Юнеско әлемдік мәдени мұра: субъектілері, критерийлері

ЮНЕСКО әлемдік мәдени мұра: субъектілері, критерийлері

Орындаған: Қабыл Аружан, Талғат Жансая, Орынбасаров Нуркен

Тексерген: Рамазанова Адия

Әлемдік мұра ретінде

ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұрасы (французша Patrimoine Mondial, испанша Patrimonio de la humanidad, неміс Weltkulturerbe) – табиғи немесе техногендік объектілер, олардың ЮНЕСКО-ның пікірі бойынша бірінші кезектегі міндеттері ерекше мәдени, тарихи немесе экологиялық қасиеттерінің арқасында оларды сақтау және танымал ету болып табылады. маңыздылығы.

Критерийлері

Дүниежүзілік мұралар тізімінің негізгі мақсаты - өз түрі бойынша бірегей нысандарды танымал ету және қорғау. Бұл үшін және объективтілікке ұмтылу үшін бағалау критерийлері жасалды. Бастапқыда (1978 жылдан бастап) тек мәдени мұра нысандарының критерийлері болды - бұл тізім алты тармақтан тұрды. Содан кейін әртүрлі континенттер арасындағы тепе-теңдікті қалпына келтіру үшін табиғи нысандар пайда болды және олар үшін төрт элементтің тізімі пайда болды. Ақырында, 2005 жылы осы критерийлердің барлығы біріктірілді және қазір әрбір Дүниежүзілік мұра объектісінің сипаттамасында олардың кем дегенде біреуі бар.

I. Объект адамзаттық данышпанның біртума шығармашылығы болып табылады.

I. Объект адамзаттық данышпанның біртума шығармашылығы болып табылады.

II. Объект адамзат құндылықтарының сол замандағы немесе белгілі бір мәдени кеңістікте, сәулетте немесе технологияда, терең монументтік өнерде, қала жобалары немесе ландшафт үлгілеріндегі өзара зор әсерінің куәгері болып табылады

III. Объект әлі өмір сүретін немесе жойылып кеткен мәдени дәстүр немесе өркениет үшін ерекше маңызға ие.

IV. Объект адамзат тарихының маңызды дәуірінің айрықша құрылымдық, сәулеттік немесе технологиялық ансамблінің немесе ландшафттық үлгісі болып табылады.

V. Объект адамзаттың дәстүрлі құрылысының, жерді немесе теңізді дәстүрлі пайдалану үрдісінің айрықша керемет үлгісі, оның үстіне мәдениеттік үлгі немесе адамзаттың қоршаған ортамен қатынасының үлгісі (әсіресе бұл қоршаған орта кері қайтпайтын процестер себебінен өте әлсіреп тұрса) болып табылады.

VI. Объект тікелей немесе жанама түрде оқиғамен немесе бар дәстүрлермен, идеялармен, сенімдермен, көркем немесе әдеби шығармалар байланысты, әрі айрықша әлемдік маңызға ие. (ЮНЕСКО комитеті ойынша бұл шарттың тағы бір немесе бірнеше шарттармен бірге орындалғаны жөн).

Табиғи критерийлер

VII. Объект табиғи феномен немесе ерекше табиғи әдемілік пен эстетикалық маңызға ие кеңістік болып табылады.

VIII. Объект жер тарихының негізгі кезеңдерінің айрықша үлгісі, сонымен қатар өткен шақтың ескерткіші, болып жатқан жер бедері дамуындағы геологиялық процестердің немесе геоморфтық немесе физиографиялық ерекшеліктердің нышаны болып табылады.

IX. Объект құрлықтық, тұщы су, жағалық және теңіздік экожүйелер мен жануарлар қоғамдастықтары эволюциясы мен дамуындағы болып жатқан экологиялық немесе биологиялық процестердің айрықша үлгісі болып табылады.

X. Объект биологиялық әр-алуандылық, соның ішінде ғылым мен табиғатты қорғау жағынан алғанда әлемдік маңызы зор, жоғалып бара жатқан түрлердің ең маңызды немесе ең негізгі табиғи өмір сүру ортасын қамтиды.