Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз – ақпаратты қабылдаудан басталып шешім қабылдаумен аяқталатын ойлаудың күрделі процесі. Мақсаты: барлық жастағы оқушыға кез келген мазмұнға сәйкес сыни тұрғыдан қарап екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдап сапалы

СЫН ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУ ДЕГЕНІМІЗ –
АҚПАРАТТЫ ҚАБЫЛДАУДАН БАСТАЛЫП
ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУМЕН АЯҚТАЛАТЫН
ОЙЛАУДЫҢ КҮРДЕЛІ ПРОЦЕСІ.
Мақсаты: барлық жастағы оқушыға кез келген мазмұнға сәйкес
сыни тұрғыдан қарап екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдап сапалы
шешім қабылдап отыру.Сын тұрғысынан ойлау әдісі, оқытуда
дамыған технологияға жатады. Бұл иллюстривті-түсіндірмелі, өз
бетімен іздену, проблемалық, шығармашылық, ойын, пікірсайыс,
өзін-өзі дамыта оқыту әдістерінің жинағы. Сын тұрғысынан ойлау
бағдарламасы қызығушылықты ояту, мағынаны тану, ой толғаныс
кезеңдерінен тұрады. Осы кезеңнің мақсаты бұрынғы білімін жаңа
біліммен ұштастыру.

БЕЛГІЛІ БІР ТАҚЫРЫП БОЙЫНША ЕКІ ОҚУШЫ
ШЫҒЫП, ПІКІРТАЛАС ӨТКІЗЕДІ. БІРІ СОЛ
БЕРІЛГЕН ТАҚЫРЫП БОЙЫНША ТЕРІС ПІКІР
АЙТСА, АЛ ЕКІНШІ ТУРА ПІКІРДЕ БОЛАДЫ. БҰЛ
ОҚУШЫЛАР ТОҚТАМАСТАН, ӨЗ ОЙЛАРЫН
БІЛДІРІП, ҚАРСЫЛАСЫНА ЖАУАП ҚАЙТАРЫП
ОТЫРУ КЕРЕК. АЛ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫ
БОЛСА, ОСЫ ЕКІ ЖАҚТЫҢ ӨЗІНЕ ҚАЙСЫСЫ
ҰНАСА, СОЛ ТОПҚА АУСАДЫ. СЕБЕПТІ
ДӘЛЕЛДЕР АЙТЫЛҒАН САЙЫН ОҚУШЫ ДА ӨЗ
ОЙЫНАН ТАЙЫП, ЕКІНШІ ТОПҚА ӨТУІ
МҮМКІН. ОҚУШЫЛАР БӨЛІНІП, АЙТЫЛҒАН
ДЕРЕКТЕРДІ ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП ЭССЕ
ЖАЗДЫРУ.
Бұл 
стартегияны
оқушылардың жазбаша т л н
дамыту 
барысында 
да
қолдануға өте ти мд .
Мысалы: таныс емес адамды
қондыртуға бола ма?
Иә Жоқ
Әрб р қарама-қарсы дәлел
жазу
ПІКІРТАЛАС. ДӘЛЕЛДЕНГЕН ЭССЕ»
СТРАТЕГИЯСЫ.

Биопоэма» стратегиясы
Аты-жөн ң з.
Өз ң зд сипаттайтын 2-3 сын ес м.
Басыңыздан өткен өте маңызды 2-3 оқиға.
Өте жақсы көрет н нәрсе, зат. Құбылыс.
Бәр нен не нәрседен қорқасыз?
С зд ң басты арманыңыз? (Жеке басына байланысты,
мамандығына байланысты, жұмысқа байланысты)
Өз ң зд немен бейнелейс з? (Қандай жан-жануарға ұқсайсыз,
құсқа қандай табиғаттың б р бөл г не ұқсайсыз?) Неге өз ң зд
соған ұқсатасыз?
Неге бүг н осы жерде отырсыз? Қандай мақсатпен келд ң з?

Оқушы қандайда б р объект н алып, сол рольге ен п өз
ойын жазады. Бұл стратегияны қолдануда бала сол зат
туралы ойын жазба түрде, б р нш жақта хабарлайды
Р-к м боласың (к м жазады)
А-к мге жазасың
Ф-қай түрде жазасың (форма: хат, шығарма, ресми қағаз,
баяндама, құттықтау, сен м хат, қолхат, арыз, түс н ктеме
т.б.)
Т-қандай тақырыпта.
Мысалы: Мен қазақтың қара домбырасымын. Мен ң
күмб рлеген қоңыр үн мд ұнатпайтын қазақ жоқ. Мен әр
қазақтың төр нде лул тұрамын. Мен адамның көң л –
күй н шектер м арқылы жетк зем н. т.с.
РАФТ
СТРАТЕГИЯСЫ

ВЕН
ДИАГРАМАСЫ
Б р-б р мен айқасқан ек шеңберд ң
ек жағына салыстыруға бер лет н
объект лерд ң 
сипаттамалары
жазылады. Ал, айқасқан жерге екеу не
ортақ сипаттар т з лед . Салыстыруға
арналған 
тапсырмаларды 
осы
диаграммаға 
салып, 
оқушылар
қағазға толтырады, яғни салыстыру
сияқты күрдел ойлау операциясын
меңгеред .
«Бес жолды өлең» стратегиясы.
Вен диаграмасы
Алған мағлұматтарды өзіндік қорытындылайтын және
тақырыптық толық мазмұнын аз сөзбен сипаттайтын,
қысқа да нұсқа түрде тірек сөздер мен жазылатын өлең
жолдары.
1 жол – тақырыпты сипаттайтын зат есім;
2 жол – мәтіннің мағынасын ашатын, негізгі мәселені
сипаттайтын екі сын есім;
3 жол – мәтіндегі тақырып бойынша іс-әрекетті
көрсететін үш етістік;
4 жол – тақырыпқа қатысты төрт сөзден құралған
сөйлем;
5 жол – тақырыпты айқындайтын бірінші сөзге синоним
соз.
Мысалы, АҚШ тақырыбына бес жолды өлең жазу
1. New York
2. Famous, architectural
3. Visit, walk around, dream
4. The largest city of skyscrapers in the USA
5. Worth seeing

Оқушылардың ауызша т л н дамытатын төмендег дей
стратегиялар қолдануға болады:
«Алты қалпақ» стратегиясы -қалауы бойынша қатысушылар
шығып, қалаған түст қалпағын алып 6 топқа бөл нед , оқылған
баяндама түрл түст қалпақ арқылы талқыланады , әр топ өз
ойларымен бөл сед .
1980-ш жылдардың басында, дәр гер Эдвард де Боно «Алты
ойланатын қалпақ» техникасын ойлап тапты – бұл Батыстағы
брейнсторминг техникасының кең тараған және сүй кт
түр н ң б р .