1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі



Pdf көрінісі
бет112/260
Дата14.09.2023
өлшемі6,3 Mb.
#107714
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   260
ДУЛАТОВ

Міржақып
 
Дулатұлы
(1885–1935) — қазақтың 
аса көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері, ақын, жазушы, 
жалынды көсемсөз шебері, тарихшы-ғалым, философ. Оның 
«
Оян, Қазақ!»
жинағы философиялық ойлаудың сол кездегі 
айтулы үлгісі еді.Ал философиялық эсселері негізінен тарих 
философиясына, әлеуметтік ойларға, тіл мен әдебиет 
мәселелеріне арналды. Ол өзінің ойын обьективті шындыққа 
қол жеткізуге болады деп түйіндейді. Табиғат пен өмірдің 
мағынасын сөз арқылы немесе графикалық тәсілдердің көмегімен жүйелі 
түрде айқындауға болады. Бұл идея танымның эмпирикалық және теориялық 
деңгейлерінің өзара қатынасын айқындап, 
қазақ философиясы
нда тың 
жолды көрсетіп берді.


281 
ДУН ЧЖУНШУ 
(б.д.д.190ж. немесе 179ж. – б.д.д.120 немесе 
104ж.) — философ, мемлекет қызметкері, 
конфуцийшілікке 
мемлекеттік идеология сипатын берген
. Оның идеялық 
мұрасы 82 - философиялық және әлеуметтік-саяси эсселер, 
оларды құрастырушылар «Чунь цю фань лу» (Көктемдер мен 
күздердің мол шықтары) деп атаған. Конфуцийшілдіктің 
шекарасында жоғары дәрежедегі натурфилософия жасады, 
онда 
даосизм мен иньян цзя идеялары
н қолданды. Ол 
әлемде барлығы «алғашқыбастаудан» (алғашқы себеп – юань, ұлы шектік – 
тай цзы) тәрізді пайда болады, ол «пневмадан» (ци) пайда болады және даоға 
бағынады. Даоның әрекеті қарама-қарсы күштер инь мен янның кезектесіп 
ауысуымен және «бір-бірін тудырып отыратын» «бес элементтің» (у син) 
айналымы арқылы іске асады деп санады.
ДЬЮИ
,
 
Джон Дьюи
(1859–1952) — американдық философ 
әрі педагог, прагматизм философиялық бағытының өкілі. 
Философия, социология, педагогика және т.б. да 30-кітап және 
900-тарта ғылыми мақалалардың авторы. Прагматизмдегі 
өзінің жорамалын инструментализм деп атады. Д.Дьюи 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   260




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет