Сезім жөнінде түсінік

жүктеу/скачать 0,64 Mb.

бет	1/4
Дата	21.01.2023
өлшемі	0,64 Mb.
	#62180

1 2 3 4

Сезімнің түрлері
Жоғары деңгейдегі сезімдер

Эмоция және сезім
33 Б Қадыр Аружан

Сезім жөнінде түсінік

Сезiм - бұл адамның қоршаған болмыс заттары жəне құбылыстарымен қатынас жасауынан туындаған əрқилы формада көрiнiс беретiнтолғаныс, күйзелiстерi. Адам сезiмi тiршiлiк үшiн керектi де пайдалы қасиет. Толғаныссыз өмiр - өшкен өмiр. Ұлы ғұлама Ə. Науаи "Сезiмсiз адам - кесек, махаббатсыз адам – есек", - деген екен. Көп сезiмдерге адамның өзi құштар. Егер сол сезiмдер қандай да себептермен болмай қалса, адам "эмоциялық ашырқауға" келiп, оның орнын толтыру үшiн əн-күй тыңдайды, əсерлi фильмдер көрiп не қым-қиғаш оқиғалы кiтаптар оқиды.

Сезімнің түрлері

Субьектив толғаныстарға байланысты сезімдер 2 топқа бөлінеді:
тiршiлiк қажеттiлiктердi қанағаттандырып, рахатқа бөлеушi ұнамды сезiмдер
тiршiлiк қажеттiлiктердiң орындалмауынан қанағаттанбау кейпiне түсiретiн жағымсыз сезiмдер
Орындалып жатқан адам қажеттiлiктерiнiң деңгейiне орай сезiмдер
қарапайым
күрделі
қарапайым
ашу
уайым
қызғаныш
күрделі
моральдік
Эстетикалық
отан
сүйгіштік

Жоғары деңгейдегі сезімдер

Жоғары деңгейдегі сезімдер тек адамға ғана тән:
Ақыл-ой сезiмi адамның таным əрекетiмен байланысты. Сезiмнiң бұл түрi -балалардың оқып бiлiм алуға, ересектердiң өз қызметiне, шығармашылық пен өнерге деген көңiл-күй қатынасы. Адамның шындықты тануға деген ақыл-ой сезiмi ең алдыментаңданудан басталады.
Эстетикалық сезiм - объектив шындықты бейнелеп, оның əсемдiгi мен сұлулығын, жарасымдылығы мен сенiм-дiлiгiн қабылдап, оған əсерленудегi көңiл-күй. Əсемдiктiқабылдап, оған сүйсiну, лəззаттанып, рухани күшiн арттыру сезiмi - адамның өмiр тiршiлiгiнде бiртiндеп қалыптасатын жағдай. Əсемдiктi қабылдау туа пайда болмайды.
Адамгершiлiк-моральдық сезiмдер қоғам талабына орай адамның өз мiнезiнiң

жүктеу/скачать 0,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4