Кез келген басқа кәсіпқой сияқты, фасилитатор өз жұмысын ұйымдастыру үшін белгілі бір дағдылар мен мінез-құлық түрін, құралдар мен әдістерді қажет етеді
Кез келгенбасқа кәсіпқой сияқты, фасилитатор өз жұмысын ұйымдастыру үшін белгілі бір дағдылар мен мінез-құлық түрін, құралдар мен әдістерді қажет етеді: Қатысушылардың ауызша емес хабарламаларын мұқият тыңдаңыз және бақылаңыз.
Айтылғандарды есте сақтаңыз және топқа ақпаратты жинауға көмектесіңіз.
Топ мүшелері арасында қарапайым және айқын байланыс орнату.
Айтылған мәлімдемелердегі ұқсастықтар мен айырмашылықтарға назар аударыңыз.
Айтылғандарды талдау және синтездеу, келісім мен келіспеушілік нүктелерін анықтау.
Ұсыныстарды анықтаңыз және оларға топтың назарын аударыңыз.
Сындарлы мінез-құлықты ынталандыру және конструктивті емес мінез-құлыққа назар аудару.
Тиімді мінез-құлық үлгісін жасаңыз және оны мысалмен көрсетіңіз.
Процеске қатысушылар арасындағы сау формадағы кері байланысты жеңілдету.
Айыптау және қорғаныс қарым-қатынас түрлерін және басқа "токсиндерді"түзетіңіз.
Кері байланыс негізінде топ мүшелерінің жеке мінез-құлқымен жұмыс істеу.
Топтың ішкі динамикасы мен жылдамдығына шыдамдылық танытыңыз.
Топ ішінде, сіздің рөліңізге және таңдалған процеске деген сенімділікті арттыру.
Табысқа назар аудару, күш-жігерді ынталандыру және топ мүшелерін жігерлендіру.
Әр адамның шекарасының экологиясын қадағалаңыз және сақтаңыз.
Фокустардың мысалдары
Фасилитатор топ мүшелерінің қалай жұмыс істейтінін бақылау арқылы топтық тиімділікті арттырады: Бір-бірімен сөйлесіңіз.
Ортақ түсінік табыңыз.
Жанжалдарды шешіңіз.
Шешім қабылдаңыз.
Қадамдарды жоспарлаңыз.
Позициялардың мысалдары
Пікірталас барысында фасилитатор азды-көпті белсенді позицияға ие болуы мүмкін. Оның белсенді қатысуы келесідей көрінуі мүмкін: Конструктивтілікті қолдайды.
Жеке қақтығыстардан алыстатады.
Қатысушылардың пікірлеріне қызығушылық танытады.
Топтың идеяларын түсінуге тырысады және өз идеяларын таңдамайды.
Барлық қатысушыларға тек көшбасшыларға немесе белсенділерге ғана емес, біркелкі назар аударады.
Категориялық бағалауға, айыптауға, құнсыздануға, тәкаппарлыққа жол бермейді.
Қажет болған жағдайда бастапқы жоспарды реттейді немесе өзгертеді.
28. Конфликтілі жағдайларға сәйкес келетін мінез-құлық стилдерін таңдаудың жүзеге асырылуын сипаттап шығыңыз Адамдар әрқашан бірімен–бірі келіспейді және конфликтіге түсіп
отырады. Кез келген адам конфликтілі жағдайға түскен кезде, туындаған
проблеманы неғұрлым ұтымды шешу үшін нақты стратегияны немесе мінез
– құлықты стилін таңдау қажет.
Психология ғылымында конфликтілі жағдайдан шығу жолдарының бес
стилі қарастырылған:
Бақталастық;
Конфликтіден қашу;
Икемделу;
Ынтымақтастық;
Ымыраға келу;
Сіз ең алдымен басқалардың шешімдеріне қарсы болса да, өз
қажеттіліктеріңізді қанағаттандыруды көздейсіз. Өзіңіздің көздеген
мақсатыңызға жету үшін барлық күш – жігеріңізді саласыз.
Егер сіз нақты бір билікке ие болып отырсаңыз ғана бұл стиль тиімді
бола алады; сіз өз ойыңызды, шешіміңізді нақтылап, ортақ шешім ретінде
қабылдайсыз.
