1. Кіріспе Аса қауіпті жұқпалы аурулар
жүктеу/скачать 100,85 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Эпидемиология
| Тырысқақ—тез жұғатын ауру, iштiң өтуiмен, құсықтың келуiмен, су-электролит алмасуының бұзылуымен, гиповолемикалық әлсiреудiң дамуымен, жiңiшке iшектiң улануымен сипатталады. Карантиндiк жұқпалыларға жатады. Қоздырғышы – тырысқақ вибрионы.
Эпидемиология. Жұқтыру көзi тек адам болып табылады (тырысқақпен ауырған адам немесе вибрион сiңiрушi). Тырысқақтың анық көрiнген клиникалық аясына ұшыраған ауру тәулiк бойында сыртқы ортаға 10-30литр сұйық зат бөледi, олардың 1 миллиметрiнде 10 жуық вибрион болады. Тырысқақтың негiзгi берiлу жолы су болып табылады. Зақымдану тырысқақ жұқтырушы суды iшу кезiнде, оны көкөнiс пен жемiстi жуу үшiн пайдаланған уақытта, шомылған кезде өтедi. Тырысқақтық тамақтан асқынуы әдетте жұқтырғыш тағамдарды iшкен адамдардың шектеулi шеңберi арасында пайда болады. Қоздырғыштардың ұшыраған аурудан бөлiнетiн сұйықтар арқылы оның қолымен берiлуiнiң мәнi шамалы. Сыртқы ортада атап айтқанда тамақ өнiмдерiнде вибриондар 2-5 күн өмiр сүредi, күн сәулесi түскен қызғанақтар мен қарбыздарда вибриондар 8 сағаттан соң өледi. Вибриондар канализация суы ағызылатын ашық суатта ұзақ өмiр сүредi. Тырысқақтың таралуына шыбындар да ықпал етуi мүмкiн. Патогенез. Жұқпалылар қақпасы ас қорыту жолы болып табылады. Тырысқақ вибриондары асқазанда тұз қышқылының болуы салдарынан жиi өледi. Ауру олар асқазан қоршауынан өтiп, жiңiшке iшекке барған кезде дамиды. Сол жерде тез көбейтiп, экзотоксин бөледi. Клиника. Инкубациялық мерзiм бiрнеше сағаттан 5 тәулiкке дейiн (орташа 2-3 күн). Iш өту аурудың бастапқы, сипаттамалы белгiсi болып табылады. Кенеттен пайда болады, әуелi де ағыл-тегiл, жиi бөлiнген қара тер қорытылмаған ас бөлшектерi бар нәжiстiк сипатта болады, бұдан кейiн балықтын немесе шикi қырылған картоптын иiсi шығып, сұйық, мақта тәрiздi көбiк жүретiн күйге енедi (күрiш қайнатпасының түрiндей). Сырқаттың тәбетi нашарлайды, сөл мен бұлшық еттiң әлсiздiгi деңдейдi. Дененiң температурасы әдетте қалыпты деңгейде қалады. Тамыр соғысы жиiлейдi, тiл құрғайды, iш тартылғанмен ауырмайды. Сырқырама тәулiгiне 10 және одан асатын есеге жиiлейдi, ағыл-тегiл тер шығады, жүрек айнымайды, iш ауырады, құсық жиi келедi. Iштiң қатты өтуiмен құсықтың қатты келуi тез (бiрнеше сағаттын бойында) қатты шөлiкпеге алып келедi. Бұлшық ет қатты әлсiрейдi, шөлдетедi, ауыз құрғайды, құрысу пайда болады, кiшi дәреттiң бөлiнуi азаяды, терi мен кiлегейлi қабық құрғақ, тамыр соғысы жиiлейдi, күре тамыр қысымы төмендейдi. Тырысқақтын ауыр жағдайында күрт құрғаушылық 12 сағаттың бойында дамуы мүмкiн, жағдай күрт нашарлайды, көздiң алмасы тiтiркенедi, дене температурасы 35 градусқа дейiн төмендейдi, терi ұстаған кезде салқын, демiкпе пайда болады. Емделмеген жағдайда ес жоғалады, талма мен тұншықпа жайлайды. Емдеу. Тырысқаққа шалдыққандарды емдеу су электролит алмасуын қалпына келтiру болып табылады және ол кешендi болуға тиiс. Тырысқақ ауруларының терапиясы емдеу басталғанға дейiн жоғалған сұйық пен тұз шығынын толтыруды көздейдi. өкпелiк түрi кезiнде iшке, ал ауыр түрi кезiнде 3-5 күн бойында көктамырдың iшiне антибиотикотерапия жүргiзедi (0,3-0,5 г тетрациклин, 6 сағаттан сон сигмамицин) және 5 күннiң бойында 6 сағат сайын 0,5 г левомицетин еңгiзедi. Антибиотиктердi iшке құсық тоқтағаннан кейiн бередi. Дезинтоксикациялық, симптоматиқалық оңалту терапиясы. Ертiндiлердiң мөлшерiн ауру тер шығарғанда, құсқанда, кiшi дәрет шығарғанда жоғалтқан деңгейде еңгiзу қажет және сонымен қатар ересек адамның тыныс алуымен жоғалтқандары және терi арқылы шыққан 1-1,5 л сұйық есептеледi. Бұл үшiн барлық бөлiнетiн сұйықтың жиiнi мен өлшенуiн ұйымдастырады. Бiр тәулiктiң бойында 10-15 л ерiтiндi егiзуге тура келедi. Диета: сұттi тағамдар, қырналған және бүркегiш тағамдар, сусынды көбiрек iшу, витаминдер. жүктеу/скачать 100,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|