1. Әкімшілік процесс ұғымы және құрылымы
§2. Лицензиялық өндірісінің субъектілері
жүктеу/скачать 252,21 Kb.
|
дәріс1
| §2. Лицензиялық өндірісінің субъектілері
Лицензиялық өндірістің ерекшелігі лицензиялық өндіріске қатысуға құқылы субъектілердің және осы өндірісті жүргізуге уәкілетті билік субъектілерінің көптігі болып табылады. Бұл жағдай Лицензиялау туралы заңда нақты тұжырымдалған, ол "қызметтің жекелеген түрлерін лицензиялауды жүзеге асыруға байланысты атқарушы билік органдары, ҚР субъектілерінің атқарушы билік органдары, заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер арасында туындайтын қатынастарды реттейді". Бұл ретте лицензиялық құқықтық қатынастардың міндетті субъектісі заңға сәйкес қызметтің нақты түрін лицензиялау жөніндегі функциялар жүктелген билік органы болып табылады. Қызметтің жекелеген түрлерін лицензиялауды ұйымдастыруда басты рөл ҚР Үкіметіне тиесілі. заңнамаға сәйкес ҚР Үкіметінің лицензиялау саласындағы өкілеттіктеріне мыналар жатады: 1. қызметтің нақты түрлерін лицензиялауды жүзеге асыратын атқарушы билік органдарын айқындау; 2. қызметтің нақты түрлерін лицензиялау туралы Ережелерді бекіту және лицензиялау мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілер қабылдау; 3. жалпы пайдаланымдағы ақпараттық-телекоммуникациялық желілерді, оның ішінде мемлекеттік және муниципалдық қызметтердің бірыңғай порталын пайдалана отырып, электрондық қолтаңбамен қол қойылған электрондық құжаттар нысанында лицензиялау мәселелері жөніндегі құжаттарды ұсыну тәртібін бекіту; 4. лицензияның үлгілік нысанын бекіту; 5. лицензиялау тиімділігі мониторингінің көрсеткіштерін, осындай мониторинг жүргізу тәртібін, Лицензиялау туралы жыл сайынғы баяндамаларды дайындау және ұсыну тәртібін бекіту. Атқарушы билік органдарында басқарылатын объектілердің сипатына, олардың ведомстволық жүйелерінің құрылу ерекшеліктеріне, нормативтік актілердің нұсқауларына және басқа да факторларға байланысты жекелеген қызмет түрлерімен айналысуға лицензия берумен байланысты істерді шешу жөніндегі өкілеттіктер әр түрлі бөлінеді. Лицензия алуға мүдделі заңды тұлға не белгіленген тәртіппен тіркелген дара кәсіпкер лицензиялық өндірістің екінші тарапы (бағынышты емес субъектісі) болып табылады. Жалпы ереже бойынша қызметтің нақты түрін Лицензиялау туралы тиісті нормативтік құқықтық актінің талаптарына сай келмейтін жеке тұлға, халықаралық ұйым немесе өзге субъект лицензияға ізденуші бола алмайды. Кейде белгілі бір қызметті лицензиялау туралы ережелерде заңды тұлғаға оның арнайы құқықтық қабілеттілігін растау үшін құжаттар беру міндеті де жүктеледі. Егер лицензия іздеуші лицензияланатын қызметті жүзеге асыруға мүдделі болса, онда оны жүзеге асыру үшін лицензия алуға міндетті екені анық. Заңды тұлғаға оны алған сәттен бастап лицензиаттың талап етілетін құқықтары мен міндеттері беріледі, олардың ішінде лицензиялық талаптар мен шарттарды сақтау маңызды. Осылайша, заңды тұлғаның құқық қабілеттілігі оған лицензиат өкілеттік бергеннен кейін толық көлемде туындайды, ал құқық қабілеттілігінің өзгеруі лицензияның қолданылуын тоқтата тұрумен және лицензиаттың лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға себеп болған мән-жайларды жою жөніндегі қосымша міндеттерімен ұштасуы мүмкін. Жеке кәсіпкерлер заңды тұлға құрмай жұмыс істейді, олардың азаматтық құқық қабілеттілігі коммерциялық ұйымдардың заңды тұлғаларының құқық қабілеттілігімен сәйкес келеді. Бұл ретте лицензиаттың өкілеттіктері берілген дара кәсіпкерлер қызметінің негізгі мақсаты пайда табу болып табылады. Қызметтің нақты түрін жүзеге асыруға лицензиясы бар заңды тұлға немесе жеке кәсіпкер лицензиат болып табылады. Лицензиялаушы органдардың, сондай-ақ мемлекеттік қадағалау және бақылау органдарының жүргізуіне лицензиаттардың лицензиялық талаптар мен шарттарды сақтауын бақылауды жүзеге асыру жатқызылған. Лицензия іздеуші мен лицензиат мәртебелерінің арасындағы айырмашылықтар айқын: соңғысына лицензия беруші орган барлық қажетті өкілеттіктерге ие, ал өтініш беруші оларды алуға өтініш береді. Арнайы құқықтық қабілетке ие болу лицензия алумен байланысты-демек, лицензия іздеуші мен лицензиаттың өкілеттіктерінің айырмашылығы. Лицензиялық іс жүргізуге қатысушылардың қатарына қосалқы функцияларды орындайтын адамдарды да жатқызуға болады: әртүрлі меншік нысанындағы коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдар және лицензиялау органы мәліметтер мен құжаттарды ұсынуды талап етуге құқылы азаматтар. Жалпы ережеден ерекшелік жеке тұлғалар қызметінің жекелеген түрлерін лицензиялау болып табылады, мәселен, қару мен оның патрондарын сатып алуға, сыртқы сауда операцияларын жүзеге асыруға, су ресурстары мен жануарлар дүниесі объектілерін пайдалануға лицензиялар және лицензиялардың кейбір басқа да түрлері ҚР азаматтарына азаматты дара кәсіпкер ретінде тіркеу туралы талап қойылмай беріледі. Мынадай субъектілердің: 1) мемлекеттік органдардың және мемлекеттік қызметшілердің өкілеттіктер шегінде; 2) дербес білім беру ұйымдарының және олардың ұйымдарының, оның ішінде көрсетілген ұйымдарда білім беру саласындағы қызметті жүзеге асыруға білім беру бағдарламаларын енгізетін және (немесе) іске асыратын шетелдік заңды тұлғалардың; 3) Қазақстан Даму Банкінің Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өкілеттіктер шегінде; 4) қаржы саласында және қаржы ресурстарын шоғырландыруға байланысты, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өкілеттіктер шегінде: орталық депозитарий; мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператор; мемлекет қатысатын кредиттік бюро; өзара сақтандыру қоғамдары; "электрондық үкіметтің" төлем шлюзі операторы; Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры; Ұлттық пошта операторы жүзеге асыратын қызметте; 5) мемлекеттік қорғаныстық тапсырысты қалыптастыру, орналастыру жəне орындау саласында мемлекеттік саясаттың іске асырылуын жүзеге асыратын мемлекеттік органның уəкілетті ұйымының Қорғаныс өнеркәсібі және мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген өкілеттіктер шегінде қызметті лицензиясы болмай жүзеге асыруына жол беріледі. 3. Лицензиялық өндіріс кезеңдері Қызметтің нақты түрін лицензиялау және ең алдымен қолданыстағы заңнамада лицензия беру мемлекеттік қызмет көрсету ретінде белгіленеді. Лицензиялық өндіріс шеңберінде лицензиялар беру бойынша мемлекеттік қызметті ұсыну кезіндегі іс-қимылдардың дәйектілігі осы өндіріс сатыларымен ұсынылған. Лицензиялық өндіріс сатылары мен кезеңдерінің тізбесі, олардың реттілігі мен мазмұны жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау туралы заңнамамен, өзге де бейінді және лицензиялаудың жекелеген түрлерін регламенттейтін заңдармен айқындалады және нақты қызмет түрлерін лицензиялау туралы ережелермен және жекелеген қызмет түрлерін лицензиялау жөніндегі мемлекеттік қызметтер көрсетудің әкімшілік регламенттерімен нақтыланады. Әкімшілік регламенттерде Мемлекеттік қызмет көрсету кезінде жүзеге асырылатын және лицензиялық іс жүргізудің кезеңдері мен кезеңдері ретінде әрекет ететін әкімшілік рәсімдердің (іс-қимылдардың) құрамы, орындалу дәйектілігі мен мерзімдері белгіленеді. Лицензиялық өндіріс кезеңдері: 1. лицензиялық іс бойынша іс жүргізуді қозғау; 2. лицензиялық істі қарау; 3. лицензиялық іс бойынша шешім қабылдау; 4. қабылданған шешімді орындау. Лицензиялау органдарының іс-әрекеттері мен шешімдеріне шағымдану әкімшілік-құқықтық шағымдар мен даулар бойынша іс жүргізу шеңберінде жүзеге асырылатындығын атап өткен жөн, сондықтан осы іс жүргізуде шағым беру кезеңі жоқ. Бұл ретте шағымдану құқығы мүдделі субъектіде қозғау сатысында да, лицензиялық істі қарау және ол бойынша шешім қабылдау сатыларында да туындауы мүмкін. Лицензиялық іс жүргізу іс бойынша іс қозғау сатысынан басталады. Осы кезең барысында жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғаларға қызметтің белгілі бір түрімен айналысу құқығын беру туралы мәселені шешу үшін қажетті жағдайлар жасалады. Ол келесі кезеңдерді қамтиды: * түскен өтінішті тіркеу; * ұсынылған материалдардың жеткіліктілігін және лицензия ізденушінің құқық қабілеттілігін тексеру; * өтінішті қарауға қабылдау және лицензиялық істі ресімдеу. Осы кезеңнің мақсаттары: * лицензия беру туралы мәселені қарау үшін қажетті және жеткілікті материалдарды алу; * еңбекке жарамсыз тұлға өтініш берген кезде іс бойынша іс жүргізуді негізсіз қозғауға жол бермеу. Осы кезеңнің негізін мемлекеттік қызметті көрсету үшін қажетті өтініштер мен құжаттарды (бұдан әрі - өтініш беру құжаттары) қабылдаудың, оларды тіркеудің әкімшілік рәсімі құрайды. Оның лицензияланатын қызмет түріне қарай мемлекеттік функцияны орындау жөніндегі Не қызметтің нақты түрін лицензиялау жөніндегі мемлекеттік қызметті ұсыну жөніндегі тиісті әкімшілік регламенттерде белгіленетін айрықша ерекшеліктері болуы мүмкін. Жалпы ереже бойынша, лицензиялық іс жүргізуді қозғау үшін өтініш беруші лицензия беру туралы өтініш беруге міндетті, оған заңды тұлғаның тұрақты жұмыс істейтін атқарушы органының басшысы немесе осы заңды тұлғаның атынан әрекет етуге құқығы бар өзге тұлға не дара кәсіпкер қол қояды. Лицензияны және (немесе) лицензияға қосымшаны алу үшiн өтініш беруші мынадай құжаттарды ұсынады: 1) өтiнiш; 2) қаржы саласындағы қызметті және қаржы ресурстарын шоғырландыруға байланысты қызметті, сондай-ақ азаматтық және қызметтік қару мен оған патрондардың айналымына байланысты қызметті, есірткі құралдарының, психотроптық заттардың, прекурсорлардың айналымына байланысты қызметті, күзет қызметін жүзеге асыруға байланысты қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалар үшін – жарғысының (салыстырып тексеру үшiн түпнұсқалары ұсынылмаған жағдайда нотариат куәландырған) көшiрмесi; 3) заңды тұлға үшiн – өтініш беруші заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу (қайта тіркеу) туралы анықтамасы; 4) жеке тұлға үшiн – жеке басын куәландыратын құжаттың көшiрмесi; жүктеу/скачать 252,21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|