Тұлғаның психологиялық ерекшеліктері
жүктеу/скачать 0,75 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тұлға деп жеке әлеуметтік даму барысында бойына әлеуметтік және өмір үшін маңызды
- Ганзеннің айтуы бойынша, адам төрт макроқұрылымнан тұрады. Олардың қатарына индивид, тұлға
- Өз кезегінде, осы үш деңгейдің даму ерекшеліктері нақты адамның қайталанбастығын сипттап
Тұлғаның психологиялық ерекшеліктері.ОРЫНДАГАН; ЗАКИРОВ РАСУЛ ПД-303Жеке тұлғаның дамуы мен қалыптасуы мәселесінің көп ғасырлық тарихы бар. Ол көп аспектіліжәне әр түрлі ғылымдардың тоғысында қарастырылады. Ертедегі грек ғалымдары жеке тұлғаныңдамуына табиғи тума қабілет, қоршаған орта да әсер етеді деп есептеген.Тұлға деп жеке әлеуметтік даму барысында бойына әлеуметтік және өмір үшін маңыздықасиеттерді жинаған адамды атаймыз. Адамның танымдық психикалық процестерінің немесеәрекеттерінің жеке дара стилі даму ерекшеліктерін сипаттайтын қасиеттер тұлғақасиеттеріқатарына жатқызылмайды, тұлғаның қасиеттері болып адамдар мен қоғамға қатыстыкөрініс беретін қасиеттер саналады. Адам тұлға болып тек әлеуметтік ортада қалыптасады.Адамды жүйелі зерттеу мәселелерін қарастырған Б.Г.Ананьев және оның шәкірті В.А.Ганзеннің айтуы бойынша, адам төрт макроқұрылымнан тұрады. Олардың қатарына индивид, тұлға,іс-әрекет субьектісі, жеке даралық жатқызылған.Адам биологиялық құбылыс ретінде индивид болып табылады. Биологиялық түр болғандықтанәр адамның туа біткен ерекшеліктері бар, мысалы, дене құрылысы тік жүруге мүмкіндік береді, миқұрылымы интеллектің дамуын қамтамасыз етеді, қол құрылысы еңбек құралдарын пайдалануғамүмкіндік береді, осы белгілер адам баласын хайуаннан ажыратады.“Индивид” ұғымы адамды белгілі биологиялық қасиеттерді иеленуші ретінде сипаттайды.Индивид ретінде туылған адам қоғамдық өзара қатынастар мен процестер жүйесіне қосылады,нәтижесінде ерекше әлеуметтік сапа иеленеді, тұлға болып қалыптасады.Бұл оның негізгі сипаты, себебі қоғамдық өмір және қоғамдық қатынастар, ұжымдық еңбекадамының биологиялық дене құрлымын өзгертіп, өзіне бағындырды. Сонымен қатар, адам түрлікәсіби мамандық иегері ретінде іс-әрекет субъектісі болып қалыптасады.Өз кезегінде, осы үш деңгейдің даму ерекшеліктері нақты адамның қайталанбастығын сипттап,оның жеке даралығын анықтайды. Даралық дегеніміз жеке тұлғаның психологиялықерекшеліктерінің қайталанбас қиысуы түрінде байқалатын нақты өзгешілігі деп түсініледі.Темперамент (лат. temperamentum - бөліктердің қажетті арасалмағы) адамның психикалық іс-әрекетінің динамикасын сипаттайтын тұрақы жеке ерекшеліктердің: психикалық процестер мен күйлер ағысы қарқындығының жылдамдығының ырғағының - жиынтығы. Темперамент дегеніміз психикалық процестердің өтуінің динамикалық ерекшеліктерін және адам мінез-құлқын,олардың күшін,жылдамдығын,пайда болуын,тоқталуы мен өзгерісін сипаттайтын қасиеттер жиынтығыжүктеу/скачать 0,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|