15. Химиялық реакторлар. Химиялық реакторлардың жіктелуі және олардың жұмыс режимі. Химиялық реактор - бұл химиялық реакцияларды масса мен жылу берумен біріктіретін химиялық процестер жүретін аппарат. Әдеттегі реакторлар - бұл өндірістік пештер, жанасу аппараттары, механикалық немесе реактивті араластырғыш реакторлар, сіңіргіштер және тағы сол сияқты. Барлық технологиялық процестің тиімділігі реактордың дұрыс таңдалуына байланысты болып келеді.
Химиялық реакторлар — химиялық реакцияларды жүргізуге арналған аппараттар. Xимия реакторларындағы реакцияны қажетті жылдамдықпен жүргізу жағдайлары:
1.реакцияласатын заттардың концентрациясын, температурасын реттеу; 2.гетерогенді фазалардың жанасу ауданын өзгерту;
3.катализатор активтігін тұрақты күйінде сақтау.
Температуралық режимін жылу алмасу әдістері арқылы реттейді. Заттардың жанасу ауданын ұлғайту үшін қатты заттарды ұсатады. Xимия реакторларының сыртқы және ішкі құрылысы әр түрлі болады, бір өндірістің өзінде бірнеше реактор қолданылады. Реактордың алдындағы аппараттардың негізгі міндеті шикізатты реакцияға дайындау, ал реактордан кейінгі орналасқан аппараттардың міндеті – реакцияның өнімдерін бөлу, оларды шоғырландыру немесе зиянды қосымшалардан тазарту болып табылады.
Реакторларға қойылатын талаптар: жоғары өнімділік пен қарқындылықты қамтамасыз ету;
құрылысы жеткілікті түрде қарапайым және бағасы арзан болуы; 5) экзотермиялық реакциялардың жылуы мен эндотермиялық процестерді жүргізу үшін сырттан берілген жылуды түгелдей толық жұмсауы; 6) жұмыс сенімді, мүмкіндігінше толық механикаландырылған және автоматтандырылған болуы қажет. Химилық реакторлардың жіктелуі:
Мерзімді реакторлар Мерзімді жұмыс істейтін реакторлар. Мұндай реакторларға реагенттерді операцияның алдында енгізеді. Берілген айналдыру дәрежесін қамтамасыз ететін белгілі уақыт өткеннен кейін аппарат реакциялық өнімнен босатылады. Процестің негізгі параметрлері (реагенттер мен реакция өнімдерінің концентрациясы, температура, кысым және т.б.) уақыт аралығында өзгереді. Мерзімді реакторларда, әдетте, реагенттердің өте қатты араластырылуы нәтижесінде толық араластыру жағдайы орнатылады және сәйкесінше кезкелген уақыт аралығында барлық реакциялық көлемде температурада біркелкі болады.
