ЖҮЙЕЛЕУ – ретімен тұтастықты
құрайтын элементтердің жиынтығы,
ойлау операцияларының бірі. Ж-дің
белгілері: екеуден шексіздікке дейін-
гі құрылымы; элементтердің қатына-
сы; жүйелілікті түзуші факторлар-
дың тұтастық байланысы. Психоло-
гиялық жүйенің компоненттері мақ-
саттар, үрдістер, жағдаяттардан тұра-
ды. Ж. – жалпылау арқылы шындық-
тағы заттар мен құбылыстарды бел-
гілі бір принципке орналастырудан
тұратын ойлау операциясы. Ж-дің
жоғары түрі топтастыру (классифи-
кациялау). Жүйелі талдау – құбы-
лыстар мен объектілерді, әр түрлі
құрылымдарды бөліп көрсету арқы-
лы, оның тұтастығын көрсету тәсі-
лін іздестіру.
ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІ – организмнің
сыртқы ортамен байланысын жүзеге
асырып отырады, айналадан келетін
тітіркендіргіштерге жауап қайыра-
ды. Бұлармен қатар жүйке жүйесі
түрлі дене мүшелерінің, ұлпалардың,
клеткалардың қызметін, зат алмасу
мен қан айналысын басқарып, сырт-
қы ортаның үнемі өзгеріп отыратын
жағдайларына оларды бейімдеп,
үйлестіріп отырады. Жүйке жүйесі
нейрон деп аталатын жеке клеткалар-
дан құралған. Бұл нейрондардың
әрқайсысының екі түрлі тармағы бо-
лады. Олардың бірі – ұзын тармақты
нейрит (немесе аксон), ал екіншісі –
көптеген қысқа тармақты дендрит деп
аталынады. Нейрондардың тарамдала
келіп, өзара түйінделіп бітетін жерін
жүйке орталықтары дейді. Бұлар
орталық перифериялық (шеткі) және
вегетативтік (ішкі) жүйке жүйелерінің
өнебойына орналасқан. Орталық
Достарыңызбен бөлісу: |