Вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық бөлімі

Симпатиқалық жүйке жүйесінің түйіндері жотаны бойлай әрбір омыртқаның екі жағында тізбектелген және омыртқалар алдында алысырақ орналасқан үш мойын ганглийі, оның ішінде жұлдыз тәрізді түйін, құрсак қуысында шажырқайлық ганглийлер бар.

Симпатикалық жүйке жүйесі зат алмасуды күшейтеді, көптеген тіндердің қозуын арттырады, белсенді қызметке ағзаның күшін жұмылдырады. 

Симпатикалық бөлім адреналин әсерінен қозады.

 

Вегетативті нерв жүйесінің парасимпатикалық бөлімі

Парасимпатикалык жүйке жүйесінің ганглийлері- ағзалар ішіндегі интрамуральдық түйіндер түрінде орналасқан.

Парасимпатикалық жүйе жұмсалған энергия қорын қалпына келтіруге ықпал етеді, ұйқы кезінде ағзаның жұмысын реттейді.

Парасимпатикалық бөлімі ацетилхолиннің әсерінен қозады.

 

Симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдердің жеке органдарға әсері

• жүректің жиырылу жиілігі мен күшін арттырады;

• адреналин шығарылуын ынталандырады;

• қандағы глюкоза деңгейін арттырады;

• қан қысымын арттырады;

• бас миының, өкпенің және коронарлық артериялардың кеңеюін тудырады;

• ішектің перистальтикасын және ас қорыту бездерінің (сілекей) жұмысын тежейді, тегіс бұлшықет сфинктерін азайтады;

• несепағардың перистальтикасын азайтады, бұлшық етті босаңсытады және қуық сфинктерін азайтады;

• бронхтар мен бронхиолдарды кеңейтеді, өкпе желдеткішін күшейтеді;

• көз қарашықтарын кеңейтеді;

 

ПАРАСИМПАТИКАЛЫҚ БӨЛІМ:

• жүректің жиырылу жиілігі мен күшін азайтады;

• қандағы глюкоза деңгейін төмендетеді;

• қан қысымын төмендетеді;

• ішектің перистальтикасын күшейтеді және ас қорыту бездерінің (сілекей) жұмысын ынталандырады, тегіс бұлшықет сфинктерін босаңсытады;

• несепағардың перистальтикасын күшейтеді, бұлшық еттер мен қуық сфинктерін босаңсытады;

• бронх және бронхиолды тарылтады, өкпенің желдетілуін азайтады;

• көз қарашықтарын тарылтады.

 

38.Гипофиздің алдыңғы бөлімінің гормондары және олардың басқа эндокриндік бездер функциясының реттелуіне қатысуы.

Гипофиз мидың түп жағындағы түрік ершігінде орналасқан , салмағы 0,5—0,6 г, алдыңғы , ортаңғы , артқы бөліктерден тұрады .

 Алдыңғысы- аденогипофиз , ортаңғысы - меланогипофиз , артқы бөлігі- нейрогипофиз деп аталады .

Құрылысы және қызметі жағынан олар әртүрлі , сондықтан олардың әр қайсысын бөлек без деуге де болалы .