1 ПЈнніѕ маќсаты мен міндеті жјНЕ
Инвестицияның рентабельділігінің ішкі нормасын есептеу әдісі
жүктеу/скачать 0,65 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Инвестициялық өнімділік уақытын анықтау әдісі.
| Инвестицияның рентабельділігінің ішкі нормасын есептеу әдісі.
Инвестицияның рентабельділігінің ішкі нормасы дисконтталған коэффициент мәні кезіндегі жобаның NPV – 0 тең: IRR = r болғанда NPV = f (r)= 0. Жоспарланған инвестицияның тиімділігін сараптау кезіндегі бұл коэффициент есебінің мәні келесіде: IRR берілген жобаның ассоциациаланған қатысты шығын деңгейінің максималдылығын көрсетеді. Мысалы, егер жобаны қаржыландыру толығымен коммерциялық банктің ссудасының есебінен болса, онда IRR банк пайызының ставкасының деңгейінің рұқсат етілген жоғарғы шекарасын көрсетеді, одан жоғарлау жобаны шығынға ұшыратады. Бұл көрсеткіштің экономикалық мағынасы келесіде: WACCкапиталының орташа бағасының көрсеткішінің ағымдағы мәні рентабельдік деңгейінен төмен емес (немесе берілген жобаның ақша көзінің құны, егер ол мақсаттық көз болса), кәсіпорын инвестициялық мінездегі кез – келген шешімді қабылдай алады. Нақты жобаға есептелген IRR көрсеткіші тек қана сонымен салыстырылады. Егер, IRR>WACC болса,онда жобаны қабылдау керек, IRR байланысты. Егер пайда жылдар бойынша біркелкі бөлінсе, онда бір уақыттық шығынды өздері белгілеген жылдық табысқа бөлу арқылы өтемділік уақыты есептеледі. Бүтін сан алынған жағдайда ол сан жуықталып алынады. Егер пайда біркелкі бөлінбесе, онда өтемділік уақыты инвестицияның кумулятивті табыспен өтелетін жыл сайын тура есептеу арқылы есептеледі. Жалпы PP көрсеткішінің есетеу формуласы : PP = n болғанда Мұнда, IC – жоба бойынша шығындар. Инвестицияның өнімділік уақытының көрсеткіші өте қарапайым есептеледі, сонымен қатар оның бірқатар кемшіліктері бар. Сараптау кезінде оны ескеру керек: - ол келесі кезеңдердің табыстарын есепке алмайды, - бұл әдіс дисконтталмаған бағалау болғандықтан, бір жыл бойынша біркелкі - өлінбеген кумулятивті табыстың сапасы бірдей жобалар арасындағы айырмашылықты көрсетпейді. - берілген әдістің аддуктивтілік қасиеті жоқ. Сипатталған әдістерді қолдануға мысал: Жыл бойышда бастапқы көрсеткіштерді есептеу Кесте 7 – Жыл бойынша бастапқы көрсеткішті есептеу
Талдау көрсеткіштерін есептеу. а) (1) Формула бойынша келтірілген таза тиімділікті есептеу. R=19% NPV=- 1000+2980х0,8403+3329х0,7062+3815х0,5934+3599х0,4987+ 2121х0,4191=-198 мың тенге. б) (2) формула бойынша инвестицияның тиімділік индексін есептеу PI = 0,98 в) (3) формула бойынша берілген жобаның тиімділік нориасын есептеу. IRR =18,1% г) (4) формула бойынша жобаның өтемділік уақыты 3жыл, өйткені осы кезеңдегі таза ақша түсімдерінің кумулятивті сомасы (10124 мың тенге) капитал салымдарының көлемінен асады. д) (5) формула бойынша жобаның тиімділік коэффициентін есептеу: орташа жылдық табыс 1168,8 мың тенге; капитал салымдарының орташа көлемі 5000 тенге; тиімділік коэффициенті 23,3%. Коэффициенттерді талдау. Келтірілген есеп берілген кәсіпорын тиімділік критерилерінің негізінде алынған байланысты қортынды диемитралды қарама – қарсы болуы мүмкін. Шыныда да, NPV , PI және IRR басқа 2 критериіне байланысты жобаны қабылдауға болмайды; PP , ARR – басқа 2 критерилеріне келісті-қабылдауға болады. Берілген жағдайда кәсіпорынның басқармасының ойы бойынша өте маңызды бір немесе бірнеше критерилерге бағдарлауға болады, немесе қосымша объективті және субъективті фактрларға көңіл бөлу керек. Инвестициялық жобаның тиімділігінің барлық көрсеткішін (ARR – ден басқасы) есептеу үшін болжанылынған төлем ағымдары. қажет Жалпы түрде төлем ағымдары инвестиция қажет ететін екі элементтер; шығындардан және ағымдағы шығындарды алып тастаған ақша қорының түсімдерінен тұрады. Ақша құралдарының құйылуы 3 бөлшектен тұрады: 1) жобаның өнімін өткізуден түскен түсім жоба құйылымының негізгі компаненттерін құрайды. 2) құрал –жабдықтың өтімділік құны. 3) қандай да бір кезең немесе жобаны іске асыру үшін сатып алынған құрал –жабдық немесе басқа да активтердің түрін сату циклін болжау кезіндегі болжалынған түсім. Шығуы: 1) Бастапқы шығындар ( инвестициялық шығындар) - кәсіпорын ғимараты үшін шығындар, негізгі капиталды құруға шығындар; - айналым құралдарына шығындар – кәсіпорынды эксплуатациялауды қамту үшін қорлар. (шикізат, материалдар) 2) Ағымдағы шығындар – жобаның өмірінің әрбір кезеңіне өнімді өткізу және өндіріс шығындарын жабуға кететін шығындар. Жобаның ақша ағымы белгілі уақыт аралығындағы кәсіпорынның жалпы ақша ағымының арасындағы айырмашылық ретінде анықталады. Жобаны іске асырған кезде CF және жобаны іске асырмаған кезде CF (жобасыз), сондықтан, CF = CF - CF (2) Яғни, жобаның ақша ағымы қосымша ақша ағымының өсуі ретінде анықталады. Жалпы түрде: CF = ((R – R )-(C -C )) х (1-T)+(D –D ) (3) мұнда,
R ,R - жобаны қабылдау (қабылдамау) кезіндегі ақша құралдарының жалпы түсуі; C,C – ақша ағымдарының шығындары, жобаны қабылдау (қабылдамау) кезіндегі ақша операцияларының шығындары. D ,D – амортизацияның есептелуі. T – салық ставкасы. Ағымдағы шығындарға, ақша операциясының шығындарына амортизация есептелмейді, өйткені жобаны іске асыру инвестициялық құралдардан ерте істелген шығындар. Анықсыздық және тәуекел жағдайларында инвестициялық жобаны бағалау. Кез-келген инвестициялық жобаны іске белгісіздік пен тәуекелмен байланысты , жобаны іске асыруда келеңсіз жағдайлардың туындауы, сонымен бірге нарық жағдайларының өзгеруі, жәнеде нәтижелер және шығындардың көлемі, жобаны іске асыру шартының бастапқы мәліметтер қателігі және толық еместігінен туындайды. Тәуекел- бұл болжалынған нұсқамен салыстырғандағы пайданы толық алмау немесе шығындардың пайда болу ықтималдылығы. Активтер тәуекелі вариабелдік дәрежесіне мінезделуі мүмкін, берілген активтерді иелену құрметіндегі алынған пайда болуы мүмкін. Тәуекел деңгейі неғұрлым жоғары болса, табыстылық деңгейі де соғұрлым жоғары болады. Керсінше тәуекел деңгейі төмен болса, табыс та төмен болады. Сондықтан кез келген кәсіпорын табыс пен тәуекел деңгейлерінің арасынан ең тиімді немесе альтернативті таңдайды. Табыс-бұл абсолютті көрсеткіш (мысалы: NPVнемесе таза табыс). Табыстылық – бастапқы салымға ( IRR) пайыз ретінде есептелетін қатысты көрсеткіш. Табыстылық пен тәуелдік арасындағы байланысты мынандай түрде көрсетуге болады: жүктеу/скачать 0,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||