1-денгей 11.Іс-әрекетін зерттеудегі жоспарын әзірлеу
Зерттеу ұғымына түсінік беріңіз
жүктеу/скачать 37,72 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 30.Білім беру зерттеулері неге бағытталған
| 29.Зерттеу ұғымына түсінік беріңіз.
Зерттеу: *кең мағынада – фактілерді анықтау мақсатында жаңа білімді іздеу немесе жүйелі тергеу; *тар мағынада зерттеу дегеніміз бір нәрсені зерттеу процесі; * осындай іс-әрекеттің (зерттеу) нәтижесі, ғылыми жұмыс, зерттелетін объектіні немесе бір нәрсені сипаттайтын құжат. Ғылыми әдісті қолдануға негізделген ғылыми зерттеулер қоршаған дүниенің табиғаты мен қасиеттерін түсіндіру үшін ғылыми ақпараттар мен теорияларды береді. Мұндай зерттеулердің практикалық қолданылуы мүмкін. Ғылыми зерттеулерді мемлекет, коммерциялық емес ұйымдар, коммерциялық компаниялар және жеке тұлғалар қаржыландыруы мүмкін. Ғылыми зерттеулерді академиялық және қолданбалы сипатына қарай жіктеуге болады. Қолданбалы зерттеулердің негізгі мақсаты (іргелі зерттеулерге қарағанда) адам білімінің әртүрлі салаларында адам білімін жетілдіру әдістері мен жүйелерін ашу, түсіндіру және әзірлеу.Сенімділік критерийлері бойынша зерттеу процедурасы мен барысы мен нәтиже деректерін талдау болып табылады. тексерілген гипотезаны растау немесе жоққа шығару деп аталады. Ғылыми әдіс эксперименттік зерттеулерді (жоспарланған эксперимент немесе тізбекті, тәжірибелер тобын) тәжірибемен (нақты түрде) расталмаған теориялық пайымдаулардан жоғары қояды. Кейбір мәлімдемелер мен тарихи ақпарат тәжірибе арқылы тексерілмейді және мифтер (тарихтағы) немесе мифологемалар (эмпирикалық түрде тексерілмейтін гипотезалар) ретінде жіктеледі. Ғылыми зерттеулер (процестер мен құбылыстардың табиғи барысын бақылау, тәжірибелік, тәжірибелік тексеру) гипотезаны растауға және эмпирикалық жолмен алынған білімдер негізінде осы бағыттағы теорияны және табиғат құбылыстарының нақты механизмдерін қалыптастыруға негіз береді. Зерттеу табиғатты тәжірибе арқылы ғылыми танудың жолын құрайды және ғылыми әдіснаманың негізін құрайды. 30.Білім беру зерттеулері неге бағытталған? Білім беру зерттеулерінің философиялық негіздері мен білім беру зерттеуі парадигмаларының арасындағы байланыс қарастырылады. Нақтырақ, білім беру зерттеуінің басты ұғымдары, философиялық қырлары (парадигма, онтология, эпистемология) және білім беру зерттеуінің бес негізгі парадигмалық тәсілі ұсынылады. Қорытындыда білім беру зерттеуінің негізгі әдіс-тәсілдері мен құрамдас бөліктері сипатталады. Білім беру зерттеуінің әдіснамасы саласындағы белгілі ғалымдардың (Robson, 2011; Cohen et al., 2018; Creswell & Creswell, 2018) жұмыстарын негізге ала отырып, біз «әдіснама», «зерттеу әдісі», «зерттеу тәсілі» және «зерттеу дизайны» секілді негізгі терминдерді қолданамыз. Әдіснама деп оның жүргізілу жолын айқындайтын жалпы зерттеу стратегиясын танимыз (Howell, 2013). Әдіснама деректерді алуда қандай зерттеу әдістерінің таңдалып алынатындығына ықпал етуі қажет. «Әдіс» термині арқылы «түйін жасап, интерпретациялауға және болжам жасауға негіз ретінде пайдаланылатын мәліметтерді жинау үшін білім беру зерттеулерінде қолданылатын тәсілдеме қатарын» түсінеміз (Cohen et al., 2007, 47-б.). «Зерттеу тәсілін» біз зерттеушінің өз көзқарасы негізінде зерттеу барысын айқындайтын, мәліметтерді жинап, талдаудың нақты әдістерін қолданатын кешенді үдеріс ретінде қарастырамыз. Зерттеу тәсілі зерттеу теориясы мен тәжірибесін біріктіреді. Кресуэлл және Кресуэлл атап өткендей, «зерттеу тәсілдері – жалпы болжамнан деректерді жинау, талдау және оларды интерпретациялаудың толыққанды әдістеріне дейінгі қадамдарды қамтитын зерттеу жоспарлары мен үдерістері» (Creswell & Creswell, 2020, 22-б.). Мысалы, егер автор сандық әдістерге негізделген зерттеу тәсілін қолданатынын растаса, онда бұл зерттеуде сандық зерттеулерге байланысты деректерді жинау мен талдаудың белгілі бір әдістері пайдаланылатынын білдіреді: статистикалық талдау, сауалнамалар, Білім алушылардың жетістіктерін бағалаудың халықаралық бағдарламасы (PISA) секілді білім беру жетістіктерін халықаралық бағалау жүйелерінің үлкен деректерін талдау. Егер зерттеуде сандық та, сапалық та әдістер қолданылса, онда сандық және сапалық мәліметтерді жинау бір уақытта немесе ретімен жүргізіледі. «Зерттеу дизайны» термині «философияның, зерттеу стратегияла- 12 Білім беру зерттеулеріне кіріспе: теория, әдістер және тәжірибелер рының және нақты әдістердің өзара байланысын қамтитын» зерттеу жүргізу жоспарын білдіреді (Creswell, 2009, 5-б.). Зерттеу дизайны, әдетте, зерттеудің белгілі бір парадигмасын таңдау арқылы анықталады. жүктеу/скачать 37,72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|