« Форма» латын сөзінен енген, ұйымдастыру тәсілі деген мағынаны береді.
Тәрбие жұмысын ұйымдастыру формасы – тәрбиеші мен тәрбиеленуші қарым – қатынасын және әртүрлі ішкі байланыстарды айқындайтын, тәрбие жұмысын ұйымдастыру тәсілі.
Тәрбие жұмысын ұйымдастырудың формасы кең мағынасында тәрбие жұмысын тұтас ұйымдастырумен сипатталады. Яғни, оқу процесі кезіндегі, сыныптан, мектептен тыс тәрбие жұмыстары және отбасы тәрбиесі, т.б. бүкіл тәрбие жұмыстарының процесі.
ТӘРБИЕ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ:
1. Жеке : хабарлама даярлау, көркем өнер нөмірлерін даярлау, ұсынылған кітаптарды оқу.
2. Топтық: үйірмелер, клубтар, балалар лагері, қоғамдық ұйымдар.
Көрнекілік формалары ( мектеп мұражайы, еңбек, соғыс ардагерлерінің залдары, көркемөнер көрмелері, кітап көрмелері, т.б. )
Жоғарыда келтірілген жүйелер тәрбие жұмысын ұйымдастыру формаларының барлығын қамтиды. Соңғы кезде тәрбие жұмысын ұйымдастырудың жаңа формалары қанат жаюда, атап айтсақ, әртүрлі ерікті клубтар, ғылыми қоғамдар,мектеп көркемөнер театрлары, дебаттар, т.б.
Сыныптан және мектептен тыс тәрбие жұмысын ұйымдастыру.
Сыныптан тыс тәрбие жұмысын ұйымдастыру жолдары
Оқушыларды тәрбиелеу тек сабақпен ғана шектеліп қоймайды, ол сабақтан тыс уақытта да жалғасады, тереңдетіледі. Сыныптан тыс жұмыстарға оқушылармен жүргізілетін тәрбиелік, білімділік сипаттағы мақсатты түрде ұйымдастырылған шаралар жатады. Сыныптан тыс жұмыстар оқушылардың бос уақытын тиімді ұйымдастыруға негіз болады.Сыныптан тыс жұмыстардың оқу сағаттарының бір қатар ерекшеліктері бар:
Бірінші ерекшелігі еріктілік негізде ұйымдастырылады. Оқушылар әртүрлі шараларға қатысуды ерікті түрде таңдайды.
Бірінші ерекшелігі еріктілік негізде ұйымдастырылады. Оқушылар әртүрлі шараларға қатысуды ерікті түрде таңдайды.
Екінші ерекшелігі міндетті оқу бағдарламасы мен байланысты емес. Оның мазмұны мен формалары, оқушылардың қызығушылығына, сұранысына байланысты болады.
Үшінші ерекшелігі сыныптан тыс жұмыстарға қатысатын оқушылардың жас ерекшеліктері әртүрлі.
Төртінші ерекшелігі сыныптан тыс жұмыстарда көбінесе оқушыларға өз бетімен жасайтын жұмыстар беріледі.
Бесінші ерекшелігі тәрбие жұмысын ұйымдастыруда қоғамдық пайдалы іс – әрекетке үлкен мән беріледі.