Зерттеу әдістерін салыстыру. Зерттеу әдістерінің көптеген түрі бар. Олар эксперимент,сауалнама,қатыса отырып бақылау,,контент-анализ,бар статистиканы пайдалану. Енді осы зерттеу турлеріне тоқтала кетейік



Дата17.10.2023
өлшемі20,18 Kb.
#117079

Зерттеу әдістерін салыстыру.Зерттеу әдістерінің көптеген түрі бар.Олар эксперимент,сауалнама,қатыса отырып бақылау,,контент-анализ,бар статистиканы пайдалану.Енді осы зерттеу турлеріне тоқтала кетейік.Эксперимент дегеніміз - себеп-салдар теорияларын сынау үшін тәуелсіз айнымалы шаманы зергтеуші басқарып отырып зерттейтін әдіс. Классикалық тәжірибеде зерттеуші эксперименталды топты бақылау тобымен салыстырады. Екі топтың арасындағы жалғыз айырмашылық сол - эксперименталды топ зерттеліп жатқан тәуел- сіз айнымалы шаманың әсеріне үшырайды. Егер топтар басқа жағы- нан бірдей болса, оларды салыстыру арқылы тәуелсіз айнымалының әсерін біле аламыз.
Сауалнама - салыстырмалы түрде көп адамға стандартталған сұрақтарды қоюды көздейтін әдіс.Бақылау тобы - тәуелсіз айнымалы шама қолданылмайтын, экспериментке тартылған топ.Эксперименталды топ - тәуелсіз айнымалы шаманы зерттеу мақсатында экспериментке тартылған топ. Осы топтың нәтижелері бақылау тобымен салыстырылады.Эксперимент артықщылықтары Себеп пен салдарды зерттеу үшін өте ыңғайлы.Ал кемшіліктері Топтың атынан толық өкіл бола алмайтын, шагын гана адамдар тобына, жасанды ортада жүргізіледі. Эксперименттің көбі адами түргыдан дұрыс болмауы мүмкін.Сауалнама артылықтары Өте әмбебап: кез келген сұраққа жауап алуға мүмкіндік береді әрі ауқымды, кездейсок таңдалған топтар арасында жүргізуге болады. Таралу жиілігін, трендтерді және дифференциалдарды тексеру үшін қолайлы.Кемшіліктері Қогамньщ қалауына қарай біржақты болып шығуы мүмкін. Әлеуметтік контекст, процесс немесе мән-магынаға Караганда, жеке адамдарды зерттеуге қолайлы. Қатыса отырып бақылау артықшылықтары Мінез-құлық пен көзқарастарды мэндік түрғыдан зерттейді. Адамдар айтқандарын емес, не істейтінін көрсетеді.Кемшіліктері Үлкен топтың атынан өкілдік ете алмайтын шагыи топтармен шектеледі. Жалгыз зергтеушінің түсіндіруіне негізделеді.Контент-анализ артықшылықтары Арзан. Тарихи зерттеулер үшін пайдалы. Зерттеуші деректерге эсер ете алмайды.Кемшіліктері Жазылған деректерді талдау үшін ғана пайдалы. Зерттеушілердің түсініктемесіне негізделеді, бірақ бірнеше зерттеуші қорытындыларын салыстыра алады.Бар статистиканы пайдалану артықшылықтары Арзан. Тарихи зерттеулер үшін пайдалы. Зерттеуші деректерге эсер етпейді.Кемшіліктері Қолжетімді деректермен гана шектелген; зерттеу сүрақтары бойынша деректер жинау мүмкін емес.Эксперимент кезінде екі топты немесе екі адамды алады. Мысал ретінде оларға дәрі-дәрмек салады.Бір топқа 1 апта салса бір топқа 1-2 рет салып дейінгі және кейінгі нәтижемен салыстырады.Сауалнама болса бір топ адамды жинап,рет-ретімен сұхбат алып,сұрақтар қойылады.Сол арқылы олардың мінез-құлықтарының ұқсастығы немесе деңгейлерін анықтауға болады. Ғалымдардың «зерттеу алаңында» субъектілердің күнделікті өмірі- не қатысып, олардың тұрмыс-тіршілігін бақылауын, өмірі жайлы сұхбаттасу арқылы жүргізетін зерттеуін қатыса отырып бақылау әдісіне жатқызамызБұл әдіс әсіресе өзара әрекетке түсудің заңды- лықтарын ашу және олардың мәнін үйрену үшін пайдалы. Адам- дардан не істейтінін немесе неге сенетінін сұрайтын ғалымдардан айырмашылығы - қатыса отырып бақылаушы ғалымдар адамдар- дың іс жүзінде не істеп жатқанын көруге тырысады. Қатыса отырып бақылау әдісін субъекгивті мәндерді, жеке қарым-қатынастарды және қоғамдық өмірді зерттейтін интеракционистер жиі қолданады.
Қатыса отырып бақылау әдісі - заңсыз есірткі егу сияқты қо- ғамда айыпталатын мінез-қүлықтарды зерделеу үшін жалғыз тиімді әдіс. Қатыса отырып бақылау әдісінде зерттеудің негізгі үш тәсілі - сүхбаттасу, қатысу және байқау қолданылады..

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет