Н Е О Б И Х Е В И О Р И з М   –

ғасырдың  30-жылдарында  американ 

психологиясында пайда болған бағыт. 

Бихевиоризм психологиясының пәні 

ағзаның  сыртқы  орта  стимулдарына 

объективті түрде бақыланатын реак- 

циялары болып табылады дейтін бас- 

ты  алғышартын  ұстанған  необихе- 

виоризм оны стимулдардың әсерімен 

жауап, бұлшық ет қозғалыстары ара- 

сындағы  аралық  буын  қызметін  ат- 

қаратын факторлар ретіндегі «аралық 

айнымалылар»  туралы  ұғыммен  то- 

лықтырды.  Необихевиоризм  мінез-

құлықтың тұтастығы мен мақсатқа үй- 

лесімдігін, оның қоршаған әлем тура-

лы  ақпаратпен  реттелетіндігін және 

ағзаның  қажетсінулеріне  тәуелдігін 

түсіндіре алмаған «классикалық» би- 

хевиоризмнің дағдарысын көрсетті.

дық  институттар  құрылымындағы 

оның орны мен рөлін зерттеуде пси- 

хоаналитикалық  қағидаларға  негіз- 

делген философиялық бағыт. Н. өзі- 

нің тұйықталушылығы мен келешек- 

сіздігі  байқалған  фрейдизмнің  кей- 

бір  жағдайларын  қайта  қарау  нәти- 

жесінде  30  жылдары  пайда  болды. 

Неофрейдистер (К.Хорни, Г.Салливэн, 

Фромм)  классикалық  психикалық 

талдаудың қақтығыс ситуацияларын 

тудыратын, санадан тыс болатын ме-

ханизмдер мен психика құрылымын 

ұғындырудың, жүйке ауруының жы-

ныс қозушылықтан пайда болуы жә- 

не  өлім  инстинкті  туралы  болжам- 

дардың бірқатар тұжырымдары мен 

қорытындыларын  сынға  алды.  Де-

генмен, әрбір жанға о баста тән адам 

қызметінің  иррационалдық  себебі 

мен қоса психикалық талдаудың ма- 

ңызды  схемалары  және  қоғамдық 

құрылымды  зерттеудің  психоанали- 

тикалық әдісі өзінің маңыздылығын 

Н.-  де  сақтай  алады.  Жеке  адамның 

ішкі  тіл  қақтығыстарының  туында- 

уына елеулі  түрде  әсер  ететін  әлеу-