5. Стокс формуласы - сұйықтардағы бөлшектердің түсі жылдамдығын анықтайтын формуласы.
v – түсу жылдамдығы; g – еркін түсу үдеуі; r.- бөлшек радиусы; p’ – бөлшек тығыздығы; p –сұйық тығыздығы; m –сұйықтың тұтқырлық коэф. К – коэф-ті бөлшек формасына тәуелді және шарлар ушін жуықтап 0,222-ге тең, ал дискілер үшін 0,143.
6. Пуазейль заңы бойынша сұйық стационар аққанда құбырдан ағып өтетін сұйық көлемі оның тұтқырлығы неғұрлым аз, радиусы көп болса, соғұрлым көп болады және қысым градиентіне пропорционал. Газдардың ағысын сұйықтың ағысы деп қарастыруға болады, бірақ газдардың тұтқырлық коэффициенті едәуір аз және олардың сығылғыштығы есепке алынуға тиіс. Температура жоғарылағанда, сұйықтардағыдай газдардың тұтқырлығы кемімейді, керісінше аздап артады. Мысалы, су буы үшін температура 00 С-тан 1500 С-қа көтерілгенде тұтқырлық коэффициенті 86*10-6 пуаздан 89*10-6 пуазға дейін кемиді. Тұтқырлықтың СИ системасындағы өлшем бірлігі1 Па*с, СГС системасындағы тұтқырлық өлшем бірлігі пуаз деп аталады:
1пуаз = 1 дин*с/см2 =0,1 Н*с/м2 = 0,1 Па*с.
СӨЖ арналған бақылау тапсырмалары:
1. Стокс өрнегі.
2. Пуазейл өрнегі.
7-дәріс. Толқындар (1)
Дәріс жоспары:
1. Гармониялық тербелістердің жалпы сипаттамалары.
2. Серіппедегі жүктің тербелісі, математикалық және физикалық маятниктер.
3. Тербелістерді қосу. Векторлық диаграмма.
4. Еркін өшетін тербелістер.
5. Өшу коэффициенті. Өшудің логарифмдік декременті.
6. Синусоидалық күштің әсерінен болатын еріксіз тербелістер.
7. Еріксіз тербелістің амплитудасы мен фазасы
Егер sin немесе cos заңы бойынша болатын тербелісті гармониялықө тербелістер деп атайды.
.
Тербелістердің негізгі сипаттамалары:
Амплитуда – физикалық шамалардың орташа тепе-теңдік мәнінен максимал ауытқуының модулі.
Жиілік – бірлік уақыт ішіндегі толық тербелістер саны.
Циклдік жиілік – .
Период – толық бір тербелістің уақыты,яғни тербелістердің қайталануының минимал уақыт аралығы
.
Сеіппелі маятник – абсольттік серіппеге ілінген массасы жүк,серпімділік күші әсерінен гармоникалықтербеліс жасайды
, немесе
Серіпелі маятник үшін циклдік жиілік , тербеліс периоды
.
Тербелмелі жүйедегі жылдамдықпен үдеу:
, .
, .
Математикалық маятниктың периоды
СӨЖ-ға арналған бақылау тапсырмалары
1.Резонанс.
2.Толқындық қозғалыстың негізгі сипаттамалары.
3.Толқын теңдеуі.
4. Қума және тұрғын толқындар.
5. Фазалық жылдамдық.
6. Дыбыс.
Достарыңызбен бөлісу: |
