1 -дәріс кіріспе: курстың мақсаты мен міндеттері, топырақтану ғылымының ҚЫСҚаша даму тарихы
жүктеу/скачать 0,89 Mb.
|
| Топырақтың су режимінің реттелуі. Су режимінің жақсаруы үшін және ылғал қорын көбейту үшін, егіншілікпен айналысатын аудандарда кешенді агротехникалқұ шаралар жүргізіледі: терең жырту, топырақ қопсыту және топырақ кабыршақтарын жою, беткейлерді контурлы жырту, қорғаныштық орман жолақтарын құру, қар тоқтату, қар epyiн реттеу, epiгeн қар суын тоқтату, топырақтың берік структурасын қалыптастыру, органикалық тыңайтқыштар енгізу т. б. Солтүстік облыстар мен аудандарда ылғалдылығы жогары топырақтарды құрғатады, ал оңтүстіктегі қуаңшылық аудандарында керісінше, су қорларын тиімді пайдалана отырып жасанды суару жұмыстары жүргізіледі.
Топырақтың ауасы, ауа қасиеттері, ауаның мөлшері. Топырақтың аэрациясы. Топырақ ауасы, немесе газдық фазасы, топырақтың маңызды құрам бөлігі, топырақтың қатты, сұйық және тірі фазаларымен тығыз байланыста болатын. Топырақ ауасы – судан бос топырақтың саңылауларын толтыратын газдар мен ұшпа органикалық қосылыстардың қоспасы. Топырақтың газдық фазасының негізгі көздері – атмосфералық ауа және топырақтың өзінде түзілетін газдар. Атмосфералық ауадан өсімдіктердің тамырларына, аэробты микроағзаларға, топырақ фаунасына қажетті оттек келеді, тыңыс алу процесснде оттек тұтынып, көмір қышқыл газы бөлінеді. Топырақта топырақ ауасы 3 күйде болады: Бос топырақ ауасы - топырақтың капиллярлы емес және капиллярлы саңылауларында орналасады, қозғалмалы, топырақта бос қозғалады және атмосфералық ауамен алмасады. Топырақ аэрациясының ең көп мөлшерін судан бос болатын капиллярсыз саңылаулардағы ауа алады. Ерітілген топырақ ауасы - топырақ суында ерітілген газдар. Топырақ ауасында газдардың еруі олардың концентрациясының бос топырақ ауасында жоғарлауымен көбееді. Суда жақсы еритіндер: аммиак, күкіртті сутек, көмір қышқыл газы. Оттек салыстырмалы әлсіз ериді. Адсорбцияланған топырақ ауасы - топырақ қатты фазасы бетімен сорбцияланған газдар. Газдардың адсорбциясы ауыр механикалық құрамы бар, органикалық затпен бай, құрғақ топырақтарда күштірек көрсетіледі. Себебі, топырақтың қатты бөлшектері су буларын, газдармен салыстырғанда, қарқынды сіңіреді. жүктеу/скачать 0,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|