Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

402

ғалардың  әртүрлі  бейнесін  талдай- 

ды, салыстырады, жинақтауға ұмты- 

лады. Көрнекілік – бейнелік ойлау не- 

гізінен  қабылдау  мен  елестетулерге 

негізделуі қажет. Бұл ойлаудың түрі 

негізінен  өнер  адамдарына,  шығар- 

машылықпен жұмыс істейтін маман- 

дықтың өкілдеріне тән. Атап айтқан- 

да, жазушыларда, суретшілерде, саз-

герлерде, актерлерде көрнекілік-бей-

нелік ес басымырақ келеді.

Мұғалімдер оқыту үрдісінде шәкірт- 

тердің  көрнекілік-бейнелік  есін  да- 

мытуға  ерекше  мән  береді,  сабақта 

көрнекілікті  жиі  қолдана  отырып, 

балалардың  қызығуын,  таным  ерек-

шеліктерін дамытуға, ой-өрісін, бел-

сенділігін  арттыруға,  шәкірттердің 

оқу  материалын  терең  меңгеруіне 

көмектеседі.

Дерексіз ойлау жалпы және дерексіз 

ұғымдарда  негізделеді.  Бұл  ойлау 

екінші сигнал системасының қызме- 

тімен байланысты. Алгебрадан есеп-

терді шешуде біздің ойларымыз бен 

пайымдауымыз дерексіз ойлауға мы-

сал  бола  алады.  Дерексіз  ойлаудың 

нақтылы  ойлаудан  жан-жақтылығы- 

мен ерекшеленіп қоймайды, сонымен 

қатар шындықты терең пайымдау ар- 

қылы іскс асады. Бір ғана пікірде біз 

барлық заттар мен құбылыстарға қа- 

тысты байланыстар және заңдар ту- 

ралы ойлауымыз мүмкін. Кейбір де- 

рексіз пікірлерде қабылдаулар, елес- 

тетулер  арқылы  болмайтын  заңды- 

лықтарды қамти аламыз. Дерексіз та- 

биғат  туралы,  заң  туралы,  сан  және 

сапа туралы ойлай аламыз.

ОҚУ  ІС-ӘРЕКЕТІ  –  оқу  міндетте- 

рінің  орындалуы  төмендегі  О.і.-ә. 

арқылы  жүзеге  асырылады:  1)  оқу 

міндетін  қабылдау  немесе  өзінше 

қою;  2)  оқылатын  затқа  қатысты 

кейбір  ортақ  мәселелерді  айқындау 

мақсатында оқу міндеттерінің шарт-

тарын сәйкестендіру; 3) белгіленген 

қатынастардың  заттық,  сызба  не 

өзге белгілер түріндегі үлгісін құру; 

4)  оның  қасиеттерін  «таза»  түрде 

көрсетуге арналған үлгі құру; 5) жал- 

пы амалмен орындауға болатын же- 

ке тапсырмалар жүйесін құру; 6) ал- 

дыңғы әрекеттердің орындалуын ба- 

қылау;  7)  оқу  міндетін  орындаудың 

нәтижесі  ретінде  жалпы  амалдарды 

меңгеруін бақылау. О.і.-ә. оқушының 

қабілеттерін,  білімдерін,  икемдікте- 

рін  және  дағдыларын  дамытуға  ба- 

ғытталған өзінің жекелік әрекеттері. 

О.і.-ә.-  адамның  жаңа  білімдерді, 

икемділіктерді  және  дағдыларды 

немесе  ескілерді  өзгертіп  игеретін 

үрдіс. О.і.-ә. жоспары – оқытылатын 

пәннің  тізімдерімен,  олардың  оқу 

жылына  әр  пәнді  оқытуға  сағаттың 

бөлінуін, мектеп оқушыларының ап- 

та бойына меңгеретін пәндер жоспа- 

рын қарастыратын нормативті құжат. 

О.і.-ә ұйымдастыру түрі – оқытудың 

әдіс-тәсілдерін  тиімді  қолдануды 

жүзеге асыру үшін оқушыларды топ-

тастыру.  Жекелік,  тұтастық,  топтық 

және  ұжымдық  болып  бөлінеді.  Бұ- 

лардың бәрі өзара байланысты.

ОҚШАУЛАУ (франц. іsоlаtіоп – бөлі- 

ну, жекелену). Бұл мәнде бірнеше ар- 

найы салаларда қолданылады; 1) ге- 

нетикада  –  көбейген  популяцияның 

түрдің  басқа  мүшелерінен  бөлінуі. 

Мұндай  бөліну  күрделі  әлеуметтік-

мәдени  факторларға  байланысты 

туындауы  мүмкін.  Мұндай  топ  кө- 

беюші изолят деп аталады; 2) психо-

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: