Организмде тіршілікке қажет газдар

өкпеден -> тінге, 

тіннен -> өкпеге қанмен тасымалданады.

 

О2, СО2, азот – қанға атмосфералық ауадан енеді.

О2 - артерия қантамырында

СО2 – вена қантамырында көбірек болады.

         Азот – газ алмасуына қатыспайды, қантамырлардағы мөлшері тек 1%.

 

Өкпеде: О2 ауадан->қанға, СО2 қаннан ->альвеолаға өтеді.

Тінде керісінше: О2 қаннан -> тінге, СО2 тіннен ->қанға ауысады.

• О2 – көбінесе гемоглобинмен қосылып, оксигемоглобин түрінде тасымалданады:

• Қандағы газдардың, әсіресе еріген газдардың жалпы көлемі – атмосферадағы меншікті қысымына байланысты.

•  О2-нің меншікті қысымын әдейі жоғарылатса, қанда көбейеді. Ал капилляр эндотелийінен еріген газдар ғана өтеді, сондықтан О2 тінге көбірек тасымалданады. О2-нің бұл қасиеті – медицинада емдеу мақсатында кеңінен п-ды

• Адам О2-ге толы қысым камерасына кіргізіледі, О2-нің меншікті қысымы көбейеді. Нәт-де: қанда гемоглобин+ О2 әрекеттесіп, түгелдей оксигемоглобинге айналады. Солайша қан әбден О2 қанығады. Гемоглобиннің толық оксигемоглобинге айналуы – қанның оттегіне қанығу сыйымдылығы д.а.

О2 артериядан -> тінге түгелдей өтпейді, біразы венада қалады.

О2 артериядан -> тінге келіп сіңген бөлігін - О2 сіңіру коэффициенті д.а.

Ол ағзалар мен тіндердің қызмет қарқынының көрсеткіші.