мұндағы MHжәне MZ– сутегі және сутегі тәрізді ион ядроларының массалары. MZ>MHболатындықтан, сутегі атомы спектріндегі сызықтар мен сутегі тәрізді ион спектріндегі бұларға сәйкес сызық-тардың дәл келмеуі тиіс. Сызықтардың осы сияқты ығысуы сутегі атомының изотоптарында да байқалуға тиіс. Сутегінің изотоптары дейтерий мен тритий. Дейтерий атомының ядросы – дейтрон-протон және нейтроннан тұрады. Тритий атомының ядросы – тритон-протон және екі нейтроннан тұрады. Әр түрлі изотоптар ядроларының массаларындағы айырмашылық бұлардың шығару спектрлеріндегі сызықтардың бір-біріне қатысты ығысуын туғызады. Сызықтардың осы ығысуы изотоптық ығысу деп аталады. Бұл ығысу болмашы ғана. Мәселен, дейтерий үшін . Демек , мұндағы MD2MH, m<H. Сонда жиіліктер айырмасы мынаған тең болады: . Ж иіліктердің осы айырмасы тәжірибеде сенімді түрде расталған. Сызықтардың осы ығысуы бойынша изотоптардың массасын есептеуге, ал сызықтардың интенсивтіктері бойынша изотоптардың мөлшері жөнінде қорытынды жасауға болады. Сызықтардың ығысуы арқылы заттың изотоптық құрамын талдау әдісі іс жүзінде кең түрде қолданылады. Спектроскопияда спектрлік термдер және энергия деңгейлері көлденең сызықтармен, ал бұлардың араларында болатын көшулерді стрелкалармен бейнелеу қабылданған. Жоғарғы деңгейлерден төменгілерге бағытталған стрелкалар сәуле шығару сызықтарына, ал кері бағыттарда жүргізілген стрел-калар – жұтылу сызықтарына сәйкес келеді. 3.3-суретте сутегі спектрі осылай бейнеленген.
27.Толқындық функция.Де Бройль гипотезасы бойынша қозғалыстағы ,бөлшек толқындық қасиеттерге ие және осы қасиеттерді,егер бөлшектің де Бройльдық λб толқын ұзындығы бөлшек қозғалатын аймаққа тән L мөлшерімен шамалас немесе одан үлкен λб≥L болса,онда ескермеуге болмайды.Бағалау бойынша, λб≥L
