Тіркес түрлері
жүктеу/скачать 193,63 Kb.
|
2 лекция — копия
- Бұл бет үшін навигация:
- Зат есімді сөз тіркестері
- Қабыса байланысып құрылған зат есімді сөз тіркестері
ТІРКЕС ТҮРЛЕРІСөз тіркесі Шектеулі тіркес Атаулы тірес Фазеологизм Күрделі сөз Барып қайту, кіріп шығу, ақ боз Көмір кені, ауыл шаруашылығы, жер беті Аяқ киімім қысып жүр. Күрделі сөз: Синтаксистік байланысқа түсу (жеке дара, тобымен) Морфологиялық өзгеріске ұшырау Орын тәртібі сұрақ Белгілі бір ұғымдар төңірегінде шектеліп жұмсалады, арнайы бірнеше сөзбен ғана тіркесіп, белгілі бір ұғымның атауы ретінде жұмсалады. Құрамы мен қолданылуы біршама тұрақты. Асық жілік, тоқпан жілік, кәрі жілік Шектеулі тіркестер Толық мағыналы сөз бен көмекші сөздің тіркесі: үйге дейін, сабақтан соң, ауылдың маңы, үстелдің үсті, оқып жүр, келе жатыр. (көпрідің үстімен өтті, ауылдан келе жатыр) Түйдекті тіркестер Бұл сыбысты ұзын құлақтан естідік. Мына көк долыңды алып кетші. Фразеологиялық тіркестер Зат есімді сөз тіркестеріЗат есімді сөз тіркестері қабысу, меңгеру, матасу сипатында ұйымдасады. Бағыңқы компонент болып зат есім, сын есім, сан есім, есімдік сөздер қатысады.Сын есім – зат есім типті сөз тіркестерінде бағыңқы сын есім басыңқы зат есім атаған заттың сынын (түсін, дәмін, көлемін т.б.) қатыстырады: биік жаға, құмды жағы, жайлы жаға.Қабыса байланысып құрылған зат есімді сөз тіркестеріАтау септік зат есім – атау септік зат есім типті сөз тіркестеріБұл типті сөз тіркестеріне басыңқы болып атау тұлғалы зат есім, бағыңқы болып та атау тұлғалы сөз қатысады: тас қора, құм жаға. Осылай құрылған сөз тіркестеріндегі бағыңқы компонент басыңқы компонент атаған заттың заттық сапасын атайды:Зат есімді сөз тіркестеріБағыңқысы басыңқысы атаған заттың материалын анықтайды: ағаш қасық, алюминий табақ, фарфор кесе, темір қоршау.жүктеу/скачать 193,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|