Шығыс философиясы Ежелгі шығыс философиясы



Дата27.11.2023
өлшемі15,3 Kb.
#130370

Шығыс философиясы
Ежелгі шығыс философиясы
Философия ежелгі шығыс елдерінде б.з.д. 1 мыңжылдықтың ортасында ежелгі үнді -қытай елдерінде пайда болды. Ежелгі Шығыс философиясы тарихи философиялық процесте дербес өзіндік ерекшелігі бар бағыт. Ол сол аймақтың діні, мәдениетімен байланысты. Ертедегі философияның қалыптасуы екі түрлі проблема төңірегінде өрбіді.

  • аспан, ай, күн, жер осылардың шығу тегі мен өзара байланысы.

  • адамгершілік, адамдар арасындағы қарым – қатынас.

Философия қашанда олардың, себептерін іздестіреді. Әрине, оны екі түрлі – материалистік және идеалистік тұрғыдан түсіндіруге болады. Ол - өз алдына жеке проблема.
Ежелгі үнді философиясы
Ежелгі Шығыс философиясының көне түрі үнді философиясы 7-6 ғасырларда брахманизмге оппозициядан басталады. Үнді қоғамы 4 – кастаға бөлінді.

  • Абыздар (брахмандар)

  • Әскери-ақсүйектер (кшатрийлер)

  • Басы бос қоғам мүшелері (вайшилер)

  • Төменгі каста (шудралар)

Шудралар теңсіздік, жұпыны жағдайда болды. Оларда меншік те болмады. Шудралар қоғам ісіне араластырылмады. Брахмандар әбден билікке масайрап, үстемдік құрып кетті. Өйткені, брахманизм мифологиялық көзқарасқа негізделген, былайша айтқанда, оның төрт түрлі ведасына немесе құдайларды дәріптеу мен оларға арналған ғұрыптарға тірелген болатын.
Ведалар
Ежелгі үнді философиясының алғашқы кезеңі ведалық кезең деп аталады. Ведалар – білім, қасиетті аян жолымен пайда болған білімдер, әр кезеңде жазылған кітаптар.

Ведалар кезеңі


Брахмандар – әдет-ғұрыптармен, олар бойынша қара сөздермен жазылған кітаптар
Араньяктар (орманшылар кітабы) – Құдайға құлшылық ету, әдет-ғұрыптар туралы.
Упанишадтар – философиялық көзкарастар, философиялық білімдер.


Буддизм ілімі
Буддизм – біздің заманымызға дейінгі 4 – 5 ғасырларда діни ілім ретінде пайда болды. Буддизм христиан, ислам діндері сияқты дүниежүзілік ірі діндерге жатады. Оның негізін салған Сиддхартха Гаутама Будда(б.з.д. 623 – 524). Буддизмде төрт басты мәселе бар:

  • Өмір азапқа толы;

  • Ол азаптардың себебі бар

  • Азаптарды тоқтатудың мүмкіндіктері бар;

  • Азаптан құтылудың кезі бар.


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет