Сабақ авогадро заңы газдардың молярлық көлемі Авогадро заңы және одан шығатын салдары

жүктеу/скачать 72,98 Kb.

бет	1/2
Дата	01.04.2023
өлшемі	72,98 Kb.
	#78261
түрі	Сабақ

1 2

3-4 Практикалық сабақ
АВОГАДРО ЗАҢЫ
Газдардың молярлық көлемі
Авогадро заңы және одан шығатын салдары
Химиялық есептеулерде маңызды рөл атқаратын Авогадро заңы келесідей тұжырымдалады: бірдей жағдайларда (температура мен қысым) бірдей көлемде молекулалардың саны бірдей. Осы заңнан екі нәтиже шығады:
а) Бірдей жағдайда кез келген газдың 1 моль мөлшері белгілі бір көлем алады (молярлық көлем). Газдың молярлық көлем деп газ көлемінің (Х) осы газдың зат мөлшеріне қатынасына тең (v) (2.1):

Егер қалыпты жағдайда, яғни температура 273 К (немесе 0 ° C), ал қысымы 101325 Па (немесе шамамен 101,3 кПа), содан кейін V_m = 22,4 л / моль;
б) Бірдей жағдайда бір газдың екінші газ бойынша салыстырмалы тығыздығы( ) олардың молярлық (салыстырмалы молекулалық) массаларының қатынасына тең болады (2.2):

Бұндағы:
D_Y (X) - Ү газындағы Х газының салыстырмалы тығыздығы;
M (X) және M (Y) газдардың молярлық массалары.
Сутегі және ауа бойынша газдың салыстырмалы тығыздығы (6.3) (6.4):

Ауа бойынша:

Бұндағы:
2 г/моль- сутектің моляррлық массасы;
29 г/моль – ауаның орташа моляррлық массасы;

ТИПТІК ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ ҮЛГІЛЕРІ

1. Көлем 5 л сутегі молекулаларының санын есептеңіз (қалыпты жағдайға).

Шешуі:

(6.1) формула бойынша берілген көлемдегі сутегі зат мөлшерін есептейміз:

2. (1.13) формуласының көмегімен сутек молекулаларының санын анықтаймыз:
=
=

2. Әрқайсысының сыйымдылығы 1 л болатын екі ыдысқа бірдей жағдайда біреуіне оттегі, екіншісіне көміртегі тотығымен (IV) толтырылған. Қай ыдыстың массасы ауыр?

Шешуі:

Авогадро заңына сәйкес, 1 л оттегі мен 1 л көміртек оксиді (II) үшін моль саны бірдей, яғни:

N (O₂).= N (CO₂).
2. Оттегінің зат мөлшерін анықтаймыз:

3.Авогадро заңына сәйкес:

4. Оттегінің массасын есептейміз:

5.(IV) көміртегі тотығының массасын анықтаймыз:

Осылайша (IV) көміртегі тотығы бар екінші ыдыстың массасы көп болады.

3. Қалыпты жағдайда газдың молярлық көлемін пайдаланып, оттегі молекуласының тығыздығын есептеңіз (г / мл).

Шешуі:

Оттегі газның массасын таңдаймыз, мысалы 100 г, содан кейін оттегінің зат мөлшерін анықтайық:

Оттегінің қалыпты жағыдайдағы көлемін есептейік:

3. Оттегінің тығыздығын г / мл-де есептеңіз:

4. Массасы 42,6 г хлор газының қалыпты жағдайдағы алатын көлемін есептеңіз.

Шешуі:

Хлордың зат мөлшерін есептейміз:

Қалыпты жағдайда хлордың көлемін анықтаңыз:

V ( )= ν( )· ;
v =0.6 моль·22,4 л/моль = 13,44 л

5. Күкірт оксиді (IV) қалыпты жағдайда 2.1· 10²² молекуласы жабық ыдыста болады. Ыдыс сыйымдылығын және ондағы газдың массасын анықтаңыз.

Шешуі:

Күкірт (IV) оксидінің зат мөлшерін есептеңіз:

Ыдыс сыйымдылығына тең болатын газ көлемін есептейік:

V = ν )· ;
V( =0,0349 моль · 22,4 л/моль≈0,78 л.

(IV) күкірт оксидінің массасы:

m( )= ν ·M ;
m( )=0,0349моль· 64 л/моль ≈2,23 г.

6. Көміртегі (IV) тотығының сутегі мен ауаның бойынша салыстырмалы тығыздығын анықтаңыз.

Шешуі:
1. Көмірқышқыл газының (IV) салыстырмалы тығыздығы (6.3) формула бойынша есептеледі:

2. (6.4) формуласын пайдаланып, ауа бойынша СО₂-ның салыстырмалы тығыздығын есептейміз:

7. Белгісіз газдың ауа бойынша салыстырмалы тығыздығы 1,31 құрайды. Көлемі 168 л болатын осы газдың массасын анықтаңыз (қалыпты жағдайға).

Шешуі:

Газдың молярлық массасын (6.4) формула бойынша анықтаймыз: M(X)= (X) · 29;

M(X) = 1,31 · 29 г/моль ≈ 38г/моль
2. (6.1) формуласын қолдана отырып, газдың зат мөлшерін есептейміз:

3.Газдың массасын есептейміз:
m(X)= · M(X);
m(X)=7,5 моль · 38 г/моль =285 г

8. Көлемі 56 л көміртегі (ІI) оксиді мен 28 л көміртегі оксидінің (IV) газ қоспасы берілген, осы газ қоспасының сутек бойынша салыстырмалы тығыздығын есептеңіз.

Шешуі:
1. Көміртегі оксиді (II) зат мөлшерін анықтаңыз:

Көмірқышқыл газының (IV) зат мөлшерін есептейміз:

3. СО массасы:
m (CO) = v (CO) - M (CO);
м (СО) = 2,5 моль ·28 г / моль = 70 г
4. CО₂ массасын анықтаймыз:
m (CO₂) = v (CO₂) ·M (CO₂);
м (СО₂) = 1,25 моль - 44 г / моль = 55 г
5. Газ қоспасының массасы:
m (қоспа) = m (CO) + m (CO₂);
m (қоспа) = 70 г + 55 г = 125 г
6. Газ қоспасының орташа молярлық массасын анықтаймыз:

7.Газ қоспасының сутек бойынша салыстырмалы тығыздығын есептейміз:

9. Сутегі мен оттегінің тең көлемдері араласты. Алынған қоспадағы оттегінің массалық үлесін есептеңіз.

Шешуі:
1. Қоспадағы сутектің белгілі бір көлемін таңдаймыз, мысалы 10 л, яғни V (H) = 10 л. Сонда V(О₂) = 10 л.
2. Қоспадағы сутегі мен оттегінің зат мөлшерін есептейміз:

Авогадро заңы бойынша v (О₂) = 0,446 моль.
3. Сутектің массасын есептейміз:

4. Оттегінің массасы:

5. Газ қоспасының массасын анықтаңыз:

6. Газ қоспасындағы оттегінің массалық үлесін есептеңіз:

10. Массасы 4 г оттегі мен 4 г сутегі араласады. Алынған қоспаның қалыпты жағдайда қанша көлемде болатынын анықтаңыз.

Шешуі:
1. Қоспадағы оттегінің зат мөлшерін есептеңіз:

2. Қоспа құрамындағы сутегінің зат мөлшерін анықтаймыз:

3. Қоспадағы газдардың жалпы зат мөлшері:

4. Қалыпты жағдайдағы газ қоспасының көлемін есептейміз:

11. Массасы 3,2 г күкірт диоксидіне 2,4 г оттегі қосылды, нәтижесінде пайда болған күкірт (IV) оксидінің газ қоспасындағы көлемдік үлестерін есептеңіз.

Шешуі:
1. Қоспадағы (IV) күкірт оксидінің зат мөлшерін есептейміз:

2. Оттегінің зат мөлшерін анықтаймыз:

3. Газдардың жалпы зат мөлшері келесіге тең болады:

4. Газ қоспасының көлемін анықтаймыз:

5. Қалыпты жағдайдағы газ қоспадағы (IV) күкірт оксидінің көлемін есептеңіз:

6. Қоспадағы Х компонентінің көлемдік үлесі қоспадағы Х компонентінің көлемінің V (X) қоспаның жалпы көлеміне V қатынасы ретінде анықталады:

пайызбен:

7.(6.6) формуласын қолдана отырып, қоспадағы SO₂ көлемін анықтаймыз:

12. Азотпен толтырылған шыны ыдыстың массасы 206,6 г құрайды, азот сияқты белгісіз газбен толтырылған сол ыдыстың массасы 207,2 г құрайды, бос ыдыстың массасы 202 құрайды. Белгісіз газдың молярлық массасын анықтаңыз.

Шешуі:
1. Ыдыстағы азоттың массасын есептейміз:

2.Азоттың зат мөлшері:

3. Авогадро заңы бойынша, ыдыстағы X белгісіз газдың зат мөлшері бірдей жағдайда 0,15 моль болады, яғни v (х) = 0,15 моль.
4.Ыдыстағы х газының массасын анықтаңыз:
m (X) = m (ыдыс + X) - m (ыдыс);
м (Х) = 207,2 г - 202,4 г = 4,8 г
5. Х газының молярлық массасын есептеңіз:

13. Көлемі 2,8 л газ (қалыпты жағдайда) ыдысқа орналастырылды, ыдыста газдар болмаған кезде массасы 110,3 г болды, ал газы бар ыдыстың массасы 115,8 г болды. Газдың ауа бойынша салыстырмалы тығыздығын есептеңіз.

Шешуі:
1. Ыдыстағы газдың массасын есептейміз:

2.Х газының зат мөлшерін анықтаймыз:

3. Х газының молярлық массасын есептейміз:

4. Х газдың ауадағы салыстырмалы тығыздығын есептейміз:

14. Массасы 5,4 г су алу үшін қажет оттегі мен сутектің мөлшерін есептеңіз (қалыпты жағдай).

Шешуі:
1. Алынған судың зат мөлшерін есептейміз:

2. Су алу реакциясының теңдеуін құрамыз:

3. Реакция теңдеуінен:

4. Қажетті оттегінің көлемін есептейміз:

5. Реакция теңдеуі мен Авогадро заңы бойынша:

15. Көлемі 784 л этилен С₂Н₄ жану нәтижесінде пайда болған көміртегі оксидінің (IV) қалыпты жағдайдағы көлемі қандай?

Шешуі:
1. Этиленнің жану реакциясының теңдеуін жазамыз:

Реакция теңдеуінен:

v (CO₂) = 2v (CH₄)

16. Хлор мен сутектің әрекеттесуі кезінде қалыпты жағдайда көлемі 10,08 л хлорсутек HCl түзілді. Реакцияға қатысқан газдардың массасын есептеңіз.

Шешуі:
1. Хлорcутектің зат мөлшері:

2. Реакция теңдеуі:

3. Реакция теңдеуінен:

4.Сутектің массасы:

5. Реакция үшін алынған хлордың массасын есептейміз:

17. Көлемі 10 л сутегі артық мөлшердегі оттегіде жандырылды. Қоспа салқындатылып, бастапқы күйіне келді. Қоспаның көлемі неше литрге өзгерді?

Шешуі:
1. Реакция теңдеуін құрамыз:

2. Реакция теңдеуінен:
= ь

Авогадро заңынан:

Реакцияланған газдардың жалпы көлемі:

V= V(H₂)+ V(O₂); V=10 л +5 л =15 л
қоспаның көлемі өзгереді, яғни, ∆V = V = 15 л.

18. 49 г KCIO₃ калий хлоратын ыдырату нәтижесінде алынған оттегімен артық мөлшердегі күкірт күйдірілді. Реакция нәтижесінде 7 л газ алды. Осы газдың шығымының массалық үлесін анықтаңыз.

Шешуі:

Реакция үшін алынған KCIO₃зат мөлшерін есептейміз:

Оттегі мен күкірттің жану реакциясы:

2KCIOᴣ=2KCI+3O₂ (а)
O₂+S=SO₂ (ә)

(а) реакция теңдеуінен:

(ә) реакция теңдеуінен:

5. Күкірт (IV) оксидінің массасын есептейміз:
m v M
m
6.Тәжірибелік алынған күкірт оксидінің (IV) зат мөлшерін және массасын есептейміз:

7.Күкірт оксиді (ІV) шығымының массалық үлесі:

жүктеу/скачать 72,98 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2