СЕМАНТИКАСЫНДАҒЫ ҰЛТТЫҚ ДҮНИЕТАНЫМ КӨРІНІСІ А.З. Мұхамбетова Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің магистранты
Этностың дүниетанымын, өмірінің көрінісін айшықтауда фразеологизмдердің орны
айрықша. Фразеологизмдер – бүкіл этностың рухани мәдениетінен дерек беретін тілдік құрал.
Этнос әлемінің тілдік бейнесі оның бүкіл бояуы фразеологизмдерінің семантикасында, оның
астарында, сөздің құбылып қиюласуында деуге болады. Фразеологизмдердің жасалуы – ұзақ
уақыт, дәуірдің жемісі, фразеологизмдер құрамындағы сөздердің бастапқы мағыналарының
көмескіленуінен, тіпті, жоғалуынан, біртұтас мағынаның оларды құрастырушы сыңарлардың
лексикалық мағынасынан алыстауынан сезілетіні белгілі
Мақалада халық тілінің ерекше байлығы тұрақты тіркестері қабатындағы жан-жануар
компонентті фразеологизмдер семантикасы жайында сөз болады.
Тірек сөздер: фразема, лексика, этномәдени бірлік, жан-жануар әлемі, этнос, этносемантика,
лингвомәдениеттану, этнолингвистикалық арна, рухани мәдениет.
Фразеологизмы играют исключительную роль в раскрытии мировозрения, образа жизни
этноса. Фразеологизмы – языковой инструмент, показывающий всю сущность духовной
культуры этноса. Вся красота языкового образа мира этноса кроется в семантике фразеологизмов,
можно сказать в их переносном значении. Потеря первоначальных смыслов слов и лексического
значения составляющих компонентов показывает, что создание фразеологизмов – это длительный
период, плод эпохи.
В данной статье речь будет идти об устойчивых словосочетаниях семантики фразеологизмов
животного компонента, являющиеся одним из достоинств народного языка.
Ключевые слова: фразема, лексика, этнокультурная единица, мир животных, этнос,
этносемантика, лингвокультура, лингвокультуроведческий канал, духовная культура.
Idiom play a crucial role in solving world view, way of life of the ethnic group. Idiom – language
tool, showing the essence of the spiritual culture of the ethnic group. All the beauty of the language of
the image ethnic group of the world lies in the semantics of phraseological units, it can be said in their
figurative sense. The loss of the original meaning of words and lexical meaning of the components
shows that the creation of phraseology – is a long period, the fruit of the era.
In this article we will go about the semantics of set phrases phraseologisms animal components,
which are one of the strengths of the national language.
Keywords: frazema, vocabulary, ethnocultural unit, the world of animals, ethnicity, ethnosemantics,
lingvoculture, lingvocultural studies channel, spiritual culture.
Фразеологизмдер – тілдің мазмұндық жағы-
нан көпғасырлық дамуының нәтижесі. Олар
бізді қоршаған шындық туралы анағұрлым
күрделі ұғымдар мен түсініктерді қысқа
әрі ықшамды, бейнелі және эмоционалды
түрде беруге өте қабілетті. Алайда әр нақты
жағдайдағы фразеологизмдердің мұндай
жал пы сипаттамасы бейнелі аялық негізіне
қарай өзара жіктеледі. Мал шаруашылығына
қатысты фразеологизмдер туралы сөз болғанда,
жануарлар әлемі жөніндегі түсініктерді адам-
зат қоғамына ауыстырудың өзіндік тәсілі
алдыңғы қатарға шығады. Фразеологизмдердің
көпшілігі адамға сәйкес ерекшеліктері бар