1. М.Әуезовтің «Қилы заман» шығармасының кейіпкерлері: Ұзақ, Жәмеңке батыр
Наурыздағы тілек. Ала биең құлындап
жүктеу/скачать 120,4 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кім жақын, не қымбат, не қиын»
| Наурыздағы тілек. Ала биең құлындап. Алатауға сыймасын! Қара биең құлындап, Қаратауға сыймасын! Үйіңнің алды той болсын
Ер Тарғын жырындағы қалмақ батыры – Домбауыл Мұқтар Мағауин 1973 жылы екі айдың ішінде Генри Райдер Хаггардтың “Сүлеймен патшаның кеніші” атты шығармасын аударады. Шыңғыс Айтматов Боранды бекет төл туындысы. «Аспалы көпір», «Жәмила», «Алғашқы ұстаз», «Қош бол, Гүлсары», «Ертегіден соң», «Ерте қайтқан тырналар» тағы басқа әңгіме, повесть жинақтары, «Жанпида», «Боранды бекет» романдары жарық көрді. «Көктөбедегі кездесу» (Қ. Мұхамеджановпен бірге Айтматов «Жәмила» повесін аударған "Әй, хан, мен айтпасам, білмейсің" Асан Қайғының Жәнібекке айтқаны Ж.Жабаевтын тенеулерден туратын өлеңі кандай? «Шын жүректен Қыз Жібек жыры Жалғыз қызым Жібекті. Қалыңмалсыз берейін. Бес жүз жылқыны қолына алып,. Бес жігіт құда ертіп,. Шал ауылға жөнеді,. Кешке құда түседі Кейқуат келтіріп берді. Алпамыс серкенің сүйектерінен «шылдырман» деген сыбызғы жасады. Оны Кейқуатқа беріп: – Қыздардың келе жатқан жолына бұғып жатып тарт, – деді. Онда қыздар келіп, қолына алып қарар, «кім қылды?» деп. Сонда хан қызынан басқаға сырыңды айтпа, – деп жібереді. ... Қыздар дауысын есітіп, тауып алып, сырнайды қолдарына алып қарады. –Кім қылды? – деп сұрады, айтпады, бауырын отқа қақтап, бұтын отқа таптады, сонда да айтпады. Жұмекен Нәжімеденов «Жаманыңды көрмесем» өлеңінде баласының тек жақсылығын ғана көрсем екен деген әке арманын сыр қып шертеді. Әрбір пенде өз ұрпағының биікте ұшқанын аңсайды, сол секілді ақын да балапанының адамдық асыл қасиеттерімен биікке өрлеп, жақсы нәтижелер көрсетіп, жеңіске жеткенін қалайды. Өмірде көптеген қиыншылықтарды жеңіп, сабырлы да ақылды болғанын тілейді. Қиындықты жеңген адам ғана жеңіске жетеді деген оймен өлеңін қорытындылайды. Әрбір ата-ананың көңілінде жүрген алаңын, ұрпағынан күтер үмітін Жұмекен Нәжімеденов осы өлеңі арқылы барлық балаға әке жүрегінің үніндей қылып жеткізе білген. Әрдайым жаманнан аулақ болып, жақсының жақсылығын үйрен деген ой тастайды. Бір адам Қазыбек биге: «Кім жақын, не қымбат, не қиын?» деген үш сұраққа жауап беруді өтініпті. Сонда би оған былай үн қатыпты: -Тату болса, ағайын жақын, Ақылшы болса, апайың жақын. Бауырмал болса, інің жақын, Алдыңа тартқан адал асын, Қимас жақын – қарындасың, Сыбайлас болса, нағашың жақын. Адал болса, досың жақын, Еркелейтін немерең жақын. Жан серігің жас кезіңнен Бәрінен де әйелің жақын. -Алтын ұяң – Отан қымбат, Құт берекең атаң қымбат. Аймалайтын анаң қымбат, Мейірімді апаң қымбат. Асқар тауың – әкең қымбат, Туып өскен елің қымбат. Ұят пенен ар қымбат, Өзің сүйген жар қымбат. -Арадан шыққан жау қиын, Таусылмайтын дау қиын. Шанышқылаған сөз қиын, Дәл осындай жағдайда, Пана болмас өз үйің. Жазылмаса дерт қиын, Іске аспаған серт қиын. Ақылыңнан адасып, Өзің түскен өрт қиын. Не істеріңді біле алмай, Ашиды сонда бас, миың. Алшағыр мен Қобыланды екеуі туралы айтылған Өшігіп жүрген батырлар, Бір ауыз сөзге келмей-ақ, Шегінісіп екеуі, Еменнен найза салысты, Итерісіп тұрысты, Ат тізесін бүгісті, Бүгісе-бүгісе тұрысты. Қобыланды - Қызыл ердің баласы —Ағанас пен Тоғанас «Шоқан Уәлиханов» драмасы дүниеге келеді. Пьеса қазақ академиялық драма театры сахнасында 1956 жылы 12 мамырда қойылды. Ы.Алтынсарин. Ыбырайдың адамгершілік жайында, оқу-ағарту тақырыбы төңірегіндегі шығармаларынан өзге табиғатты жырлаған «Жаз» және «Өзен» деген өлеңдері бар. Жаз өлеңі Сәуірде көтерілер рахмет туы, Көрінер көк жүзінде қаз бен қуы. Көктен жаңбыр, таулардан сулар жүріп, Жайылар жер жүзіне қардың суы... Ұшпақтың бір сәулесі жерге түсіп, Өсірер жерден шөпті нұрдың буы. жүктеу/скачать 120,4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|