (Жамб. обл.) Бəйдібек ауд. (Оңт. Қаз. обл.). Талас Талас
өзен р.
Жамбыл, Тараз қ. терр., Байзақ, Талас, Сарысу (Жамб. обл.) Талас обл. (Қырғ. Респ.) Созақ (Оңт. Қаз. обл.) ауд. Қалмаөзек Калмаозек өзен
р. Талас ауд. Бесағаш Бесагаш
өзен р.
Талас ауд. Жаман Үшащы Жаман Ушащы көл оз.
Талас ауд. Қызылқақ
Кызылкак көл
оз. Талас ауд. Шолақкүнгей Шолаккунгей көл оз.
Талас ауд. Маятал
Маятал көл
оз. Талас ауд. Жалаңашкөл Жаланашколь көл оз.
Талас ауд. Қарашат
Карашат көл
оз. Талас ауд. Көкбастау Кокбастау бұлақ род. Талас ауд. Сатыбұлақ Сатыбулак бұлақ род. Талас ауд. Оймауытбұлақ Оймауытбулак бұлақ род. Талас ауд. Табақбұлақ Табакбулак бұлақ род. Талас ауд. Ащыбұлақ Ащыбулак бұлақ род. Талас ауд. Тоқалыбұлақ Токалыбулак бұлақ род. Талас ауд. Сүлiктiбұлақ Суликтыбулак бұлақ род. Талас ауд. Дəрiмбек Даримбек бұлақ род. Талас ауд. Жартыбастау Жартыбастау бұлақ род. Талас ауд. Асанбайбұлақ Асанбайбулак бұлақ род. Талас ауд. Шоқайдар Шокайдар бұлақ род. Талас ауд. Тасбастау Тасбастау бұлақ род. Талас ауд. Үңгiрбастау Унгирбастау бұлақ род. Талас ауд. Бүйрекбастау Буйрекбастау бұлақ род. Талас ауд. Ақбастау Акбастау бұлақ род. Талас ауд. Тұма Тума
бұлақ род. Талас ауд. Қызылбұлақ Кызылбулак бұлақ род. Талас ауд. Айтəттi Айтатты
құдық к. Талас ауд. Қызылбөрiк Кызылборик құдық к. Талас ауд. Құлбай Кулбай
құдық к. Талас ауд. Бестас Бестас
құдық к. Талас ауд. Шұқыр Шукыр
құдық к. Талас ауд. Тектұрмас Тектурмас құдық к. Талас ауд. Көлтөбе Кольтобе құдық к. Талас ауд. Қосқызыл Коскызыл құдық к. Талас ауд. Жыңғылдыой Жынгылдыой құдық к. Талас ауд. ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 274 275 Тоқымбай
Токымбай құдық к. Талас ауд. Байынбай
Байынбай құдық к. Талас ауд. Қамыстықұдық Камыстыкудык құдық к. Талас ауд. Қостəттi Костатты құдық к. Талас ауд. Дəуренбек Дауренбек құдық к. Талас ауд. Сайлаубай Сайлаубай құдық к. Талас ауд. Терiсбай Терисбай құдық к. Талас ауд. Қисық Кисык
құдық к. Талас ауд. Жалғызтəттi Жалгызтатты құдық к. Талас ауд. Аралтөбе Аралтобе құдық к. Талас ауд. Малтабас Малтабас құдық к. Талас ауд. Шұрық Шурык
құдық к. Талас ауд. Қауынды Кауынды
құдық к. Талас ауд. Ақбұлақ Акбулак
құдық к. Талас ауд. Тақыртəттi Такыртатты құдық к. Талас ауд. Ызалысай Ызалысай құдық к. Талас ауд. Қабық Кабык
құдық к. Талас ауд. Шоқатсай Шокатсай құдық к. Талас ауд. Жүзгендi Жузгенды құдық к. Талас ауд. Тоғанқұдық Токанкудык құдық к. Талас ауд. Шабанай қыр Шабанай кыр құдық к. Талас ауд. Жалғыздатты Жалгыздатты құдық к. Талас ауд. Дүйсебай Дуйсебай құдық к. Талас ауд. Мəнекеқұдық Манекекудык құдық к. Талас ауд. Балтақалған Балтакалган құдық к. Талас ауд. Жиренқұдық Жиренкудык құдық к. Талас ауд. Бұлдырық Булдырык құдық к. Талас ауд. Үкiбай Укибай
құдық к. Талас ауд. Жаманбай Жаманбай құдық к. Талас ауд. Қысық Кысык
құдық к. Талас ауд. Аңшабай Аншабай
құдық к. Талас ауд. Басоймақ Басоймак құдық к. Талас ауд. Базарбай Базарбай құдық к. Талас ауд. Бау Бау
құдық к. Талас ауд. Желқазған Жельказган құдық к. Талас ауд. Көкмұрын Кокмурын құдық к. Талас ауд. Балқұдық Балкудык құдық к. Талас ауд. Жаманқұдық Жаманкудык құдық к. Талас ауд. Ақмалай Акмалай
құдық к. Талас ауд. Басайдарлы Басайдарлы құдық к. Талас ауд. Ақшыңырау Акшынырау құдық к. Талас ауд. Аққойлы Аккойлы
құдық к. Талас ауд. Көкөгiз Кокогиз
құдық к. Талас ауд. Төбеқұдық Тобекудык құдық к. Талас ауд. Ащы Ащы
құдық к. Талас ауд. Ишанқұдық Ишанкудык құдық к. Талас ауд. Бурашақар Бурашакар құдық к. Талас ауд. Адыраспан Адыраспан құдық к. Талас ауд. 1- Қоржынды Коржынды 1-й құдық к. Талас ауд. Тасқұдық Таскудык құдық к. Талас ауд. Жалғызқұдық Жалгызкудык құдық к. Талас ауд. Жерiкқұдық Жериккудык құдық к. Талас ауд. Көлқұдық Колькудык құдық к. Талас ауд. Кəукеөлген Каукеольген құдық к. Талас ауд. Балтақалған Балтакалкан құдық к. Талас ауд. Əбiтай Абитай
құдық к. Талас ауд. Шұқырəуіт Шукырауит арық ар.
Талас ауд. Майтас
Майтас арық
ар. Талас ауд. Жиенбет Жиенбет
арық ар.
Талас ауд. Үзім
Узим арық
ар. Талас ауд. Қызылтаң Кызылтан арық ар.
Талас ауд. Жамбыл
Жамбыл арық
ар. Талас ауд. Жарқора Жаркора
арық ар.
Талас ауд. Жұмабек
Жумабек арық
ар. Талас ауд. Қызыл Кызыл
арық ар.
Талас ауд. Қасымбек
Касымбек канал кан. Талас ауд. Жанаарық
Жанаарык канал кан. Талас ауд. Боранбай
Боранбай канал кан. Талас ауд.
ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 276 277 Ақтөбеəуіт Актобеауит бөген
вдхр. Талас ауд. Қызылəуiт Кызылауит бөген вдхр.
Талас ауд. Шүкірəуiт Шукирауит бөген
вдхр. Талас ауд. Əуiт Ауит
бөген вдхр.
Талас ауд. Пионерское Пионерское бөген
вдхр. Талас ауд. Жартас Жартас
бөген вдхр.
Талас ауд. Жəдiккөл
Жадикколь бөген
вдхр. Талас ауд. Ойықкөл Ойыкколь бөген вдхр.
Талас ауд. Насанкөл
Насанколь тұзды
көл сол.
оз. Талас ауд. Жалған Жалган
тұзды көл
сол. оз.
Талас ауд. Бадам
Бадам тұзды
көл сол.
оз. Талас ауд. Құйғанкөл Куйганколь ащы – тұзды
көл г.
-сол. оз.
Талас ауд. Жаңақұдық Жанакудык тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Қоңыр
Коныр тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Қосқұдық
Коскудык тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Жаңақоңыр Жанаконыр тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Қаратиын
Каратиын тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Тойқұдық
Тойкудык тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Нұрбай
Нурбай тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Қожаберген Кожаберген тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Құмырлы
Кумырлы тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Мырзабекбас Мырзабекбас тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Балта
Балта тұзды
құдық сол. к.
Талас ауд. Қарабай
Карабай құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Бекмұрат
Бекмурат құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Биөскенбай Биоскенбай құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Алтықұдық Алтыкудык құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Аткелтiр
Аткельтир құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Сары
Сары құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Малалып
Малалып құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Ақкесене
Аккесене құрғақ
құдық сух. к.
Талас ауд. Үлкен Қақпа Улькен Какпа құрғақ
арық сух.
ар. Талас ауд. Жаңатоған Жанатоган құрғақ арық
сух. ар.
Талас ауд. Кiшкентайөзек Кишкентайозек құрғақ
арна сух. р.
Талас, Сарысу ауд. Жаманжарма Жаманжарма құрғақ
арна сух. р.
Талас, Сарысу ауд. Ескi Талас Ески Талас құрғақ
арна сух. р.
Талас ауд. Жалғансай Жалгансай құрғақ
арна сух. р.
Талас ауд. Қызылсай
Кызылсай құрғақ
арна сух. р.
Талас ауд. Қадыр
Кадыр құрғақ
арна сух. р.
Талас ауд. ТАЛАС АУДАНЫ ТАЛАС АУДАНЫ 278 279 ТАЛАС АУДАНЫ (Талас) – облыстың оңтүстік-батысында орналасқан əкімшілік бөлік. 1928 ж. құрылған. Жерінің аумағы 12, 2 мың км 2 . Халқы 53, 3 мың адамнан аса. Аудан аумағындағы 25 елді мекен, 1 қалалық, 1 кенттік жəне 14 ауылдық əкімшілік округке біріктірілген. Аудан орталығы – Қapaтау қаласы Тараздан солтүстік-батысқа қарай 105 км жерде орналасқан. Аудан жері, негізінен, жазық, тек оның қиыр оңтүстік-батысы ғана таулы. Мұнда Қаратау жотасының оңтүстік-шығыс бөлігі орналасқан. Ауданның ең биік жері де осы тұста (1109 м). Солтүстігі Мойынқұмға ұласады. Мұндағы тау- төбелердің ішіндегі ең биік жері Кемпіртөбе тауы (409 м). Жер қойнауында ірі кен орындары барланған. Онда əктас, доломит, мəрмəр жəне гранит, уран, табиғи газ, алтын, гипс, барит, хальцедон, минералды бұлақтар, т.б. кен орындары бар. Климаты тым континенттік, қысы біршама жұмсақ, жазы ыстық, аңызақты. Ауаның каңтар айындағы орташа температурасы – 6-10
0 C, шілдеде 24-27°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 150-250 мм, Қаратауда 400 мм-ге жетеді. Аудан жерімен Талас, Аса, Көктал, Тамды өзендері ағып өтеді. Билікөл, Ақкөл, Ақжар, Ащыкөл, Тұздыкөл көлдері бар. Жері сұр, шалғынды сұр, бозғылт қоңыр топырақты, солтүстігінде құмды, құмайтты топырақ қалыптасқан. Өсімдіктерден жусан, баялыш, шеңгел, жыңғыл, жүзгін, изен, теріскен, күйреуік, сексеуіл өседі. Қасқыр, түлкі, қоян, ақбөкен, саршұнақ, аламан, тасбақа, кесіртке, жыланның бірнеше түрі кездеседі. Ауданда, негізінен, қазақтар тұрады (81, 4%). Одан басқа орыстар (10, 2%), украиндар, курдтар, немістер, т.б. ұлт өкілдері бар. Талас өңірі ерте заманнан-ақ адамдардың құт мекені болып келгені тарихтан белгілі. Археологиялық қазбалар арқылы табылған мұралар мен жəдігерлер, жартастардағы суреттер, жазулар мəдениетіміз бен тарихымыздың тым əріден басталатындығын көрсетеді. Қазан төңкерісі қарсаңында бүгінгі Талас ауданы аумағында Ойық болысынан 10 ауыл, Ошақты болысынан 11 ауыл, Ағашақ болысынан 4 ауыл болған. Олар кейін біріктіріліп, Төменгі Талас ауданы болып құрылған. Ауданның алғашқы орталық əкімшілік мекені Ошақты болысының 3, 4 – ауылдарының қонысында болды. 1929 жылы аудан орталығы Ойық ауылына көшірілді. 1934 жылы аудан орталығы Ақкөл ауылына көшірілген, 1960-1963 жж. аудан орталығы Шолақтау тау-кен жұмысшыларының кентіне көшірілді, одан 1963-1997 жж. аралығында Ақкөлге қоныс тепті. 1997 жылдан күні бүгінге дейін аудан орталығы Қаратау қаласы болып келе жатыр. Аудан аумағында ежелгі тарихи-архитектуралық ескерткіштер көптеп кездеседі. Ауданнан 62 Социалистік Еңбек Ері, Кеңес Одағының Батырлары шыққан.
жүктеу/скачать 15,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|