1. Тұтқырлық. Стокс өрнегі. Пуазейл өрнегі
Тұтқырлық
Барлық нақты сұйықтардың бір қабаты екінші қабатымен салыстырғанда орын ауыстырса, онда үйкеліс күші пайда болады. Осы үйкеліс күшін тұтқырлық деп атайды.
Стокс тұжырымдаған заң бойынша кедергі күші жылдамдыққа, тұтқырлық коэффициентіне және дененің сызықтық өлшемдеріне тура пропорционал болады. Сонда кедергі күші:
Пуазейль заңы.
Бұл әдіс жұқа капиллярдағы сұйықтың ламинар ағысына негізделген, мұндағы тұтқырлық:
интегралдап,
осыдан,
2. Жарық дисперсия. Бугер-Ламберт заңы. Бугер-Бер заңы
Жарық дисперсиясы. Заттың жарық сындыру көрсеткішінің жарық толқыны ұзындығына λ тәуелділігі жарық дисперсиясы деп аталады, яғни n= φ(λ). Мұндағы заттың сыну көрсеткіші, ал λ жарықтың толқын ұзындығы.
Дисперсия тек қана монохроматты емес жарықта байқалады. Жарық мөлдір призмадан өткенде жеті түрлі түске жіктеледі
Біртекті ортаға сәулелерін параллель түсіріп тұрған монохромат жарықтың жұтылуын П. Бугер мен И. Ламберт анықтап берді. Өте кішкене бірдей қалыңдықтағы – х болса, онда:
бұл Бугер-Ламберт заңы деп аталады, мұндағы — жұтылу коэффициенті, ол заттың табиғаты мен толқын ұзындығына байланысты, – қалыңдығы, I0 – жарықтың денеге түскен кездегі интенсивтігі, – жарықтың денеден шыққаннан кейінгі интенсивтігі.
Егер жарық сәулесі коцентрациясы С болатын сұйық ертінділерден өтсе, онда:
бұл Бугер-Бер заңы деп аталады, мұндағы – сұйық ертіндісінің концентрациясы.
Достарыңызбен бөлісу: |
