ЛУРИЯ  АЛЕКСАНДР  РОМАНО-

психол.  ғ.д.,  КСРО  Педагогикалық 

академияның толық мүшесі, әлемдік 

нейропсихологияның  негізін  салу- 

шылардың  бірі.  Л.С.Выготскийдің 

аса көрнекті серігі. Өткен ғасырдың 

30-шы жылдары тарихи-мәдени тео- 

рияның  қоғам  тыныс-тіршілігінен 

қалайша көрініс беретінін байқау үшін 

ғылыми экспедицияны басқарып Өз- 

бекстан мен Қырғызстан дихандары 

арасына  барып,  зерттеу  жүргізген. 

Мұның  нәтижелері  «Таным  процес- 

терінің  тарихи  дамуы  туралы»  (М, 

1974) атты жеке кітап болып жарық 

көрді.  Оның  Ұлы  Отан  соғысы  ке- 

зінде  басталған  зерттеулері  жоғары 

психикалық  функциялардың  ми  ал- 

қаптарындағы локализациясы (орна- 

ласуы), мидың зақымдануын қалпы- 

на келтіру мәселелерімен ойдағыдай 

ұштасты, нейро-психологиялық кон- 

цепцияны  жасауға  алып  келді.  Ол 

әлемдік психология ғылымында ней- 

ро-психологиялық диагностикасы мен 

әдістемесін,  дефектологиялық  пси- 

хологияның  іргетасын  қалады.  Өмі- 

рінің  соңғы  жылдарында  еске  тұ- 

тудың  нейропсихологиясы  мен  ней- 

ролингвистиканың мәселелерін зерт- 

теумен  шұғылданды.  Оның  көп- 

теген шәкірттері (Хомская, Цветкова 

т.б.) нейропсихология мен нейрофи- 

зиологиядағы  әлемге  әйгілі  Лурия 

мектебін дамытып келеді. Оның ең- 

бектері көптеген шетел тілдеріне ау- 

дарылған. Негізгі еңбектері: «Речь и 

интеллект в развитии ребенка» (1927), 

«Травматическая афазия» (1945), «Вос- 

становление  функции  мозга  после 

военной  травмы»  (М,  1948),  «Выс- 

шее  корковые  функции  человека» 

(МС,  1962),  «Мозг  человека  и  пси- 

хические процессы» (М, 1963), «Ос- 

новы нейропсихологии» (М, 1973) и др.