1. Климат-топырақ түзуші фактор ретінде
Топырақтарды агроөндірістік топтастыру
жүктеу/скачать 44,14 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 18. Топырақтың физикалық және физика механикалық қасиеттері Ең маңызды физикалық-механикалық қасиеттер: икемділік, жабысқақтық, ісіну, шөгу, байланыс, қаттылық, пісу.
| 17. Топырақтарды агроөндірістік топтастыру
Агроөндірістік топтастыру деп – топырақтарды бірыңғай агрономиялық қасиеттері мен экологиялық жағдайлары жақын, құнарлық деңгейі мен сапалық ерекшеліктері ұқсас, сонымен қатар бір типті өңдеуге қажет агротехникалық және мелиорациялық шаралары жақын топырақ түрлері мен түршелерін агроөндірістік топтарға біріктіруді айтады. Бұл жұмыс материалдары әдеттегіде топырақ қорын санауға және жерді бағалауға пайдаланылады; ауылшаруашылық дақылдарды дұрыс орналастыру мен ауыспалы егістерді мамандандыруға, агротехникалық және мелиоративтік шараларды белгілеуге қажет. Агроөндірістік топтастыру картограмма (сызықша кесте) күйінде топырақ очеркіне (сипаттамалық қолжазба) кіреді де, шаруашылықтарға тапсырылады. Агроөнеркәсіптік топтастыру агрономдарға жердің сапасын бағалауға, ауылшаруашылық дақылдарын орналастыру мен ауыспалы егістердің мамандануына және тиімді агротехникалық, мелиоративтік шаралырды жүзеге асыруға қажетті болады. Агроөндірістік біріктіруде мына белгілері мен қасиеттері ескеріледі: Топырақ кескінінің, әсіресе оның жоғарғы қабатының құрылымы; Қара шірінді қабатының гумустілігі (қара шіріктілігі) және қалыңдығы; Механикалық құрамы; Қоректі элементтердің түрлері мен мөлшері; Ылғалдану реті мен деңгейі; Жер бедеріне қарай топырақ түрлерінің орналасу жағдайы; Аналық жыныстар мен төсеніш жыныстардың жағдайы; Топырақтың мәдениленген (жақсарған) сатысы; Топырақ алаңдарының біркелкі жайласуы және олардың көлемі (конфигурациясы) жамылғы әлпеті (орналасудағы өзгешелігі); Топырақ құнарлығын арттырудағы агротехникалық шаралар біркелкілігі. 18. Топырақтың физикалық және физика механикалық қасиеттері Ең маңызды физикалық-механикалық қасиеттер: икемділік, жабысқақтық, ісіну, шөгу, байланыс, қаттылық, пісу. Бұл қасиеттердің көп бөлігі сазды немесе сазды бөлшектердің санына және топырақтың ылғалдылығына байланысты. Ісіну топырақтың ылғалды сіңіруінің капиллярлық, осмостық және адсорбциялық процестеріне байланысты. Ылғалдандыру кезінде топырақтың ылғалдылығы біртіндеп артады, бөлшектердің айналасындағы су қабықшаларының қалыңдығы артады және сонымен бірге қос электр қабатының қалыңдығы артады, бұл бөлшектер арасындағы сындыру қысымының күштерінің көрінісіне әкеледі, бұл олардың арасындағы құрылымдық байланыстардың бұзылуына, олардың бөлінуіне және жалпы жүйенің көлемінің ұлғаюына әкеледі. Топырақтың құрғаған кезде көлемін азайту қасиеттері шөгу деп аталады. Шөгу-бұл ісінуге қарама-қарсы процесс. Шөгу және ісіну – бұл бір процестің екі жағы – ылғалдылық өзгерген кезде топырақ көлемінің өзгеруі. Шөгу бастапқы топырақ көлемінің пайызымен көрсетіледі.Шөгу ісіну сияқты факторларға байланысты. Ісіну неғұрлым күшті болса, топырақтың шөгуі соғұрлым күшті болады.Топырақтағы шөгу процесінде бөлшектердің контактілеріне әсер ететін әртүрлі кернеулер пайда болады. Олардың әрекетінің біркелкі болмауына байланысты топырақта жарықтар пайда болады. жүктеу/скачать 44,14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|