Мемлекеттің антициклдік саясаты

Қазіргі экономикалық дағдарыстың айырылмас бір бөлшегі терінде инфляцияны айтпай кетуге болмайды. Ол экономиканың циклды қозғалысымен әрекеттеседі және циклдың механизімін өзгертеді. Бұл өзгеріс нарықтық сұраныстың дағдарыстық тары­луына деген баға «сезімталдығының» және бұл сезімталдықтың сұраныс өсуіне өзгеруімен сипатталады. Себебі, монополиялық ірі капиталдар, жоғары бағаны сақтай отырып өндірісті қысқарту арқылы халықтың төлемгеқабілетті сұранысының тарылуына бейім­деледі.Мемлекет ірі фирмаларға осы жолмен дағдарысты «басқаруға» мүмкіндік береді. Нәтижесінде заманауи дағдарыста баға қалыптасуының екі қарсы тенденциясы байқалады: жоғарла­тылған, ірі капитал мен мемлекет іскерлігіне байланысты, және төмендетілген, нарықтық сыйымдылықтың циклдық қысқартылуы­мен сипатталады. Осыған байланысты, мемлекеттік саясаттың антициклдық бағыты антиинфляциялық бағытпен ауыстырылды.

І Негізгі түсініктер

1. Экономикалық циклдер

   
   

2. Циклдің фазалары

   
   

3. Циклдің түрлері

   
   

4. Проциклдік

   
   

5. Контрациклдік

   
   

6. Ациклдік

   
   

7. Китчин цикілі

   
   

8. Жигуляр цикілі

   
   

9. Кондратьевтің ұзақ мерзімді толқындары

   
   

10. Дағдарыс

    
    

11. Дағдарыс түрлері

    
    

12. Детерминистикалық және стохастикалық зерттеу әдістері

    
    

13. Іскерлік белсенділік цикілі

    
    

14. Самуэльсон-Хикстің экономикалық цикл моделі

    
    

15. Кемелденбеген ақпарат теориясы

    
    

16. Саяси шоктар бизнес-циклдар үшін импульстің қайнар көзі ретінде

    
    

17. Нақты бизнес-цикл теориясы

    
    

18. Мемлекеттің антициклдік саясаты

    
    

ІІ Келесі пікірлер дұрыс па?

1. Экономикалық цикл — нақты ЖІӨ ұсынған, іскер белсенділіктің жиіліктің тербелу деңгейі болып табылады.

   
   

2. Экономикалық циклдердің үш фазасы бар.

   
   

3. Проциклдік айнымалылар көтерілу фазасында төмендейді және түсу фазасында жоғарылайды.

   
   

4. Шынайы іскерлік теориясы циклдердің қозғалуы жайлы теория.

   
   

5. «Шағын» циклдердің ұзақтылығы 2 - 4 жыл.

   
   

6. Дағдарыс іскерлік белсенділіктің біртіндеп бәсеңдеуінен басталып, өндірістің жылдам құлауымен сипатталады.

   
   

7. Ішінара дағдарыс аралық дағдарыстан экономиканық тек бір ғана саласын қаптитындығымен ерекшеленеді.

   
   

8. Экономикалық циклға әрекет етудің негізгі құралы ретінде, мемлекет ақша-несие және бюджет-салықтық басқыруларды пайдаланады.

   
   

9. Ивестиция – экономикалық цикл шеңберінде жиынтық шығындардың ең тұрақсыз компоненті.

   
   

10. Құлдырау – экономика толық жұмысбастылық кезіндегі ЖҰӨ деңгейімен салыстырғанда ең төмен деңгейіне жақындайтын циклдің бір фазасы.

    
    

11. Егер басқа мемлекеттердің ЖҰӨ өссе, берілген мемлекеттің экспорты артады.

    
    

12. Макроэкономикалық моделдер экономикалық болжауларда пайдаланылмайды.

    
    

13. Тұтынушылық шығындар – жиынтық шығындардың ең тұрақсыз компоненті.

    
    

14. Экономикалық болжамдар әдітті нақты емес және сондықтан аса пайдалы емес.

    
    

15. Егер сату көлемдерінің өсім қарқыны кемісе, жалпы инвестициялар өседі.

    
    

III Тест сұрақтары

1. Экономикадағы циклдік қозғалыстарды келесідей қарастыруға болады:
А) Қоғамның материалдық және қаржылық жоғалтулары;
В) Нарықтық экономиканың қателері;
С) Экономикалық прогресс факторларының бірі;
D) Халықтың нақты табыстарының артуы;
Е) Тұрмыстың ақшалай құнының төмендеуі.
2. «Ұзын толқынды» циклдер келесінің нәтиежсінде пайда болады:
А) Тұғын үй құрылысында сұраныстардың бірегейсіздігі;
В) ғылыми ашулар, өндіріске ұйымдастырудың жаңа әдістерін енгізу;
С) Айнымалы капиталдың қайта жандануының біркеліксіздігі;
D) Негізгі капиталдың қайта жандануының біркеліксіздігі;
Е) Тұрмыстың ақшалай құнының төмендеуі.

3. қоғамдық өндірістің пропорциялары қалпына келетін экономикалық циклдің фазалары аталады:

А) Жандану;
В) Өсу;
С) Депрессия;
D) Дағдарыс;
Е) Құлдырау.

4. Циклдік дамудың материалдық негізі келесі специфика болып табылады:

А) Негізгі капиталдың, инвестициялық процестің қозғалуы;
В) айнымалы капиталдың жаңаруы;
С) бағалы қағаздар нарығының қызмет етуі;
D) «В» пунктінен басқа бәрі дұрыс;
Е) Ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі.

5. Төмен іскерлік белсенділік пен инфляция мен жұмыссыздықтың жоғары деңгейімен үйлескен кездегі экономиканың жағдайы:

А) стагнация;
В) рецессия;
С) стагфляция;
D) депрессия;
Е) Ацикл.

6. Замани экономикалық дағдарысқа келесілер тән:

А) экономикалық құлдырау фазаларының ұзаруы;
В) өндіріс көлемдері ауытқуының амплетудаларының азаюы;
С) өндірістің көтерілу фазасының қысқару;
D) өндіріс көлемдері ауытқуының амплетудаларының ұлғаюы;
Е) Ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі.

7. Келесі көрсеткіштердің қайсысының сандық мәні көтерілу фазасы болмағанға дейін кемімей, құлдырау фазасы болмағанға дейін артпайды:

А) ұзақ мерзімді пайдалануға арналған зарттарды алу үшін жаңа тапсырыстардың көлемі;
В) Бөлшек сауда көлемі;
С) Бағалы қағаздар бағамы;
D) Жұмыс аптасының орташа ұзақтығы;
Е) Барлық жауаптар дұрыс.

8. Келесі көрсеткіштердің қайсысының сандық мәні көтерілу фазасы басталғаннан дейін кеміп, құлдырау фазасы басталғаннан кейін артады:

А) Өңдеуші өнеркәсіпте тауарлық қорлар көлемі;
В) ЖҰӨ көлемі;
С) Бағалы қағаздар бағамы;
D) Жұмыс аптасының орташа ұзақтығы;
Е) Өнеркәсіптік өндірістің көлемі.

9. Рецессия кезеңінде ең көп кемиді:

А) дәрі-дәрмекке деген тұтынушылардың шығындары ;
В) Еңбекақы деңгейі;
С) Кәсіпкерлік табыстың мөлшері;
D) Тауарлар мен қызметтердің мемлекеттік сатып алулары;
Е) Барлық жауаптар дұрыс емес.

10. Құлдырау аяқталғаннан кейін 1-2 жылдың ішінде келесілер байқалады:

А) Жұмысбастылық деңгейінің кемуі;
В) Ұзақ мерзімді пайдалануға арналған зарттарды алуға арналған тұтынушылық шығындардың кемуі;
С) Тұрақтылық немесе табыс көлемінің кемуі;
Е) Барлық жауаптар дұрыс емес.

жүктеу/скачать 0,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: